دریانیوز// اهمیت آموزش نویسندگی را زمانی متوجه می شویم که به این موضوع توجه کنیم که دیپلمه ها و حتی بسیاری از فارغ التحصیلان دانشگاهی برای نوشتن درخواست و نامه های اداری و… بامشکل مواجهند و یا این تجربه را بسیاری از ما داشته ایم که انشا نوشتن در مدرسه برای مان سخت بود.
در این کلاس درس ، آموزشی را در مورد نوشتن انشا نمی دیدیم و فقط موضوع را معلمان اعلام می کردند و ما موظف به نوشتن انشا در مورد آن موضوع بودیم وباید در کلاس می خواندیم . اما ضرورت دارد با اصول نویسندگی در سطوح مختلف آشنا شویم که برخی از موسسات فرهنگی مانند «سیمرغ» در بندرعباس دوره های آموزش نویسندگی را از سطوح کودک و نوجوان تا بزرگسالان برگزار می کنند و علاقمندان می توانند در این دوره ثبت نام کنند. در این شماره با یک نویسنده و مربی نویسندگی که در این آموزشگاه فعالیت دارد، به گفتگو نشستیم.
دریا:خودتان را بطور کامل معرفی و از فعالیت های فرهنگی و به ویژه بخش نویسندگی تان بفرمایید و چطور شد و از کی وارد دنیای نویسندگی و آموزش شدید؟
پروانه ماندگاری هستم.از سال ۱۳۷۸ بطور حرفه ای وارد این حیطه شدم .۴سال مسئول انجمن داستان فرهنگسرای آوینی و ۱۳سال مسئول انجمن داستان حوزه هنری بودم.
دریا:گویا گردآوری و یا تالیفاتی هم داشته اید. در این بخش هم توضیح دهید.
اولین کتاب مستقل «دو تا دفتر دوخط دوتا خودکار آبی..» بود وچند کار مشترک با خانم‌مژده عباسی وآقای مجید ذاکری هم چاپ کردم؛«تا همیشه » «قصه های بومی جلد یک وجلد ۲».در سال ۱۳۹۰به دعوت مدرسه نمونه دولتی برای تدریس تصویر خوانی دعوت شدم.آنجا متوجه استعدادهای پنهان نوجوانان شدم وبا کمک مدرسه برای کلاس داستان نویسی اقدام کردم.
مدرسه علوم پزشکی وجامعه الزهرا(س) هم استقبال کردندکه حاصل کارگاه ِ یک ساله ما کتابی با عنوان«امروز سیزده ساله شدم» گردآوری شد.با چاپ این کتاب، از مدارس دیگر هم دعوت به همکاری شدم و در ۸مدرسه کارگاه داستان نویسی برگزار کردیم .در این بین دبیران استان هم تقاضای کارگاه داشتند.در نهایت دو کتاب کودک به عنوان «داشتم توی باغچه آب پرتقال میخوردم.»
«باران اناردارد» ،یک کار نوجوان بنام «قلعه ی پرتغالیها» ویک ثبت تجربه بنام «باغچه ها و درخت ها » از دبیران چند مدرسه به چاپ رسید.حضور استاد مصطفی رحماندوست در رونمایی چهار عنوان کتاب و راهنمایی ها و تشویق ایشان باعث شد تا مسیر را روشن تر ببینیم و با قدم های محکم تری ادامه دادیم.همان موقع دعوت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان را نیز پذیرفتم ودر کنار آن دعوت آقای دکتر بهرام شاهی رئیس انجمن مولفان و نویسندگان را نیز قبول کرده وشش دوره در فرهنگسرای طوبی تدریس کردم.کتاب « مه باید زندگی بُکُنم » حاصل شش دوره تدریس نیز به چاپ رسید .
در سال بعد تعداد تقاضای همکاری مدارس زیاد شد وبا کمک هنرآموختگان انجمن مولفان در ۱۸مدرسه کارگاه برگزار کردیم. حاصل این کارگاه چهار عنوان کتاب بنام «پشت دیوار مدرسه» ،«مثل دخترهای یازده ساله »،«میخوام دردسر درست کنم» و «خاک های رنگی جزیره هرمز» با حضور استاد رحماندوست رونمایی شد . طرح ما بانام( مدادهای رنگی) پیوسته راهش را ادامه داد ودر سال ۱۳۹۹با کتاب پشت شهر با بچه های پشت شهر و دیگر مدارس با حضور استاد رحماندوست رونمایی شد.
با ورود کرونا وخالی شدن فضای آموزش از این حیطه فاصله گرفتم.اما نمی توانستم هنرجویانم را بین زمین وآسمان رها کنم.در وجود آن ها شوق نوشتن بود . خیلی زود با اسکای روم کلاس های آنلاین راه اندازی شد.همچنین از طرف انجمن کم شنوایان آوا در استان کرمانشاه هم دعوت به همکاری شده و کلاس ها را شروع کردم.رفته رفته از شهرهای دیگر به جمع ما افزوده شدند ودر دومین سال شیوع کرونا کتاب بچه های زمین حاصل کارگاه کودکان ونوجوانان ایران گردآوری شد.همان موقع دبیر محفل کودک و نوجوان نهاد کتابخانه های استان شدم .
بچه ها ماهی یکبار با رعایت اصول بهداشتی همدیگر را می‌دیدند ونشست ادبی رفته رفته بزرگتر شد. در همان زمان با دعوت استاد عابدی مدیر موسسه سیمرغ نیز در این موسسه شروع به فعالیت کردم.جمع ما بزرگ شده بود وتصمیم گرفتم کار بزرگتری انجام دهم .پژوهش در کنار داستان می توانست نونهالان را با فرهنگ کشورمان آشنا کند.آنها ضرب المثل ها وقصه های بومی را از پدر بزرگ ومادربزرگ هایشان جمع آوری کرده وروی کاغذ پیاده کردند. کتاب «ضرب المثل ها و قصه های بومی ایران » حاصل این کارگاه ها بود که در بهار ۱۴۰۳ با حضور استاد رحماندوست واستاد رضایی وجمعی از مدیران وهنرمندان با حمایت آموزشگاه سیمرغ وحوزه هنری وجهاد دانشگاهی رونمایی شد.
دریا:باتوجه به اینکه در حوزه آموزش نویسندگی فعالیت دارید، پیشنهاد می کنید والدین فرزندان شان را از چه سنینی در کارگاه ها و دوره های نویسندگی ثبت نام کنند و ثبت نام در چه مراکزی را پیشنهاد می کنید؟
تجربه ثابت کرده از سنی که هنرجو خواندن ونوشتن را آموخته،می تواند به این حیطه وارد شود. عجین شدن با ادبیات و عادت به روزانه نوشتن در فرد در دراز مدت وبطور مستمر می تواند مسیر آینده کودک را تعیین کند.
دریا: نویسندگی رده سنی کودک و نوجوان چه تاثیری بر تحصیل دوران تحصیل شان دارد و هنرآموزان به چه توانمندی هایی دست می یابند ؟
کلاس های داستان ما مجموعه ای از قبیل «هدفمندی تخیل» ، « تقویت نگارش( درست نوشتن)»، « روان خوانی» ، «تقویت حافظه» ، «نحوه ی درست مطالعه » ، «تقویت فن وبیان» و…. است.بنابراین این موارد می تواند در زمان تحصیل در تمامی دروس نقش داشته باشد.
دریا:چه ضرورتی دارد که دانش آموزان و حتی دانشجویان در دوره های نویسندگی شرکت کنند ؟
نوشتن نوعی بیان مکتوب است وهر فردی با ارتباط می تواند به هدف هایش دست یابد وچه بهتر از سنین پایین تر این ارتباط تقویت شود.
دریا:کسانی که در دوران آموزش نویسندگی شرکت می کنند ، بعد از چه مدتی می توانند به عنوان نویسنده واقعی در حوزه های مختلف مطرح شود و بتوانند به نویسندگی شعر، داستان ،رمان و کتاب های مختلف برسند و چه عواملی در این حوزه اثرگذار است؟ نویسنده موفق دارای چه شاخص هایی است ؟
ما برای نتیجه زمان تعیین نمی کنیم.نتیجه بستگی به جدیت وتلاش هنرجو دارد واین نکته را هم متذکر می شوم که شعر وسایر قالب ها باید جداگانه آموزش داده شود.
دریا:چه ارتباطی بین میزان مطالعه هنرآموزان و موفقیت در نویسندگی وجود دارد؟
مطالعه مهمترین اصل در نویسندگی است.ما یک تجربی زیستی داریم وتجاربی که از طریق مطالعه وشناخت پیرامون به دست می آوریم. تلفیق این دو کمک می کند تا بتوانیم خالق داستان شویم.
دریا: دوران آموزش نویسندگی برای کودکان و نوجوانان با جوانان و بزرگسالان چه تفاوت هایی دارد؟
نحوه تدریس برای دو رده متفاوت است .معمولا برای گروه کودک ونوجوان جنبه آموزشی ونت برداری ندارد و با خواندن داستان و مثال صورت می گیرد.
دریا:بنظرتان چه کسانی نیازی به آموزش نویسندگی ندارند؟
نویسندگی فنی است که همه نیازمند آن هستیم تا بتوانیم زندگی راحت‌تری با ارتباط مکتوب داشته باشیم.چقدر پیش آمده برای یک نامه اداری ویا نوشتن یک استشهاد و …..به دیگران یا کافی نت ها رجوع کنیم؟!بی شک ما نیازمند این سواد برای روند زندگی روزمره ی خود هستیم.
دریا:برای پیشرفت در نویسندگی و آموزش نویسندگی، پیشنهاد می کنید هنرآموزان چه کتاب هایی را مطالعه کنند؟
کتاب های مناسب رده ی سنی خودشان را بخوانند. هم آثار داخل کشور و هم آثار ترجمه.
دریا: کسانی که در دوره های نویسندگی شرکت می کنند ، آیا می توانند شعر، داستان ، نمایشنامه ، رمان و…بنویسند و چه مدت طول می کشد تا به این توانمندی ها دست یابند ؟
خیر .هر قالب آموزش مخصوص خود را دارد وما برای نتیجه زمان مشخص نمی کنیم.بستگی به جدیت وتلاش هنرجو دارد تا نتیجه را دریافت کند.تلفیق علاقه واستعداد در روند فعالیت اهمیت دارد.
دریا: والدین چه نقشی در پیشرفت نویسندگی فرزندان شان دارند وچه کارهایی بایستی انجام دهند ؟
بسیار زیاد . ترغیب مطالعه از خانه آغاز می‌شود.صبوری والدین برای نتیجه هم اهمیت دارد. تشویق ها وحمایت های والدین همیشه کارساز بوده است.در طول این سال ها همیشه این جمله را تکرار کرده ام که «والدین بازوان گروه ما هستند.»
دریا: آموزش های نویسندگی با حوزه تقویت فن بیان ، سخنوری و افزایش اعتماد بنفس هنرآموزان چه ارتباطی دارد ؟
ترکیب این آموزش ها می تواند هم در بیان وهم‌در نوشتار هنرجو را برای ورود به اجتماع آماده کند.همه‌ما توانمندی های زیادی داریم، اما زبان ارائه را بلد نیستیم. فن بیان وسخنوری و در کنار آن فن نوشتن در افزایش عزت نفس واعتماد به نفس نقش مهمی دارد. اینکه یاد بگیریم در حین صحبت کردن کم نیاوریم وتوانمندی هایمان را به درستی ارائه دهیم.
دریا:بنظرتان آموزش نویسندگی را چگونه باید تدریس کرد تا کلاس ها جذاب‌تر و تأثیرگذارتر باشد؟
توجه به نیاز مخاطب .هیچ وقت یک آموزش نظام یافته در کلاس هایم اجرا نمی کنم ،انعطاف در آموزش و خلاقیت مربی می تواند کلاس را به روز کند.
دریا:مربیان آموزش های نویسندگی بایستی دارای چه شاخص هایی باشند تا موفق تر عمل کنند؟
مربی نویسندگی حتما باید خودش تجربه ی نوشتن را داشته باشد ؛زیرا آموزش با تجربه آمیخته است.
دریا: برای اینکه هنرآموزان در سنین مختلف به نویسندگی علاقمندتر شود و بتوانند موفق تر عمل کنند ، چه باید کرد و در آموزش های تان تا چه حد به این موضوع توجه می کنید ؟
تنوع در نحوه ی تدریس ،انعطاف پذیری در آموزش و اینکه مربی متکلم الوحده نباشد.مشارکت وبده بستان کلامی با هنرجو و اجازه نقد و بررسی به هنرجو داده شود.
دریا: از میان هنرآموزان تان که تاکنون آموزش دیده اند، آیا کسانی هستند که نویسنده های مطرحی در سطح استان یا کشور شده باشند؟ معرفی شان بفرمایید.
محمد حسین قاسمی،مائده قاسمی ،پرنیا امیری آثارشان در چندین مجله وکتاب چاپ شده و چندین رتبه کشوری و استانی را کسب کرده اند.
دریا: آیا هنرآموزانی که در دوره های نویسندگی شرکت می کنند ، می توانند به مهارت های مانند «نه» گفتن و … نیز دست یابند تا از آسیب های اجتماعی در دوران نوجوانی و جوانی مصون بمانند ؟
بله ،نویسندگی فقط نوشتن نیست.خواندن کتاب ، شخصیت پردازی، تحلیل مسائل جامعه و…می تواند در نحوه ی تفکر هنرآموز موثر باشد ودر پی آن قدرت سخن درست و به موقع را در نوجوان پرورش می دهد.
دریا: علاقمندان به نویسندگی که به هر دلیل امکان حضور در دوره های نویسندگی بصورت حضوری را ندارند ، چگونه می توانند در حوزه نویسندگی پیشرفت کنند و چه راه‌های دیگری در این حوزه وجود دارد تا علاقمندان بتوانند در عرصه نویسندگی گام بردارند و نویسنده های خوبی در آینده شوند؟
ما کلاس های مجازی هم داریم ،ولی اگر باز هم موفق نشدند ، می توانند با مطالعه ی روزانه و تمرین نوشتن روزانه وخواندن منابع، فعالیت خود را ادامه دهند.
دریا: اگر مطلب خاصی وجود دارد که در این گفتگو بیان نشد و ضرورت دارد،بیان بفرمایید.
فقط یادمان باشد اگر می خواهیم کشوری آباد و جامعه ی روشنفکری داشته باشیم ، ضرورت مطالعه وشناخت فرهنگ دو عامل مهم هستند.همبستگی و اتحاد عوامل هنری و فرهنگی ،مثلث آموزش وپرورش، هنرمندان و والدین می توانند سبب حرکت های بزرگ فرهنگی باشد و هنر نویسندگی نیاز به صبوری دارد.دانه کاشته می شود ،مراقبت و آبیاری شده ودر زمان مناسب ثمره ومیوه را برداشت خواهیم کرد .
ثبت دیدگاه