دریانیوز// فرهنگ به عنوان یکی از ارکان اصلی هویت انسانی، نقش بسزایی در شکل‌دهی به جامعه و ارتقاء سطح زندگی افراد دارد. در دنیای امروز، با پیشرفت‌های سریع تکنولوژیکی و تغییرات اجتماعی، نیاز به فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی بیشتر از هر زمان دیگری احساس می‌شود. این فعالیت‌ها نه تنها به تقویت روابط اجتماعی و همبستگی میان افراد کمک می‌کنند، بلکه به ایجاد فضایی برای تبادل اندیشه‌ها و خلاقیت‌ها نیز می‌انجامند.
در این میان فعالان فرهنگی با تلاش‌های خود در راستای ترویج فرهنگ و آموزش، به عنوان الگوهایی برای جوانان و جامعه خود شناخته می‌شوند. در این نوشتار با یکی از کسانی که در زمینه‌های مختلف فرهنگی از جمله کتاب‌خوانی، قرآنی، هنر و آموزش کودکان فعالیت کرده گفتگو خواهیم داشت او با ترویج کتاب‌خوانی در مناطق کم‌برخوردار، به دنبال ایجاد دسترسی به منابع فرهنگی و آموزشی برای کودکان و نوجوانان است.با امید به اینکه تلاش‌های این افراد الهام‌بخش دیگران باشد و به ارتقاء فرهنگ و آموزش در جامعه کمک کند.
دریا : لطفا خودتان را برای خوانندگان روزنامه دریا معرفی بفرمایید.
محمد زارعی هستم. یک جوان دهه شصتی که به فعالیت های فرهنگی علاقمند است.
دریا : بیشتر در چه زمینه های فرهنگی فعالیت دارید؟ نقطه آغاز و شروع کارهای فرهنگی شما از کجا بوده است؟
مثل خیلی از دوستان و عزیزان دیگر که شاگرد آنها هستیم شروع کار فرهنگی ما هم از مسجد بوده است. به یاد دارم اواخر سال ۱۳۸۷اولین وظیفه ای که به ما داده شد مسئولیت کتابخانه مسجد بود. البته با دو قفسه و شاید دویست یا سیصد جلد کتاب. آن زمان مرحوم عبدالله ضیایی که انصافاً خودم را مدیون ایشان می دانم و تعداد دیگری از دوستان که تازه کانون فرهنگی مسجد حضرت فاطمه معصومه (س) را راه انداخته بودند ، دو قفسه و مقداری کتاب از دبیرخانه کانون‌های مساجد تحویل گرفته و به دنبال یک نفر بودند که کتابخانه را راه بیاندازد و مدیریت کند درواقع این اولین مسئولیتی بود که ما در مسجد داشتیم و کار را شروع کردیم.
دریا : تحصیلات و رشته تحصیلی شما چیست؟
مدرک فوق دیپلم بنده فنی است ولی باتوجه‌به علاقه‌ای که به فعالیت‌های فرهنگی داشتم تصمیم گرفتم که رشته‌ای مرتبط را بخوانم به همین دلیل در رشته مدیریت فرهنگی با گرایش برنامه‌ریزی فرهنگی در مقطع کارشناسی ادامه تحصیل دادم تا ادامه فعالیت‌های فرهنگی قبل را با یک پشتوانه علمی و تحصیلی هم دنبال کرده باشم.
دریا : لطفاً اندکی در مورد فعالیت‌های فرهنگی و سابقه خودتان بیشتر توضیح دهید.
بله حتماً! پیش از هر چیزی، بنده خودم را یک بچه مسجدی می‌دانم و به این عنوان هم افتخار می‌کنم در همین راستا می‌توانم بگویم که تقریباً در خیلی از حوزه‌های فرهنگی کار کردیم از نمایش و سرود تا دوره‌های هنری و آموزشی ، در دوره ای هم با همکاری چند نفر از بچه های مسجد در زمینه ساخت فیلم کوتاه فعالیت داشتیم . بعد از آن فرصتی پیش آمد و مقطعی را در یکی از مدارس غیر دولتی بندرعباس وارد کار مدرسه ای شدیم و در واقع یک مقدار جدی‌تر و دقیق‌تر به حوزه کار تعلیم‌وتربیت و آموزش وارد شدیم. در زمینه فعالیت‌های قرآنی هم با همراهی و دلسوزی استاد عزیزم حاج‌محمد دهقانی به‌عنوان شاگرد مشغول به کار هستیم و همچنان از ایشان درس یاد می گیرم.
دریا : می دانم که در زمینه رسانه و خبر هم کار کرده اید و سررشته ای دارید! کمی توضیح می دهید!؟
بله! رسانه و خبر را می شناسم و جزو فعالیت ها و مواردی است که نسبت به آن آشنایی دارم با برخی رسانه های استان هم همکاری داشته و دارم. ولی جزو مواردی نیست که به آن علاقه زیادی داشته باشم به عنوان یک ابزار مفید از آن استفاده می کنم. اگر هم قرار باشد در رسانه قلم بزنم و بنویسم ترجیح می دهم در همان حوزه فرهنگی و اجتماعی باشد تا سایر موضوعات. رسانه به دلیل قدرتی که با خود دارد موضوع پیچیده و ظریفی است و کار کردن حرفه ای در آن آدم خودش را می خواهد.
دریا : خوب از گذشته که بگذریم لطفا بفرمایید در حال حاضر چه فعالیت هایی انجام می دهید؟
بنده، سال گذشته در آزمون ورودی آموزش و پرورش شرکت کردم و از ابتدای مهر امسال بالاخره بعد از عبور از هفت خوان استخدام و مراحل گزینش به حرفه ای که واقعاً به آن علاقمند بودم رسیدم و در حال حاضر به‌عنوان معلم مقطع ابتدایی کودکان استثنایی در شهر شمیل بندرعباس مشغول به خدمت هستم و در کنار آن نیز کارهای فرهنگی و آموزشی دیگری هم در شمیل انجام می‌دهیم.
دریا : لطفا بیشتر توضیح دهید!
بله حتما! جدا از کار آموزش کودکان استثنایی که انجام می دهم. از مهمترین فعالیت های فرهنگی که با علاقه شخصی دنبال می کنم و در ادامه همان فعالیت های مسجدی گذشته است می توانم به ترویج کتاب و کتاب‌خوانی اشاره کنم که با همکاری صمیمانه مسئولان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان در حال انجام است. کانون ظرفیتی با عنوان کتابخانه پستی دارد که در این روش کتاب را از طریق پست به دست مناطق فاقد کتاب و کتابخانه می‌رساند در این میان بعد از ثبت نام تعدادی از دانش‌آموزان کتاب را از کانون پرورش فکری بندرعباس تحویل می‌گیریم و به‌عنوان امانت به دست بچه‌های روستا در شمیل می‌رسانیم بچه‌ها هم بعد از مطالعه و خواندن کتاب‌ها، یک الی دو هفته بعد کتاب را به ما تحویل می‌دهند تا دوباره به کانون پس دهیم و برای هفته بعد کتاب جدید بگیریم.
لازم می‌دانم از سرکار خانم قنبری مسئول محترم کتابخانه پستی کانون پرورش فکری و مدیرکل محترم کانون جدا تشکر کنم که به ما اعتماد کردند و این نیاز اساسی بچه‌های منطقه یعنی کتاب‌ها را تامین می کنند. کتابخانه پستی کانون پرورش فکری بچه ها را با دنیای جدید آشنا می کند. در همین زمینه یک گروه در فضای مجازی با عنوان ” کتابخانه قشنگ من” در پیام‌رسان روبیکا تشکیل داده‌ایم و اطلاع‌رسانی‌ها و معرفی کتاب‌ها را از طریق این گروه انجام می‌دهیم. در حال حاضر برای شهرک سرزه پشت بند شمیل و یکی از مدارس شمیل برای ارسال کتاب هماهنگی شده است.
دریا : استقبال بچه های روستا از کتاب چطور بوده است؟
بسیار عالی و حیرت انگیز! بچه ها هر هفته منتظر کتاب جدید هستند. برخی هم دائم سفارش کتاب می دهند که جای خوشحالی دارد و حتی در رفتار و نگرش بچه ها هم موثر بوده است. به نظرم جای یک کتابخانه خوب در شهر شمیل خالی است که اطلاع دارم اعضای محترم شورای شهر شمیل پیگیر احداث کتابخانه هم هستند.
دریا : لازم می دانید در مورد مدرسه استثنایی شمیل هم توضیح دهید؟
بله حتماً! مدارس استثنایی شامل کودکانی با نیازهای مختلف است؛ کودکان نابینا، ناشنوا، کم توان ذهنی، اوتیسم و بچه های چند معلولیتی، همگی جزو بچه هایی هستند که ما در مدارس استثنایی با آنها سر و کار خواهیم داشت. تفاوت آموزش این دانش آموزان با دانش آموزان مدارس عادی این است که باید از روش های خاص و ویژه ای برای آموزش آنها استفاده کرد به همین دلیل است که گاهی به جای واژه “استثنایی” از واژه ” نیاز های ویژه” هم برای آموزش این بچه ها استفاده می شود. البته ما در شمیل مدرسه مستقل نداریم و فعلا با همراهی مدیر یکی از مدارس شمیل با کلاس درس مشغول به خدمت هستیم. البته پیگیر ساخت مدرسه استثنایی در شهر شمیل هستیم که امیدوارم با ورود خیرین و همراهی مسئولان کار مدرسه به نتیجه برسد.
دریا : در خصوص سایر فعالیت های فرهنگی تان در شمیل هم توضیح بفرمایید!
خدا را شکر با حوزه مقاومت بسیج این شهر هم در ارتباط هستیم و در یادواره شهدای بخش شمیل هم که اخیرا در این شهر برگزار شد دوستان به ما محبت داشتند و گوشه ای کوچک از کار را برعهده ما گذاشتند و در ثواب آن شریک شدیم. کار دیگری هم که در حال انجام است و هر سه‌شنبه به طور مستمر انجام می‌دهیم؛ برگزاری برنامه سه‌شنبه‌های مهدوی با همکاری بسیج خواهران و برادران شهرک سرزه پشت‌بند شمیل در مسجد ولی عصر (عج) است که باهدف آشنایی بچه‌ها با امام‌زمان عجل‌الله تعالی فرجه الشریف انجام می‌شود.
الحمدلله در این برنامه جمعیت قابل‌توجهی از کودکان و نوجوانان به عشق امام‌زمانشان شرکت می‌کنند.علاوه بر این موارد با همکاری جمعی از دانش‌آموزان مقاطع راهنمایی و دبیرستان یک هیئت با نام مبارک سید الشهدا تشکیل شده و برنامه‌های مختلف فرهنگی و مذهبی را به پیشنهاد خود بچه‌ها انجام می‌دهیم. برگزاری نماز جماعت، جلسات ثابت قرآن در روزهای دوشنبه برگزاری موکب پذیرایی به مناسبت‌های مختلف بخشی از این فعالیت‌ها است.
برگزاری دوره‌های آموزشی اذان و مکبری با همکاری خانه قرآن شهید دهقانی بندرعباس و ارائه مدرک معتبر بخشی دیگر از این برنامه‌ها است. در همین مورد لازم می‌دانم از معتمدین و بزرگان شهرشمیل کمال تشکر را داشته باشم. که به این نوجوانان اعتماد می‌کنند و بخشی از کار و مسئولیت را به دست این عزیزان می‌دهند.
دریا : این فعالیت ها در طول چه مدت برنامه ریزی و اجرا شده است؟
حدودا پنج ماه می شود. بنده از ابتدای حضورم به عنوان معلم در شهر شمیل کارهای فرهنگی را هم آغاز کرده ام و این درحالی است که تقریبا در این شهر غریب بوده ام و خدا را شکر به برکت همین فعالیت های فرهنگی دوستان خوبی هم در این شهر پیدا کرده ام . البته این کارهایی هم که تا این لحظه انجام شده متعلق به خود خداوند و امام زمان (عج) است و ما فقط یک سری کارهایی را پیگیری کرده ایم تا به نتیجه برسد و گرنه ما کاره ای نیستیم.
دریا : چه عامل و انگیزه‌ای را برای ادامه کارهای فرهنگی لازم و مفید می‌دانید؟
گمان می‌کنم دلیلی که باعث می‌شود انسان ثابت‌قدم باشد و کاری را مستمر اجرا کند، انگیزه ، امید به کمک الهی و نگاه رو به جلویی هست که از ایمان و اعتقاد در دل آدم سرچشمه می‌گیرد و پدیدار می شود و یکی از مهمترین این انگیزه‌ها برای بنده دیدگاه های مقام معظم رهبری است که به مسئله فرهنگ و کارهای فرهنگی توجه و اهمیت فوق‌العاده می‌دهند. یعنی اگر ما مراجعه کنیم به سخنرانی‌ها و صحبت‌های حضرت آقا می‌بینیم که در همه وقایع و رخدادهایی که در کشور پیش می آید نگاه ایشان همواره همراه با امید و تیکه برقرآن و سنت های الهی است.
لذا از سخنان ایشان کتاب‌های مختلف فرهنگی می شود استخراج کرد به نحوی که در برخی امور قدم به قدم شیوه انجام کار را هم تشریح می کنند. حالا من مثلاً می‌توانم چند کتاب را که به اهمیت کار اشاره دارد نام ببرم ” کتاب کار باید تشکیلاتی باشد” ، ” کتاب دغدغه‌های فرهنگی” که صحبت‌های رهبری در خصوص اهمیت کار فرهنگی است کتاب دیگری هست به‌عنوان” معلم باید در خط مقدم باشد” که بیشتر مناسب همکاران معلم است و آن انگیزه‌های بلندی که رهبری برای پیشرفت و توسعه کشور در حوزه تعلیم و تربیت مدنظر دارند در این کتاب به شکل جز به جز توضیح داده شده. خوب این ها انگیزه و امیدی هست که ما را به حرکت در می‌آورد.
از سوی دیگر وقتی ما یقین داریم که خدا به عنوان یک ناظر همیشگی اعمال و عملکرد ما را می بیند این خودش انگیزه بالایی هست و از سوی دیگر عشق و علاقه نسبت حضرت بقیةالله الاعظم به انسان انگیزه ای فراوان می دهد.
دریا : برنامه‌های فرهنگی خودتان را چطور طراحی و برنامه‌ریزی می‌کنید؟
یک بخش آن بر می‌گردد به تجربه و شناخت از مخاطبی که بنا است با او ارتباط بگیریم. از آنجایی که کار تعلیم تربیت بیشتر با کودکان و نوجوانان است. در این زمینه دوره‌های آموزشی مختلفی شرکت کرده ایم، رشته تحصیلی بنده هم در زمینه برنامه ریزی کار فرهنگی است و تجربیاتی داریم. شناخت روحیات و ویژگی‌های خاص بچه‌ها و نسل جوان؛ از عواملی است که باعث می‌شود ما در طراحی و برنامه‌ریزی دقت کنیم. خواسته‌های نوجوان را باید شناخت تا بشود برنامه ریزی دقیق کرد. تا بشود بچه ها را جذب کرد و در طول برنامه فرهنگی نگهشان داشت و آن ها را به آینده امیدوار کرد. ضمن اینکه در طراحی و برنامه ریزی فرهنگی باید به اقتضای زمان، مسائل روز و نیازهای اصلی افراد توجه کرد.
دریا : اگر بخواهید نقطه قوتی برای یک برنامه ریزی فرهنگی بگویید به نظر شما آن نقطه قوت چیست؟
در یک کلمه صبر! البته صبر به معنی یک جا نشستن و منتظر ماندن نیست! اگر صبر را مقاومت معنی کنیم بهتر معلوم می شود به دنبال چه چیزی باید باشیم. صبر در مقابل سختی کار، خستگی، کمبود امکانات، شکست، بی پولی یا کم پولی، آدم های بد اخلاق و لجباز و ناآگاه. یکی از اشکالات اصلی ما در کار فرهنگی این است که تحمل کمی داریم و به عنصر صبر توجه نمی کنیم یک برنامه فرهنگی برای ماندگاری و تاثیر گذاری باید بلند مدت طراحی و پیش بینی شود و در طول مدت اجرا دائما تحت پایش و کنترل باشد ولی ما عموما می خواهیم با زدن یک دکمه همه چیز درست شود که این کار نشدنی است.
به عقیده من برای کار فرهنگی باید شب و روز دوید، رهبری جملاتی دارند با این مضمون که؛ در دنیایی که بین کفر و ایمان نبرد در جریان است آن طرفی پیروز میدان است که اراده قوی تری دارد، جنگ، جنگ اراده ها است در این راه تا می توانیم باید اراده های خودمان را تقویت کنیم تا بتوانیم در این جنگ بین حق وباطل دوام بیاوریم بماند که پیروزی در این نبرد مقوله ای دیگر است. نکته ی کلیدی دیگر هم هست به نام تقوا! که قرآن کریم راه حل عبور از مشکلات را رعایت تقوا الهی می داند که اگر وجود داشته باشد؛ خداوند در بن بست ها خودش به داد انسان
می رسد و کسی یا چیزی را وسیله می کند تا مشکلش را حل نماید.
دریا : در طراحی برنامه های فرهنگی از چه ابزاری استفاده می کنید؟
شاید نزدیکترین چیزی که از واژه ابزار به ذهن انسان برسد؛ موضوعاتی نظیر تجهیزات، پول و امکانات باشد ولی به نظر بنده اولین و مهمترین ابزاری که یک برنامه ریز و مجری کار فرهنگی و کسی که با آدم‌ها ارتباط دارد و باید آن را تقویت کند؛ نیت خود اوست! چراکه این نیت آدم است که در دل آدم‌های دیگر می نشیند و باعث می شود افراد همراه باشند مردم وقتی نیت و عملکرد صادقانه افراد را ببینند انسان را باور می‌کنند و همراه می‌شوند.
وگرنه اگر کسی فقط حرف های قشنگ بزند اما در عملِ خودش بِلَنگد آن حرف‌ها هم بی اثر خواهد بود. ما اگر نگاه کنیم می‌بینیم که شخصیت‌هایی مثل شهید عزیز ما حاج قاسم سلیمانی، شهید رئیسی عزیز ، سایر خدمتگزاران انقلاب مثل شهدای جنگ تحمیلی و حتی خود حضرت آقا بیش از اینکه بخواهند روی گفته‌های خودشان تکیه داشته باشند؛ آن گفته را قبلاً انجام داده اند و به صحبت‌های خودشان عمل می کنند. شما نگاه کنید ما کتابی داریم با عنوان “خون دلی که لعل شد” که در واقع زندگی نامه مقام معظم رهبری از زبان خودشان است که نوع نگاه و عملکرد رهبری قبل از پیروزی انقلاب را نشان می‌دهد.
شما الان در جامعه گروه‌هایی را می‌بینید که به عنوان گروه‌های جهادی فعالیت می‌کنند جالب است بدانید رهبر معظم انقلاب پیش از پیروزی انقلاب این روحیه جهادی و روحیه خدمت رسانی را خودشان داشتند و اوج این روحیه در ماجرای سیل سیستان و زلزله طبس است.
دریا : به عنوان یک معلم وضعیت فعلی دانش آموزان شمیل را چطور می بینید؟
در این خصوص حرف زیاد است ولی برای اینکه به اهمیت کار و نقش معلم آگاه شویم نکته ای کوتاه را عرض خواهم کرد. نکته ای که من بخواهم به عنوان یک تجربه بگویم این هست که ما در زنگ هنر به دانش آموزان نه یک مرتبه چند مرتبه مثلاً گفتیم آقا زنگ هنر، نقاشی بکشید ما مشاهده می‌کنیم که دانش آموزان حالا بیشتر آقا پسرها چیزی که می کشیدند ماشین نیسان گازوئیلی هست یعنی دقیقاً همان چیزی که الان به عنوان یک معضل و یک مشکل جدی چه در زمینه تامین سوخت کشور و چه در زمینه تامین امنیت بخش شمیل و استان مطرح هست. دانش آموزان به دلایل مختلف به این پدیده علاقه نشان می دهند.
ما وقتی با این موضوع مواجه شدیم سعی کردیم نگاه و انگیزه بچه‌ها را عوض کنیم یعنی گفتیم به جای کشیدن ماشین گازوئیلی فکر کنید که شغل آینده شما چه چیزی می تواند باشد؟ یا اینکه یک خانه برای زندگی آینده خودتان بکشید که قرار است در آینده در آن زندگی کنید و یا مثال هایی از این دست که سعی کردیم نگاه و انگیزه بچه‌ها را نسبت به مسائل عوض کنیم یکی از اصلی‌ترین علت‌هایی هم که ما تلاش می‌کنیم که کتاب را به دست بچه‌ها برسانیم همین هست که بچه‌ها با دیدگاه های مختلف و انگیزه‌های مختلف آشنا شوند و یک چیز متفاوت از آن چیزی که الان در ذهنشان به عنوان آینده نقش بسته را تغییر دهند و چیزی جدید را برای خودشان ترسیم کنند و برای رسیدن به آن تلاش کنند.
دریا : تاثیرات کار فرهنگی را در بچه های نسل امروز چطور ارزیابی می کنید؟
همه انسان ها یک خصوصیت مشترک دارند و آن هم فطرت الهی است که خدا در وجود همه قرار داده اگر ما می خواهیم برای بچه های نسل امروز کاری کرده باشیم بهترین کار بیدار کردن فطرت های الهی در این بچه ها است ، بهترین کار آگاه کردن آنها است و کاری که اجبار در آن باشد مورد پذیرش هیچکس نخواهد بود.
اگر بخواهم در خصوص تاثیرات کار فرهنگی بگویم ؛ بله تاثیرات خوبی داشته که حالا همه آنها قابل ذکر نیست فقط همین را می توانم بگویم که بچه‌های ما در مقطع دبستان نیازمند تربیت و ادب آموزی هستند و نوجوانان ما در مقاطع سنی متوسطه اول به شدت نیازمند این هستند که یک نفر کنارشان باشد و راهنمایی شان کند و دستشان را بگیرد، بچه های متوسطه دوم هم نیازمند این هستند که از طرف بزرگترها جدّی گرفته شوند و کار و مسئولیت های سنگین به آنها سپرده شود. همه این ها نیازمند دغدغه مندی و دلسوزی است.
دریا : به عنوان کلام پایانی اگر نکته ای مانده بفرمایید.
خدا در قرآن وعده داده هر انسانی به خدا قرض خوبی بدهد ، خدا قرضش را با سودی بیشتر از آن چیزی که داده پس می دهد. اگر کسی برای رضای خدا دانش آموز کودک یا نوجوانی را راهنمایی کرد و یا از خطری حفظش کرد از چشم خدا پنهان نمی ماند و باید به یاد داشت که همه عزت ها و سربلندی ها در اختیار خدا است.
ثبت دیدگاه