تنبلی چشم؛ شایع ترین اختلال بینایی کودکان

دریانیوز// تنبلی چشم یا آمبلیوپیا (Amblyopia) یکی از شایع‌ترین اختلالات بینایی در کودکان است که می‌تواند تأثیرات جدی بر روی کیفیت زندگی و توانایی‌های تحصیلی آن‌ها داشته باشد. این اختلال معمولاً در دوران کودکی شناسایی می‌شود و در صورت عدم درمان به موقع، می‌تواند منجر به مشکلات بینایی دائمی شود. تنبلی چشم به عنوان یک مشکل جدی در جامعه پزشکی شناخته می‌شود و نیاز به توجه ویژه‌ای دارد.

اصطلاح تنبلی چشم، همان کاهش دید در یک چشم است، که در اوایل دوران زندگی به دلیل رشد غیر طبیعی بینایی در چشم ایجاد می شود. در این حالت چشم ضعیف یا تنبل، به سمت بیرون یا داخل چرخش می کند و دارای یک نوع سرگردانی است که نمی تواند بر روی اجسام یا یک نقطه ثابت تمرکز کند.

تنبلی چشم یکی از عوامل اصلی کاهش بینایی در کودکان است که تقریبا از بدو تولد تا حدود هفت سالگی ایجاد می شود. چشم تنبل معمولا یکی از چشم ها را درگیر می کند و خیلی کم پیش می آید که هر دو چشم تنبل باشند.

علائم تنبلی چشم
بیماری تنبلی چشم از بیماری های شایعی است که در سنین ۶ تا ۹ سالگی بروز پیدا می کند که اگر قبل از هفت سالگی تشخیص داده و درمان شود، امکان اصلاح آن به صورت کامل وجود دارد. ولی در صورت عدم درمان و توجه در این سن، می تواند عوارض خطرناکی را برای فرد مبتلا به همراه داشته باشد.

علائم رایجی که برای این بیماری وجود دارد عبارتند از:
• خم شدن و همچنین بستن یک چشم
• کج شدن غیر طبیعی سر
• عدم تشخیص دور یا نزدیک بودن یک شی
• عدم تقارن در چشم ها
• چشمی که چرخشش به سمت بیرون یا داخل سرگردان است و نمی تواند تمرکز کند.
• پلک زدن های سریع یا بستن چشم
• نتایج غیر عادی سنجش و آزمایش چشم ها
ممکن است تنبلی چشم بدون معاینه متخصص چشم پزشک، قابل تشخیص نباشد.

این اختلال معمولاً به دلایل زیر ایجاد می‌شود:
۱٫ اختلالات انکساری: مانند دوربینی، نزدیک‌بینی یا آستیگماتیسم که در یک چشم بیشتر از چشم دیگر وجود دارد. این اختلالات می‌توانند باعث شوند که یک چشم به طور طبیعی کار کند در حالی که چشم دیگر
به دلیل عدم تطابق در بینایی، به تدریج
ضعیف‌تر شود.
۲٫ انحراف چشم: مانند استرابیسم (چشم‌چپ یا چشم‌راست) که باعث می‌شود چشم‌ها به طور همزمان به یک نقطه نگاه نکنند. این وضعیت می‌تواند باعث شود که مغز به طور طبیعی از یکی از چشم‌ها استفاده کند و چشم دیگر را نادیده بگیرد.
۳٫ پوشش یا انسداد: وجود موانع فیزیکی مانند آب مروارید که مانع از ورود نور به چشم می‌شود. این موانع می‌توانند به طور مستقیم بر روی بینایی تأثیر بگذارند و باعث تنبلی چشم
شوند.
۴٫ سابقه خانوادگی: اگر یکی از والدین یا خواهر و برادرها دچار تنبلی چشم باشند، احتمال ابتلای کودک به این اختلال افزایش می‌یابد. این موضوع نشان‌دهنده نقش وراثت در بروز این بیماری است.

درمان تنبلی چشم بستگی به علت آن دارد و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
۱٫ پوشاندن چشم سالم: این روش شامل پوشاندن چشم سالم به مدت معین در روز برای تقویت چشم ضعیف‌تر است. این درمان می‌تواند به مغز کمک کند تا از چشم ضعیف‌تر استفاده کند و بینایی آن را بهبود بخشد.
۲٫ عینک: استفاده از عینک برای اصلاح مشکلات انکساری. این عینک‌ها می‌توانند به بهبود بینایی کمک کنند و از پیشرفت تنبلی چشم جلوگیری کنند.
۳٫ تمرینات بینایی: تمرینات خاصی که به تقویت چشم ضعیف کمک می‌کند. این تمرینات می‌توانند شامل فعالیت‌های خاصی باشند که به بهبود هماهنگی و تمرکز چشم‌ها کمک می‌کنند.
۴٫ جراحی: در موارد شدید مانند استرابیسم، ممکن است نیاز به جراحی باشد. این جراحی‌ها می‌توانند به اصلاح انحراف چشم کمک کنند و بینایی را بهبود بخشند.

تنبلی چشم یک اختلال شایع در کودکان است که در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند تأثیرات جدی بر روی کیفیت زندگی آن‌ها داشته باشد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به بهبود بینایی و کیفیت زندگی کودکان کمک کند.  والدین باید به معاینه‌های منظم چشم توجه کنند و در صورت مشاهده هرگونه علامت مشکوک، به پزشک مراجعه کنند.

همچنین، آگاهی از علل و علائم تنبلی چشم می‌تواند به والدین کمک کند تا به درستی از سلامت بینایی کودکان خود مراقبت کنند و از بروز مشکلات جدی جلوگیری نمایند. با توجه به اهمیت بینایی در زندگی روزمره و تحصیل کودکان، توجه به این اختلال و درمان به موقع آن، امری ضروری و حیاتی است.