دریانیوز//استان هرمزگان با موقعیت استراتژیک و منابع طبیعی غنی، سال‌هاست که به دلیل محرومیت‌های عمیق و گسترده در صدر اخبار ناگوار کشور قرار دارد. بر اساس گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، مرکز آمارایران و….، این استان در سال‌های اخیر همواره در شاخص‌های فقر، فلاکت، بیکاری و گرانی رکورددار بوده است. این وضعیت نه‌تنها زندگی روزمره ساکنان بومی هرمزگان را تحت تأثیر قرار داده، بلکه بر بخش‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی استان نیز اثرات منفی عمیقی برجای گذاشته است. در این سرمقاله، به بررسی ابعاد مختلف محرومیت در هرمزگان، تأثیر آن بر جامعه و به‌ویژه رسانه‌های محلی، و ضرورت حمایت‌های هدفمند از این استان پرداخته خواهد شد.
هرمزگان: محروم‌ترین استان ایران
هرمزگان، استانی با ظرفیت‌های عظیم اقتصادی، از بنادر تجاری گرفته تا منابع نفت و گاز و صنایع بزرگ، به دلیل نابرابری‌های ساختاری و توزیع ناعادلانه منابع، در محرومیت عمیقی به سر می‌برد. گزارش‌های رسمی نشان می‌دهند که هرمزگان در شاخص ترکیبی فقر و فلاکت، که شامل نرخ تورم و بیکاری است، در صدر استان‌های کشور قرار دارد. نرخ بیکاری در این استان به‌ویژه در میان جوانان بومی، به مراتب بالاتر از میانگین کشوری است. گرانی سرسام‌آور کالاهای اساسی و هزینه‌های زندگی نیز فشار مضاعفی بر خانوارهای هرمزگانی وارد کرده است.
بیشتر ساکنان بومی هرمزگان، چه در مناطق شهری و چه در روستاها، در شرایط فقر مطلق به سر می‌برند. دسترسی به امکانات اولیه نظیر آب آشامیدنی سالم، برق پایدار، مراکز درمانی مجهز و آموزش باکیفیت در بسیاری از مناطق استان به یک آرزو تبدیل شده است. این محرومیت‌ها، که ریشه در سیاست‌گذاری‌های کلان و ناکارآمدی‌های مدیریتی دارد، نه‌تنها کیفیت زندگی مردم را کاهش داده، بلکه امید به آینده را در میان نسل جوان کمرنگ کرده است.
نقش کمرنگ صنایع در محرومیت‌زدایی
هرمزگان میزبان صنایع بزرگ و بنگاه‌های اقتصادی عظیمی است که نقش مهمی در اقتصاد ملی ایفا می‌کنند. با این حال، این صنایع تأثیر چندانی در بهبود وضعیت معیشتی و کاهش محرومیت‌های مردم بومی نداشته‌اند. بخش عمده نیروی کار این صنایع از خارج از استان تأمین می‌شود و سود حاصل از فعالیت‌های اقتصادی به جای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های محلی، اغلب از هرمزگان خارج می‌شود. این وضعیت باعث شده که مردم بومی، با وجود زندگی در کنار ثروت‌های عظیم، از مزایای آن بهره‌ای نبرده و همچنان در فقر و محرومیت باقی بمانند.
عدم توجه کافی به مسئولیت‌های اجتماعی صنایع، نظیر ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار برای بومیان، سرمایه‌گذاری در آموزش و بهداشت و توسعه زیرساخت‌های محلی، یکی از دلایل اصلی تداوم محرومیت در هرمزگان است. انتظار می‌رود که این صنایع، به‌عنوان بخشی از مسئولیت خود، نقش فعال‌تری در محرومیت‌زدایی ایفا کنند و منابع خود را در راستای بهبود شرایط زندگی مردم محلی به کار گیرند.
رسانه‌های هرمزگان: قربانی محرومیت و سیاست‌های نادرست
یکی از حوزه‌هایی که به شدت تحت تأثیر محرومیت‌های هرمزگان قرار گرفته، رسانه‌های محلی است. رسانه‌ها و فعالان رسانه‌ای این استان با چالش‌های متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کنند که ریشه در کمبود منابع مالی، زیرساخت‌های ضعیف و سیاست‌های ناعادلانه دارد. در حالی که رسانه‌ها می‌توانند نقش کلیدی در انعکاس مشکلات مردم، مطالبه‌گری و کمک به محرومیت‌زدایی ایفا کنند، خود گرفتار مشکلات عدیده‌ای هستند که توان آن‌ها را تحلیل برده است.
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های رسانه‌های هرمزگان، تصمیم غیرمنطقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال‌های اخیر است که این استان را به‌عنوان «استان برخوردار» در نظر گرفته است. این تصمیم که در تضاد کامل با واقعیت‌های آماری و عینی هرمزگان قرار دارد، باعث شده که رسانه‌های محلی از حمایت‌های لازم برای استان‌های غیربرخوردار محروم شوند. پرسش اینجاست: استانی که در فقر، فلاکت، بیکاری و گرانی در صدر کشور قرار دارد، بر اساس چه شاخصی «برخوردار» تلقی می‌شود؟ اگر هرمزگان با این سطح از محرومیت برخوردار است، پس وضعیت استان‌های غیربرخوردار چگونه است؟
این سیاست نادرست، تأثیرات منفی متعددی بر رسانه‌های هرمزگان داشته است. از جمله این تأثیرات می‌توان به کاهش حمایت‌های مالی، محدودیت در توزیع آگهی‌های دولتی و دشواری‌های انتشار نشریات مکتوب اشاره کرد. رسانه‌های محلی هرمزگان که اغلب با بودجه‌های اندک و امکانات محدود فعالیت می‌کنند، برای ادامه حیات خود به حمایت‌های دولتی وابسته‌اند.
با این حال، تصمیم وزارت ارشاد مبنی بر برخوردار دانستن هرمزگان، این رسانه‌ها را در تنگنای مالی قرار داده و بسیاری از آن‌ها را به مرز تعطیلی کشانده است.
ضرورت بازنگری در سیاست‌های حمایتی
با توجه به سفر هیئت دولت به هرمزگان در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴، این فرصت وجود دارد که مسائل و مشکلات رسانه‌های محلی به‌صورت جدی مطرح شود. در این راستا، لازم است که اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی هرمزگان، موضوع قرار گرفتن این استان در لیست استان‌های برخوردار را به‌صورت ویژه پیگیری کند و خواستار خروج هرمزگان از این فهرست شود. این اقدام می‌تواند راه را برای بهره‌مندی رسانه‌های محلی از حمایت‌های لازم، نظیر توزیع عادلانه آگهی‌های دولتی و تسهیل شرایط انتشار نشریات، هموار کند.
علاوه بر این، انتظار می‌رود که در جریان این سفر، بسته‌های حمایتی ویژه‌ای برای فعالان رسانه‌ای هرمزگان مصوب شود. این بسته‌ها می‌توانند شامل حمایت‌های معیشتی، تأمین مسکن، تسهیلات مالی کم‌بهره و برنامه‌های آموزشی برای ارتقای مهارت‌های حرفه‌ای باشند. چنین اقداماتی نه‌تنها به بهبود شرایط زندگی فعالان رسانه‌ای کمک می‌کند، بلکه توان آن‌ها را برای پیگیری مسائل مردم و کمک به محرومیت‌زدایی افزایش می‌دهد.
نقش رسانه‌ها در محرومیت‌زدایی
رسانه‌های محلی در صورت برخورداری از شرایط مناسب، می‌توانند به‌عنوان بازوی قدرتمندی در راستای رفع محرومیت‌های هرمزگان عمل کنند. اگر رسانه‌ها دغدغه کمتری در زمینه تأمین هزینه‌های چاپ، نشر و سایر مخارج داشته باشند، می‌توانند زمان و انرژی بیشتری را صرف تولید محتوای باکیفیت، انعکاس مشکلات مردم، و مطالبه‌گری از مسئولان کنند. گزارش‌های تحقیقی، اخبار دقیق و تحلیل‌های عمیق رسانه‌ها می‌توانند توجه سیاست‌گذاران را به مسائل هرمزگان جلب کرده و زمینه‌ساز اقدامات عملی برای رفع محرومیت‌ها شوند.
به‌عنوان مثال، رسانه‌ها می‌توانند با تمرکز بر مسائل کلیدی نظیر بیکاری جوانان، کمبود زیرساخت‌های آموزشی و درمانی، و ناکارآمدی صنایع در محرومیت‌زدایی، صدای مردم را به گوش مسئولان برسانند. همچنین، تولید محتوایی که ظرفیت‌های مغفول‌مانده هرمزگان را معرفی کند، می‌تواند سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذاران را به سمت توسعه پایدار این استان سوق دهد.
پیشنهادات برای آینده
برای برون‌رفت هرمزگان از وضعیت کنونی و حمایت از رسانه‌های محلی، پیشنهادات زیر ارائه می‌شود:
• بازنگری در وضعیت برخوردار بودن هرمزگان: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید هرچه سریع‌تر هرمزگان را از فهرست استان‌های برخوردار خارج کرده و حمایت‌های لازم را به رسانه‌های این استان اختصاص دهد.
• تصویب بسته‌های حمایتی: در سفر هیئت دولت، بسته‌های حمایتی ویژه‌ای برای فعالان رسانه‌ای در حوزه‌های مسکن، معیشت و آموزش مصوب شود.
• تسهیل دسترسی به آگهی‌های دولتی: توزیع عادلانه آگهی‌های دولتی میان نشریات محلی هرمزگان، به‌ویژه نشریات مکتوب، می‌تواند به بهبود وضعیت مالی آن‌ها کمک کند.
• تقویت زیرساخت‌های رسانه‌ای: سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های رسانه‌ای، نظیر چاپخانه‌های مجهز و استودیوهای تولید محتوا، می‌تواند توان رسانه‌های محلی را افزایش دهد.
• تشویق صنایع به حمایت از رسانه‌ها: صنایع بزرگ هرمزگان می‌توانند با اختصاص بخشی از بودجه خود به حمایت از رسانه‌های محلی، نقش مؤثری در تقویت این حوزه ایفا کنند.
تصمیم غیرمنطقی وزارت ارشاد
هرمزگان، با وجود ظرفیت‌های بی‌نظیر، به دلیل سال‌ها بی‌توجهی و سیاست‌گذاری‌های نادرست، در محرومیت عمیقی فرو رفته است. این محرومیت نه‌تنها زندگی مردم بومی را تحت تأثیر قرار داده، بلکه رسانه‌های محلی را نیز با چالش‌های جدی مواجه کرده است. تصمیم غیرمنطقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در برخوردار دانستن هرمزگان، ضربه دیگری به رسانه‌های این استان وارد کرده و توان آن‌ها را برای ایفای نقش خود در محرومیت‌زدایی کاهش داده است.
سفر هیئت دولت به هرمزگان در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴، فرصتی طلایی است تا این مسائل به‌صورت جدی مطرح شده و اقدامات عملی برای رفع آن‌ها انجام شود. با بازنگری در سیاست‌های حمایتی، تصویب بسته‌های معیشتی و حرفه‌ای برای فعالان رسانه‌ای و تقویت زیرساخت‌های رسانه‌ای، می‌توان گام‌های مؤثری در راستای کاهش محرومیت‌های هرمزگان برداشت. رسانه‌های محلی، در صورت برخورداری از حمایت‌های لازم، می‌توانند به‌عنوان نیرویی تحول‌آفرین در توسعه هرمزگان و بهبود شرایط زندگی مردم این استان عمل کنند. اکنون زمان آن است که هرمزگان، این گوهر محروم جنوب ایران، به جایگاه واقعی خود دست یابد.
ثبت دیدگاه