نقدها را بود آیا که عیاری گیرند تا همه صومعه‌داران پی کاری گیرند
دریانیوز// قریب به دو سال از تصدی سلمان ضربی به‌عنوان مدیرعامل شرکت کشتی‌سازی و صنایع فراساحل ایران می‌گذرد. این دوران آنقدر کوتاه است که شاید صحبت درباره‌ی کارنامه و عملکرد مدیرعامل جدید منطقی به نظر نرسد؛ اما اخباری که از این مجتمع صنعتی به گوش می‌رسد بسیار نگران‌کننده است. پیش از حضور ضربی، ایزوایکو با پشت سرنهادن دوران رکود در مسیر پیشرفت و پویایی قرارگرفته بود و او در حالی سکان‌دار بزرگ‌ترین زیرساخت دریایی کشور شد که این صنعت ناهمواری‌ها را پشت سرنهاده، به درآمدزایی رسیده و در مسیری هموار گام برمی‌داشت. متخصصان و دلسوزان صنعت دریایی کشور در این مدت بارها نسبت به عملکرد مدیرعامل و وضعیت ایزوایکو نگرانی خود را ابراز نموده‌اند. حال اخباری مبنی بر نارضایتی کارفرمایان بزرگ این مجتمع صنعتی و فسخ قرارداد پروژه توسعه‌ی فاز ۱۱ پارس جنوبی به دلیل عدم انجام تعهدات نقل محافل خبری است. با توجه به اوضاع نابه سامان این بنگاه اقتصادی شایعات تعویض مدیرعامل ایزوایکو قوت گرفته است. گروهی از مکاتبه‌ی استاندار هرمزگان با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و معرفی گزینه‌هایی جهت تصدی این پست خبر می‌دهند. در این شرایط تحرکاتی در فضای مجازی در راستای حمایت از ضربی و عادی جلوه دادن شرایط ایزوایکو به چشم می‌خورد. برای مثال حوزه ارتباطات و امور بین‌الملل ایزوایکو ۱۵ مهرماه خبری را با عنوان گزارش عملکرد ۱۴۰۱ و شش‌ماهه ۱۴۰۲ در تارنمای ایزوایکو منتشر و کارنامه‌ی مدیریت ضربی را درخشان عنوان نموده با این‌حال دلسوزان و متخصصان صنعت دریایی می‌گویند وضعیت این بنگاه اقتصادی بحرانی است و اگر مسئولان هر چه زودتر چاره‌ای نیندیشند ایزوایکو به شکل کامل نابود خواهد شد. ازاین‌رو در گزارش پیش رو ضمن بررسی گزارش منتشرشده سعی خواهیم کرد واقعیت‌های بزرگ‌ترین زیرساخت دریایی کشور را انعکاس دهیم.
اعداد و ارقام ساختگی
با بررسی و مقایسه‌ی تعداد پذیرش کشتی‌های متعلق به شرکت ملی نفت‌کش ایران در ایزوایکو درمی‌یابیم که این کارفرما نه‌تنها از روند تعمیرات در ایزوایکو رضایت ندارد بلکه تعمیرات شناورهای خود را با هزینه‌ی بالاتر اما کیفیت بهتر و زمان کمتر در خارج از کشور انجام می‌دهد. در بخشی از گزارش روابط عمومی ایزوایکو می‌خوانیم: «انجام تعمیرات بیش از ۱۰ فروند شناورهای سوپر تانکر، افرا ماکس و سوئزماکس متعلق به شرکت ملی نفت‌کش ایران» اما واقعیت این است که ایزوایکو در دو سال اخیر درمجموع ۶ فروند از کشتی‌های ناوگان شرکت ملی نفت‌کش را تعمیر کرده که با نارضایتی شدید کارفرما همراه بوده است.
(سال ۱۴۰۱، ۴ فروند و در سال جاری تنها ۲ فروند از شناورهای متعلق به شرکت ملی نفت‌کش ایران را پذیرش و تعمیر کرده) این در حالی است که ایزوایکو فقط در سال ۱۳۹۹، هشت فروند از شناورهای این کارفرما را تعمیر کرده بود. سیر نزولی پذیرش شناورهای متعلق به شرکت ملی نفت‌کش بیانگر واقعیت تلخ افزایش زمان تعمیرات، کاهش کیفیت و نارضایتی شرکت ملی نفت‌کش ایران است. در نمودار زیر تعداد پذیرش شناورهای شرکت ملی نفت‌کش قابل‌مشاهده است. این موضوع اعداد و ارقام ساختگی در گزارش عملکرد منتشرشده را به‌خوبی نشان می‌دهد.
کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران
در پایان دوران مدیریت سابق مذاکراتی جهت همکاری با شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران شکل گرفت که منجر به پذیرش ۵ فروند از شناورهای ناوگان این شرکت در حوض خشک ایزوایکو گردید. شایان‌ذکر است سلمان ضربی از آذرماه ۱۴۰۰ بر صندلی مدیرعاملی ایزوایکو تکیه زد. در جدول زیر تاریخ پذیرش و نام شناورهای متعلق به کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران آمده همانگونه که مشاهده می‌کنید همگی این شناورها در دوران مدیریت سابق بازاریابی و پذیرش‌شده‌اند و علیرغم ادعای حوزه‌ی روابط عمومی ایزوایکو، در دوران مدیریت ضربی حتی یک فروند از شناورهای این شرکت در ایزوایکو پذیرش و تعمیر نگردیده است.
پروژه توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی در آستانه فسخ قرارداد
همانگونه که اشاره شد در پی خبر مکاتبه استاندار هرمزگان با سازمان گسترش و نوسازی و معرفی گزینه‌هایی جهت تعویض مدیرعامل ایزوایکو، حوزه‌ی ارتباطات و امور بین‌الملل ایزوایکو در حمایت از سلمان ضربی گزارشی را از عملکرد وی منتشر کرده که متخصصان و دلسوزان صنعت دریایی معتقدند با واقعیت فرسنگ‌ها فاصله دارد. در این گزارش از قرارداد میدان نفتی فروزان و پروژه‌ی توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی یادشده و وضعیت حوزه‌ی فراساحلی ایزوایکو به‌گونه‌ای ترسیم‌شده که غول‌های صنعت آفشور دنیا ایزوایکو را مهم‌ترین رقیب خود می‌دانند. اما بررسی‌های ما نشان می‌دهد که وضعیت بحرانی و به گونه‌ی دیگری است. برای مداقه‌ی بهتر کمی به عقب بازگردیم. پروژه توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی توسط تیم مدیریت پیشین پیگیری و به سرانجام رسید. اسناد مزایده‌ی این پروژه در زمان تصدی مهندس بابک عباس پور به عنوان مدیرعامل شرکت مبین سازه‌گستر (گروه سازه‌های فراساحلی فعلی)؛ تکمیل و ایزوایکو موفق به اخذ این پروژه شد.
به فاصله‌ی ۲۰ روز پس از انجام مراحل این مزایده، عباس پور به دلیلی که برای ما مشخص نیست استعفای خود را اعلام کرد و کامبیز یحیی زاده بر صندلی مدیریت بخش فراساحلی ایزوایکو تکیه زد. یکی از متخصصان حوزه‌ی فراساحلی ایزوایکو بابیان اینکه با رفتن مهندس عباسپور بخش فراساحلی ایزوایکو در رکود کامل قرارگرفته است، گفت: تمامی پیمانکاران این حوزه به دلیل بی‌مهری‌ها دست از کار کشیده‌اند و این حوزه در رکود کامل است.وی ادامه داد: شرکت پتروپارس و شرکت نفت فلات قاره به‌عنوان مهم‌ترین کارفرمایان گروه فراساحلی طی نامه‌نگاری‌های متعدد به عدم انجام تعهدات قراردادی اعتراض نموده و نارضایتی خود را از روند پروژه‌ها ابراز داشته‌اند.
بررسی‌های ما نشان می‌دهد علیرغم گذشت ۲۵ درصد از زمان قراردادی پروژه توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، پیشرفت فیزیکی این پروژه صفر درصد است. در این راستا شرکت پتروپارس طی نامه‌ی مورخ۲۶/۰۶/۱۴۰۲ با اشاره به اهمیت استراتژیک طرح توسعه فاز ۱۱ برای کشورمان مسئولیت‌های حقوقی و قراردادی ایزوایکو را یادآوری نموده و با توجه به عدم انجام وظایف حرفه‌ای توسط پیمانکار، ضمن ابلاغ فرصتی ده‌روزه اخطار اول قراردادی را جهت فسخ قرارداد این پروژه اعلام داشته است. با توجه به پیشرفت صفر درصدی پروژه به نظر می‌رسد ابلاغ فرصت ۱۰ روزه بیشتر به یک شوخی شبیه است. در ادامه مصاحبه از اقدام ملموس و قابل‌اندازه‌گیری ایزوایکو در این فرصت ده‌روزه پرسیدیم. پاسخ چندان شوکه کننده نبود؛ همانگونه که انتظار می‌رفت فرصت ده‌روزه به اتمام رسیده و ایزوایکو اقدامی ملموس و قابل‌اندازه‌گیری انجام نداده است ازاین‌رو امکان فسخ قرارداد این پروژه‌ی ملی دور از ذهن نیست. فسخ این قرارداد نه‌تنها ضربه‌های جدی به برند ایزوایکو وارد می‌کند؛ بلکه فرصت‌های بزرگی را از استان هرمزگان خواهد گرفت. گرچه ابعاد ملی این موضوع را نیز نباید نادیده گرفت درحالی‌که قطر برداشت گاز از این میدان مشترک را آغاز نموده و درحال‌توسعه‌ی زیرساختهای خود به‌منظور افزایش برداشت گاز است، پروژه جبرانی ایران متأسفانه هنوز استارت نخورده است.
ایزوایکو بدنام‌ترین شرکت در حوزه‌ی نفت و گاز
در گزارش روابط عمومی ایزوایکو اگر فقط یک جمله واقعیت داشته باشد همین است که «گروه نفت و گاز این مجموعه درگذشته عملکرد بسیار موفقی داشته تا جایی که بسیاری از پروژه‌های بزرگ بانام ایزوایکو پیوند خورده است» اما آنچه را که نمی‌خواهد یا نمی‌تواند عنوان کند را در ادامه بخوانید: تلاش‌های بسیاری درگذشته صورت گرفت تا در صنعت نفت و گاز ایزوایکو به‌عنوان برندی خوش‌نام شناخته شود. این تلاش‌های شبانه‌روزی به دلیل سو مدیریت در کمتر از دو سال از بین رفته و حالا ایزوایکو فسخ مهم‌ترین قرارداد تمام ادوار خود را قریب‌الوقوع می‌بیند و به‌عنوان بدنام‌ترین شرکت در صنعت نفت و گاز ایران شناخته می‌شود. مجری طرح فروزان نیز طی نامه‌نگاری‌های متعدد نسبت به بدعهدی‌های ایزوایکو گلایه کرده است.
آمبولانس دریایی بلاتکلیف
گزارش عملکرد ادعایی را مبنی بر ساماندهی تمامی پروژه‌های سنواتی با رعایت صرف و صلاح شرکت طرح می‌کند. آمبولانس دریایی مثال نقض این مدعاست. بااینکه دانشگاه علوم پزشکی به‌عنوان کارفرما ۸۰ درصد از مبلغ قرارداد را پرداخت‌نموده اما این پروژه کماکان بلاتکلیف است.یکی از متخصصان صنعت دریایی که به‌تازگی با ایزوایکو قطع همکاری نموده گفت: کوتاهی ایزوایکو در خرید موتور این شناور و رشد فزاینده‌ی دلار باعث شده تا هزینه‌ی تأمین موتور تقریباً با مبلغ کل قرارداد برابری کند.وی افزود: ایزوایکو حتی در صورت اتمام این پروژه نه‌تنها سودی نداشته بلکه زیان نیز دیده است و نه‌تنها صرفه و صلاح شرکت رعایت نشده بلکه نارضایتی شدید کارفرما را نیز به دنبال داشته است. در این راستا دانشگاه علوم پزشکی در مکاتبه با مراجع استانی از روند این پروژه گلایه نموده و عنوان داشته علیرغم همکاری تمام و کمال با ایزوایکو این پروژه هنوز تحویل نشده است. پروژه‌ی آمبولانس یکی از حیاتی‌ترین پروژه‌های هرمزگان است. این پروژه که باجان انسان‌ها سروکار دارد در صورت اتمام در جزیره‌ی ابوموسی مستقر خواهد شد. آمبولانس دریایی نمونه‌ای بارز از عدم انجام تعهدات و عدم رعایت صرفه و صلاح در ایزوایکو است.
مصادره کارنامه مدیران پیشین
در گزارش عملکرد منتشرشده ادعایی مبنی بر تغییر کاربری کشتی لجستیکی مکران دیده می‌شود. چندی پیش‌ضربی در یک برنامه تلویزیونی که با حضور داریوش ارجمند همراه بود نیز این ادعاها را مطرح کرد. ناو لجستیکی مکران در سال ۱۳۹۹ تغییر کاربری و به ناوگان نظامی کشور اضافه شد. یکی از متخصصان صنعت دریایی کشور با اشاره به رکود ایزوایکو در دو سال اخیر گفت: ایزوایکو دیگر پویایی سابق را ندارد. وی با اشاره به اینکه ضربی با وعده‌ی ساخت کشتی‌های افراماکس به ایزوایکو آمد، ادامه داد: باگذشت دو سال از حضور ضربی در ایزوایکو نه‌تنها شناوری در این ابعاد ساخته نشده بلکه با توجه به نارضایتی شرکت ملی نفت‌کش از عملکرد ایزوایکو این موضوع در آینده نزدیک اتفاق نمی‌افتد. پرسنل ایزوایکو با اشاره به تغییر کاربری ناو لجستیکی مکران در زمان مدیریت سابق گفت: ناو لجستیکی مکران در سال ۱۳۹۹ تغییر کاربری و تحویل نداجا شد.
کاهش کیفیت و افزایش زمان تعمیرات
ساماندهی پروژه‌های تعمیراتی و ایجاد ساختاری منظم در پذیرش شناورها که باعث کاهش زمان تعمیرات و افزایش قابل‌توجه فروش ایزوایکو شده از دیگر ادعاهای مطرح‌شده در گزارش حوزه‌ی ارتباطات و امور بین‌الملل ایزوایکو است. پیش از حضور ضربی میانگین زمان تعمیرات شناورها در حوض خشک ایزوایکو بین ۲۵ تا ۳۲ روزبه ثبت رسیده است. برای مثال در سال ۱۳۹۸ سوپر تانکر دُر طی ۲۸ روز تعمیر و به‌آب‌اندازی شد. این زمان در مدیریت فعلی با جهشی سه برابری مواجه شده است. سوپرتانکر ناشا پس از ۸۱ روز در حالی حوض خشک ایزوایکو را ترک کرد که نارضایتی شدید کارفرما را به دنبال داشت؛ تا جایی که باگذشت ۸ ماه هنوز صورتحساب‌ها تائید و نهایی نشده است. تعمیرات سوپر تانکر دیپ سی نیز پس از ۶۰ روز به اتمام رسید.
ازاین‌رو نه‌تنها زمان تعمیرات کاهش نداشته بلکه تعداد پروژه‌های پذیرش‌شده مؤید کاهش درآمد ایزوایکو در دوران مدیریت ضربی است. لازم به ذکر است که سه کشتی نظامی در حوض نوسازی گروه شناورهای بزرگ از آب‌گیری شده که دو کشتی متعلق به نیروی دریایی ارتش از خردادماه ۱۴۰۱ و کشتی متعلق به نیروی دریایی سپاه از شهریورماه ۱۴۰۰ در حال تعمیر هستند. این موضوع ادعای پشتیبانی از صنایع دفاعی کشور که در گزارش منتشرشده مطرح است را نیز به شکل کامل رد می‌کند. نیروی دریایی ارتش حتی موضوع را با وزارت صمت مطرح نموده و با مقایسه عملکرد و تعامل مدیران گذشته و فعلی ایزوایکو باهم از روند فعلی گلایه کرده است. با توجه به رعایت اصل محرمانگی امکان انتشار نامه‌ها وجود ندارد اما مدارک اثباتی در تحریریه ما وجود دارد.
از درآمدزایی که حرف می‌زنیم از چه حرف می‌زنیم؟
افزایش نرخ تسعیر ارز راهی برای نجات
در گزارش عملکرد مانور زیادی بر روی درآمد زایی شده است. درحالی‌که ایزوایکو سال گذشته به‌زحمت و با احتساب درآمدهای شرکت مبین سازه حدود ۵۰۰ میلیارد تومان درآمد داشته که برای شرکتی با زیرساخت و وسعت ایزوایکو هیچ نیست. موضوع را این‌گونه ببینید شرکت پرشیا هرمز با در اختیار داشتن فقط ۱۵ هکتار و تنها از تعمیر شناورها ۴۰۰ میلیارد تومان درآمد داشته است اما ایزوایکو با در اختیار داشتن ۱۱۰۰ هکتار، دو حوض خشک و زیرساختهای منحصربه‌فرد با در نظر گرفتن درآمدهای جانبی نظیر درآمدهای منطقه ویژه اقتصادی، گمرک، فروش زمین، اجاره و … فقط ۵۰۰ میلیارد درآمد داشته است که ۴۰۰ میلیارد آن مربوط به درآمدهای شرکت مبین سازه بوده است که در سال گذشته خارج از مجموعه‌ی گروه‌های چندگانه ایزوایکو و به شکل شرکتی مستقل اداره می‌شد. با این اوصاف ارقام درآمدی بزرگ‌ترین زیرساخت دریایی کشور فاجعه‌بار است.
از این‌رو صحبت‌هایی که در مورد پرداخت دیون یا درآمدزایی در گزارش عملکرد منتشرشده آمده نه‌تنها افتخارآمیز نیست بلکه مایه خجالت است. در موضوع درآمدزایی اگر صورت‌های مالی را مدنظر قرار دهیم درآمد ایزوایکو روندی افزایشی داشته است. این موضوع را در نظر بگیرید که نرخ تسعیر ارز (دلار) در سال ۱۴۰۱ با رشدی ۵۳ درصدی از ۲۵۳/۲۳۷/۵ ريال به ۳۶۴.۳۵۳ ريال رسیده است. اگر نرخ تسعیر ارز را در موضوع درآمدزایی ثابت در نظر بگیریم ایزوایکو نسبت به ادوار گذشته نه‌تنها رشد نداشته بلکه با کاهش شدید درآمد روبرو بوده است.
کلاه‌شرعی راهی برای رستگاری
ادعای نداشتن بدهی به پیمانکاران از طریق سیستم مالی قابل‌اثبات است. با توجه به نارضایتی شدید پیمانکاران و قطع همکاری بسیاری از آن‌ها با ایزوایکو چرا چنین ادعایی در گزارش عملکرد منتشرشده مطرح‌شده است.یکی از پیمانکاران ایزوایکو با اشاره به طلب ۴ میلیاردی خود گفت: ایزوایکو با عدم تائید و ثبت صورت‌حساب‌های پیمانکاری در سیستم مالی ادعا دارد که این شرکت هیچ‌گونه بدهی به پیمانکاران ندارد.
وی با نشان دادن گواهی تائید کار ادامه داد: به گواه این تأییدیه‌ها من به‌عنوان پیمانکار کار تعمیراتی را انجام داده‌ام اما صورت‌حساب مربوطه به دلیل عدم تائید در سیستم مالی ثبت‌نشده و به‌ظاهر ایزوایکو بدهکار پیمانکاران نیست.بررسی‌های ما نشان می‌دهد بسیاری از پیمانکاران در ایزوایکو چنین وضعیتی دارند. این شرکت در واقعیت به پیمانکاران بدهکار است اما راه کلاه‌شرعی گذاشتن بر بسیاری موارد را خوب بلد است. برای مثال شرکت نواندیشان فراساحل لیان در حدود ۷ میلیون دلار مطالبات قطعی ارزی دارد اما ایزوایکو با بی‌توجهی کامل به مکاتبات و درخواست‌های این پیمانکار هیچ پاسخی نداده است.
محکومیت حقوقی ایزوایکو در موارد پیمانکاری
موضوع طلب پیمانکاری زمانی ملموس‌تر درک می‌شود که در جریان محکومیت‌های قضایی ایزوایکو در پرونده‌های پیمانکاری قرار بگیرید. علیرغم ادعای حوزه‌ی ارتباطات مبنی بر حل‌وفصل تمام دعواهای حقوقی به نفع شرکت، ایزوایکو در برخی پرونده‌های حقوقی مربوط به مطالبات پیمانکاری بازنده و محکوم‌به پرداخت جریمه‌های سنگین شده است. پرونده پیمانکار مبین سازه و جریمه‌ی دلاری ایزوایکو یکی از نمونه‌های بارز در این موضوع است. شرکت تکنو انرژی سپهر کیش طی شکایتی ایزوایکو را محکوم‌به پرداخت ۵۰۰ میلیارد ریال نموده است.
ماست من ترش است
بررسی‌های ما نشان داد گزارش عملکردی که در تاریخ ۱۵ مهرماه در سایت ایزوایکو بارگذاری شده مصداق بارز این ضرب‌المثل است که هیچ بقالی نمی‌گوید ماست من ترش است درحالی‌که ماست از ترشی گلو را می‌زند. به نظر می‌رسد با توجه به اخبار تعویض مدیرعامل ایزوایکو در روزهای نزدیک، ضربی و تیم وابسته به او از هیچ تلاشی جهت ماندن در رأس بزرگ‌ترین زیرساخت دریایی کشور فروگذار نمی‌کنند حتی این ماندن به قیمت انتشار گزارش عملکردی باشد که نه‌تنها سراسر کذب و بزرگ‌نمایی است بلکه توهین به شعور مخاطب نیز محسوب می‌شود. با این اوصاف نگرانی دلسوزان و متخصصان صنعت دریایی از وضعیت بحرانی در ایزوایکو بی‌راه نیست ازاین‌رو مسئولان استانی و نمایندگان محترم استان هرمزگان می‌بایست هر چه سریع‌تر برای حل این معضل چاره‌اندیشی کنند.
واقعیت چیست؟
واقعیت امروز ایزوایکو را اگر بخواهیم در چند خط خلاصه کنیم: کارفرمایان بخش نفت و گاز ناراضی‌اند و قرارداد توسعه فاز ۱۱ در شرف فسخ قرار دارد. کیفیت پایین و افزایش زمان تعمیرات، کارفرمایان بزرگ ایزوایکو نظیر شرکت ملی نفت‌کش را به انجام تعمیرات در خارج از کشور سوق داده است. علیرغم حمایت‌های سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در زمان تصدی نبوی، ایزوایکو نتوانست از این حمایت بهره ببرد. فارغ از آمار عددسازی‌های مربوط به تولیدات شرکت، تعداد پذیرش شناور در ایزوایکو نسبت به گذشته سیری نزولی دارد تا جایی که درآمد شرکت کوچکی مثل پرشیا هرمز با درآمد شرکت مادر یعنی ایزوایکو برابری می‌کند. در مدت کمتر از دو سال اکثر نخبه‌ها و متخصصان یا به حاشیه رانده‌شده‌اند و یا با ایزوایکو قطع همکاری کرده‌اند. و … آقای ضربی حالا باز فریاد بزن که ماست من ترش نیست.
ثبت دیدگاه