دریانیوز// برای هر چیزی و کاری قلّه و نهایت پیشرفتی است و انتخابات که نماد واقعی مشارکت، و دخالت مستقیم یا غیر مستقیم مردم در امور سیاسی کشور است نشان دهنده عزم جدی جمهوری اسلامی برای دخالت دادن و استفاده از آرای عموم مردم در صحنه انتخاب و صحنه سیاست و حکومت است.
هر حکومت و دولتی برای آن که بتواند تشکیلات و ساختار سیاسی خودش را به حرکت در بیاورد و نیازهای عمومی مردم از قبیل اجتماعی، فرهنگی ،سیاسی، اقتصادی و … را تامین کند نیازمند فراهم سازی یک بعد مهم در بین آحاد جامعه است و آن شکل گیری مقبولیت است با این قید که حکومت ها می دانند برای دوام و ماندگاری شان به خواست و عزم مردم نیازمند هستند زیرا هر گونه عمل و اقدامی برای رسیدن به مرحله اجرا تا رسیدن به نتیجه نهایی نیازمند همراهی و پذیرش عمومی است.
موضوع انتخابات در جمهوری اسلامی همیشه یکی از مهمترین و پرچالش ترین رخدادهای اجتماعی بوده است چرا که انتخابات زمینه های تغییر در بخش های مهم و حساس کشور را رقم می زند تا با ورود تفکرات جدید به بدنه های تصمیم گیری، در تمام کشور امید به تغییر شرایط جلوه گر شود. در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در ۴۵ سال گذشته، ۳۹ دوره انتخابات در کشور برگزار شده است و به رغم اینکه رای دهی در ایران اجباری نبوده و مجازاتی ندارد اما همواره درصد مشارکت ها بالا بوده و در واقع حکومت نیازی به وضع چنین قانونی را نمی بیند و به چنین سمتی هم نخواهد رفت.
رای دهی اجباری چیست؟
رای اجباری اقدامی است که به صورت قانونی در دموکراسی های مدرن و به دلیل پایین آمدن نرخ مشارکت و همچنین نا برابری های سیاسی در جامعه تجویز شده است و این واقعیت ارتباط نزدیکی با ماهیت حاکمیت دارد و این سؤال را ایجاد کرده است که آیا رأی دادن در این مرحله یک حق است یا یک وظیفه و تکلیف . اجبار فرد به استفاده از چیزی که حق دارد، غیردموکراتیک و در نتیجه دخالت در آزادی و اراده فرد است از این رو با رأی اجباری مخالفت می شود اما از سوی دیگر، استدلال می شود که رای دادن مانند پرداخت مالیات یک وظیفه و مسئولیت است و با توجه به نقش مشارکت سیاسی در دموکراسی و مشروعیت حکومت ها، رای اجباری در دموکراسی ها قابل توجیه است.
رای اجباری با ماهیت دموکراسی، حقوق و حاکمیت ارتباط تنگاتنگی دارد، در کشورهایی که رای دهی در آنها اجباری است حکومت ها، مردم کشور را به طور قانونی مجبور به شرکت در انتخابات کرده و در صورت عدم شرکت فرد، وی را با مجازات‌های مختلفی چون محرومیت از خدمات اجتماعی یا جریمه‌های نقدی و غیره مجازات می‌کند. ۲۲ کشور قانون رای دهی اجباری را تصویب کرده اند اما در برخی از آنها همچون آرژانتین، استرالیا، برزیل، بلژیک، بولیوی، لوکزامبورگ، یونان، کره شمالی، پرو، سنگاپور و اروگوئه و بخش هایی از سوئیس رای دهی اجباری به صورت جدی اجرا می شود و در این کشورها، در صورت عدم شرکت فرد در انتخابات، مجازات‌هایی برای وی اعمال می شود.در این کشورها جریمه ها و مجازات مختلفی برای افرادی که در انتخابات شرکت نکنند در نظر گرفته شده که بلافاصله پس از انتخابات اعمال می شود.
با مجازات رای ندادن آشنا شوید
بلژیک
در این کشور قبل از انتخابات برای افراد بالای ۱۸ سال دعوت‌نامه ای رسمی ارسال می‌شود و هنگام رای دادن، کارت شناسایی و بارکد دعوت‌نامه خوانده می‌شود، بنابر قانون اساسی بلژیک اگر کسی پس از دریافت دعوت‌نامه برای رای دادن، پای صندوق نرود و عذر موجهی هم نداشته باشد بین ۲۵ تا ۵۰ یورو جریمه می شود.اگر این غیبت دوباره تکرار شود جریمه بین ۵۰ تا ۱۲۵ یورو افزایش می یابد و اگر کسی در چهار دور انتخابات شرکت نکند علاوه بر چهار بار جریمه، نام او از لیست رای دهندگان به مدت ۱۰ سال خط خورده و در هیچ مقام و اداره دولتی پذیرفته نخواهد شد و هیچ کمک و امتیازی نیز از سوی دولت دریافت نخواهد کرد.
استرالیا
بزرگترین مستعمره انگلستان در اقیانوس آرام نیز از انتخابات ۱۹۲۴ به بعد سیاست رای اجباری را در پیش گرفت شهروندان استرالیایی موظفند که در زمان انتخابات در محل رای‌گیری حاضر شوند. اما بعد از ثبت اسمشان می توانند رای ندهند و یا به اصطلاح رای سفید و بی‌نام در صندوق بیندازند. شهروندانی هم که دلیل موجهی برای غیبت در انتخابات ندارند به صورت نقدی جریمه می‌شوند و در صورت عدم پرداخت جریمه، به جای آن زندان می روند.
بولیوی
هر شهروند اهل بولیوی کارتی ویژه دارد که حضور او در انتخابات را اثبات کند اما اگر کسی تا سه ماه بعد از انتخابات نتواند حضورش را اثبات کند، حقوق و مزایایش دچار مشکل می‌شود. همچنین یکی از مجازات سنگین برای غایبان در انتخابات بولیوی ممنوعیت خارج کردن پول از حساب بانکی است.
سنگاپور
در سنگاپور اگر شهروندی در انتخابات ریاست جمهوری شرکت نکند حق رای وی برای همیشه باطل می‌شود و تنها با ارائه دلیل قانونی و محکمه پسند این حق به او باز می گردد.
یونان
در یونان این جریمه سخت‌تر است و غایبان انتخابات از گرفتن گواهینامه و گذرنامه محروم خواهند شد همچنین خدمات و محصولاتی که دستگاه‌های عمومی برای مردم ارائه می‌دهند برای شخص غایب قطع خواهد شد.
برزیل
در برزیل نیز برای کسانی که در انتخابات شرکت نکنند پاسپورت صادر نمی‌شود.
ترکیه
در انتخابات سال گذشته میلادی ریاست جمهوری ترکیه و مجلس این کشور، برای افرادی که بدون عذر موجه در انتخابات شرکت نکرده بودند ۳۰۰ لیر ترک مجازات نقدی در نظر گرفته شد. همچنین عدم رای دادن ممکن است مانع از بهره مندی رای دهنده از خدمات عمومی در دوره انتخابات مربوطه شود. اما در جمهوری اسلامی با وجود تبلیغات مختلفی که از سال های بعد از پیروزی انقلاب با هدف کاهش مشارکت سیاسی مردم وجود داشته ، حقیقتا قانونی برای برخورد با رای ندادن وجود ندارد و کسی نمی تواند مدعی باشد جمهوری اسلامی او را جبراً به حضور در انتخابات وادار کرده است .
خود ما هم در اطراف مان افراد متعددی را می شناسیم که به دلایل مختلف ممکن است در انتخابات گذشته یا پیش رو شرکت نکنند و بسیاری از این افراد این امر را یک انتخاب شخصی و حق خود می دانند. که با تصمیم گیری خود به آن رسیده اند که البته درست یا غلط بودن این موضوع و نتایج چنین تصمیمی جای بحث دارد. بسیاری از کشورها نیز قانون رای دهی اجباری را دارند اما بنا به دلایلی آن را اعمال نمی کنند و هستند بسیاری از کشورها که به دلیل پایین آمدن میزان مشارکت مردم، به دنبال تغییر قانون انتخابات و قانونی کردن حضور اجباری در آن هستند.
چرا در انتخابات شرکت کنم؟
اصل ۶ قانون اساسی بر اداره امور کشور به اتکاء آراء عمومی تاکید دارد و کارنامه انتخاباتی نظام جمهوری اسلامی با برگزاری ۳۹ مورد انتخابات، به عبارتی هر ۱۴-۱۳ ماه یک انتخابات کارنامه درخشانی است.
از سویی سیره حضرت امام خمینی (ره) و رهبر معظم انتقلاب اسلامی همواره تاکید بر اهمیت مشارکت مردم و برگزاری انتخابات بوده است و تاکید نموده‌اند که نه تنها جمهوریت بلکه اسلامیت نظام هم وابسته به انتخابات است و هرگونه تبلیغ علیه مشارکت مردم را مخالفت با ایران، اسلام و جمهوری اسلامی دانسته‌اند و این موضوع موجب تقویت ابعاد مختلف کشور و عدم مشارکت در انتخابات باعث کاهش و تضعیف آن خواهد بود تا پشتوانه مردمی حاصل از مشارکت و افزایش مشروعیت و مقبولیت نظام ، توان رایزنی های بین المللی سیاست خارجی در راستای تحقق منافع ملی کشور را به طور چشمگیری افزون تر کند.
باید توجه داشت که در فضای مشارکت فرصت برای کاهش تعارضات اجتماعی و افزایش وحدت اجتماعی فراهم می شود. فرصت احساس نیاز به یکدیگر و افزایش هماهنگی و بهره وری پیدا می شود. با مردمی سازی و مشارکت مردم، اشتباهات و سوگیری تصمیم گیری ها کاهش پیدا می کند، چرا که هر کسی نقطه ضعف دیگری را برطرف می‌کند و با به میدان آمدن ظرفیت‌های مردمی کارآمدی برای حل مسائل کشور افزایش می یابد و در نتیجه سلامت روانی جامعه در سایه مشارکت فراگیر با شکل گیری انسان های سازگارتر، تفاسیر مشابه ، ذهنیت های مشترک و جامعه همگراتر ارتقاء پیدا می‌کند و در نهایت باید توجه داشت که اگرچه مشارکت در انتخابات مهم است ولی انتخاب صحیح و شایسته نیز دارای اولویت بالایی است که در تصمیم گیری ها و آینده کشور بسیار موثر خواهد بود.
ثبت دیدگاه