دریانیوز// بندرعباس به عنوان مرکز استان هرمزگان، یکی از مهم‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهرهای جنوبی ایران است که با دارا بودن سواحل زیبا و شرایط آب و هوایی مناسب، مقصد بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی به شمار می‌آید. این سواحل به ویژه در فصول گرم سال، محل تجمع گردشگران و مردم محلی برای تفریح، استراحت و استفاده از امکانات طبیعی است. با این حال، در کنار لذت بردن از زیبایی‌های طبیعی این سواحل، یکی از مشکلات عمده‌ای که این روزها در این مناطق به چشم می‌خورد، مصرف قلیان توسط افراد مختلف، به ویژه جوانان و خانواده‌ها است.
استعمال قلیان در سواحل بندرعباس تبدیل به یک پدیده اجتماعی شده که نه تنها به تهدیدی برای سلامت عمومی تبدیل شده بلکه آثار اجتماعی و فرهنگی زیادی نیز به همراه دارد.استعمال قلیان در سواحل بندرعباس به طور قابل توجهی در سال‌های اخیر افزایش یافته است. این پدیده بیشتر در میان جوانان و گردشگران مشاهده می‌شود. بسیاری از افراد به ویژه در شب‌ها و ساعات خنک‌تر روز، برای تفریح و گذراندن اوقات فراغت خود به سواحل می‌روند و به همراه خود قلیان می‌آورند.
در برخی از نقاط ساحلی، کسب و کارهای غیررسمی در قالب کافه‌ها و غرفه‌های موقت عرضه قلیان راه‌اندازی کرده‌اند که باعث گسترش بیشتر این معضل می‌شود. این فضاها غالباً با تبلیغات جذاب و محیط‌های شاداب، افراد را به سمت خود جلب می‌کنند و گاهی اوقات حتی به خانواده‌ها و کودکان نیز انگیزه می‌دهند تا به مصرف قلیان بپردازند.مصرف قلیان به هیچ عنوان بی‌خطر نیست و تحقیقات علمی متعدد نشان داده‌اند که قلیان می‌تواند به اندازه سیگار برای سلامت مضر باشد. دود قلیان حاوی مواد سمی و سرطان‌زاست که می‌تواند به طور مستقیم بر ریه‌ها، قلب، سیستم تنفسی و سایر ارگان‌های بدن تأثیر منفی بگذارد.
برخلاف تصور برخی از افراد که معتقدند مصرف قلیان از سیگار کمتر خطرناک است، مطالعات نشان داده‌اند که مصرف یک جلسه قلیان می‌تواند معادل دود کردن ۱۰۰ یا حتی ۲۰۰ نخ سیگار باشد.در سواحل بندرعباس که مصرف قلیان در محیط‌های عمومی و در کنار جمعیت زیاد انجام می‌شود، خطر مواجهه با این مواد سمی برای افراد مختلف از جمله گردشگران، خانواده‌ها و کودکان بسیار بالاست. این موضوع از آن جهت نگران‌کننده است که در سواحل، افراد به ویژه در فصل‌های گرم سال، زمان زیادی را در معرض دود قلیان قرار می‌گیرند، همچنین، قرار گرفتن در معرض دود قلیان به صورت غیرفعال می‌تواند به بیماری‌های مزمن مانند سرطان ریه، بیماری‌های قلبی، مشکلات تنفسی و سایر عوارض سلامتی منجر شود.
مصرف قلیان در سواحل بندرعباس نه تنها تأثیرات منفی بر سلامت دارد بلکه به لحاظ اجتماعی و فرهنگی نیز مسائلی را ایجاد کرده است. یکی از مشکلات اساسی، نهادینه شدن فرهنگ استفاده از قلیان به عنوان یک عادت تفریحی و اجتماعی است. در واقع، استفاده از قلیان در میان جوانان و گردشگران به نوعی به یک علامت از «تفریح و خوشگذرانی» تبدیل شده است. این وضعیت به ویژه در سواحل بندرعباس که مقصد بسیاری از خانواده‌ها و گروه‌های دوستانه است، قابل مشاهده است.
در بسیاری از موارد، جوانان به دلیل تأثیرپذیری از همسالان و فرهنگ غالب در این مکان‌ها، ممکن است به راحتی به استعمال قلیان بپردازند. این در حالی است که آنها از مضرات جدی قلیان آگاه نیستند یا آن را به عنوان یک فعالیت کم‌خطر تصور می‌کنند. همچنین، این وضعیت باعث می‌شود که مصرف قلیان به عنوان یک رفتار ناپسند و مضر در بین نسل‌های جوان و آینده‌ساز جامعه ترویج یابد و نهادینه شود.
با وجود اینکه در بسیاری از مناطق ایران و به ویژه در استان‌های بزرگ، قوانینی برای محدود کردن مصرف قلیان در مکان‌های عمومی وجود دارد، اما در عمل اجرای این قوانین اغلب با مشکل مواجه می‌شود. در سواحل بندرعباس نیز این قوانین به طور کامل و مؤثر اعمال نمی‌شود. برخی از صاحبان کسب‌وکارهای ساحلی از کمبود نظارت و عدم اجرای دقیق قوانین استفاده می‌کنند و به راحتی قلیان‌ها را به گردشگران و خانواده‌ها عرضه می‌کنند.علاوه بر این، بسیاری از مردم از اثرات منفی قلیان آگاه نیستند و نیاز به آگاهی‌بخشی و آموزش در این زمینه احساس می‌شود. در این شرایط، اگر نظارت‌ها تقویت نشود و برنامه‌های آموزشی به طور جدی پیگیری نشوند، مشکل استعمال قلیان در سواحل بندرعباس به یک معضل اجتماعی و بهداشتی بزرگتر تبدیل خواهد شد.
راهکارهای مقابله با استعمال قلیان در سواحل بندرعباس
برای کاهش و مقابله با شیوع استعمال قلیان در سواحل بندرعباس، نیاز به اقداماتی اساسی و چندجانبه است. باید برنامه‌های آموزشی وسیعی برای آگاه‌سازی جامعه به ویژه جوانان و خانواده‌ها در خصوص خطرات مصرف قلیان اجرا شود. این آموزش‌ها می‌تواند در قالب کمپین‌های رسانه‌ای، تبلیغات محیطی و جلسات آموزشی در مدارس و دانشگاه‌ها باشد.
ضروری است که نظارت بر محل‌های عمومی، به ویژه سواحل، افزایش یابد و اجرای قوانین مربوط به ممنوعیت مصرف قلیان در این مناطق به طور جدی پیگیری شود. این می‌تواند شامل جریمه برای عرضه‌کنندگان قلیان در مکان‌های غیرمجاز باشد.ایجاد امکانات تفریحی سالم و جذاب در سواحل می‌تواند گزینه‌های جایگزین مناسبی برای گردشگران و خانواده‌ها فراهم کند و آنها را از مصرف قلیان منصرف نماید. پارک‌ها، فضای سبز، مراکز ورزشی و سایر فعالیت‌های تفریحی می‌تواند جایگزین‌های مفیدی باشد.
رسانه‌های جمعی و افراد مشهور نقش مؤثری در تغییر نگرش عمومی و ترویج رفتارهای سالم ایفا کنند. این افراد می‌توانند به عنوان الگوهایی برای جوانان و دیگر اعضای جامعه عمل کنند و مصرف قلیان را به عنوان یک رفتار مضر و ناسالم معرفی نمایند.
استعمال قلیان در سواحل بندرعباس به یک پدیده نگران‌کننده تبدیل شده که نیاز به توجه فوری و جدی از سوی مسئولین و مردم دارد. این معضل نه تنها تهدیدی برای سلامت فردی افراد است بلکه آثار اجتماعی و فرهنگی منفی نیز به همراه دارد. با اعمال قوانین دقیق‌تر، افزایش آگاهی عمومی و ایجاد فضاهای سالم تفریحی، می‌توان این پدیده را کنترل کرده و سلامتی جامعه را حفظ کرد.
خانم عسکری، شهروند بندرعباسی، در گفتگو با خبرنگار دریا گفت: «واقعا نگرانم! من هر وقت به سواحل می‌روم، می‌بینم که خیلی‌ها قلیان می‌کشند. این طوری که وضعیت پیش می‌رود، به نظر می‌رسد مصرف قلیان در سواحل تبدیل به یک روند عادی شده و من خودم بچه دارم، وقتی کنار ساحل می‌روم، نگران می‌شوم که دود قلیان به بچه‌ها هم می‌رسد.»
محمد، شهروند دیگری است که مشغول استعمال قلیان است نیز در گفتگو با خبرنگار می‌گوید: وقتی قلیان می‌کشم، خیلی‌ها به خصوص جوان‌ترها هم می‌بینند و ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرند. در این شرایط، در سواحل که همه راحت تفریح می‌کنند، فکر می‌کنم که مصرف قلیان از یک چیز تفریحی به یک فرهنگ غلط تبدیل شود.»خانم اسدی، مسافر و گردشگر نیز گفت: من از تهران برای تعطیلات، به بندر عباس آمدم و اولین چیزی که در ساحل دیدم، همین قلیان‌ها بود. حتی چند نفر از فروشنده‌ها هم قلیان‌ها را در دستشان داشتند. برای من واقعا عجیب بود. به نظرم باید بیشتر روی این مسئله کار شود، چون خود من هم هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم که در سواحل طبیعی و زیبا این‌طور مردم قلیان استعمال کنند.»
حسینی، یکی دیگر از شهروندان بندرعباسی که به همراه همسر خود به ساحل آمده بود، با ابراز نگرانی از استعمال قلیان در سواحل به خصوص توسط جوانان گفت: باید نظارت‌ها بیشتر شود، اگر برنامه‌های آموزشی برای جوانان اجرا شود و به آنان توضیحات مبسوطی ارائه گردد که استعمال قلیان چقدر برای سلامتی مضر است، شاید وضعیت تغییر کند. باید راه‌حل‌هایی پیدا شود که هم فضای سالم برای تفریح فراهم گردد و هم از این عادت‌های نادرست جلوگیری بعمل آید.»
ثبت دیدگاه