دریانیوز// محدوده فعالیت های اقتصادی وابسته به آب فراتر از فعالیتهایی مثل شیلات، گردشگری و احتمالا حمل و نقل دریایی است و مستلزم صنایع جدید از جمله انرژی های قابل تجدید، پرورش آبزیان، استخراج در دریا، بیوتکنولوژی دریا است.
فعالیت های اقتصادی وابسته به آب که از آن با عنوان اقتصاد آبی یاد می شود به معنای استفاده پایدار از ظرفیت منابع و گستره های آبی اعم از اقیانوس ها، دریاها، دریاچه ها و جزایر برای رشد اقتصادی، بهبود وضعیت معیشت و ایجاد اشتغال و درنهایت افزایش تولید ناخالص داخلی کشورها است و با توجه به اینکه بخش زیادی از مرزهای سرزمینی ما در محدوده آب های وسیع خلیج فارس،دریای عمان، دریاچه خزر و جزایر متعدد آنها قرار دارند می توان با اتخاذ سیاست‌های اقتصادی ظرفیتهای عظیمی را برای ایجاد اشتغال پایدار منظم در زمینه های مختلف و متنوع بهره برد.
نقش جوامع محلی در اقتصاد دریا محور
حرکت از فعالیت های اقتصاد مبتنی بر سنت هایی که طی صد ها سال مردم حاشیه دریا ها با آن خو گرفته و زندگی خود را بر مبنای آن استوار کرده اند به سوی شکل گیری توسعه اقتصادی سالم و متوازن مستلزم برنامه ریزی دقیق با در نظر گرفتن شرایط فرهنگ محلی و واگذاری برخی امور به تشکل های مردمی است. متاسفانه عدم توجه به برخی امتیازات وشرایط محلی و تجویز راه حل های غیر عملیاتی، در اجرا خود را نشان داده و باعث بروز نارسایی خواهد شد و در نتیجه عدم مشارکت مردم مناطق مورد نظر و شکست طرح ها را به همراه خواهد داشت لذا بهرمندی از نظرات سازنده مردم به واسطه شناخت نسبت طبیعت، ظرفیت های فرهنگ بومی و جامعه آنها نقش موثری در رشد توسعه مناطق دریایی ، جزایر و ساحل خواهد داشت.
تاکیدات رئیس جمهور
رئیس جمهور در سفری که سال ۱۴۰۱ به شهرستان جاسک هرمزگان داشته است و خبرگزاری مهر در تاریخ ۶ آذر مشروح آن را در خروجی خود منتشر کرده در جمع مردم این شهرستان با اشاره به مشکلات جاسک گفت: در حال حاضر مهم‌ترین مسئله اشتغال و کار است، صیادی یکی از کارهای جدی در اقتصاد منطقه و ایجاد درآمد در جاسک محسوب می‌شود که بایستی با جدیت مشکلات در این بخش پیگیری و رفع شود. اقتصاد دریا مسئله بسیار مهمی است و می‌توان کارهایی انجام داد که اقتصاد دریا فعال شود، امروز یکی از برنامه‌های مهم دولت تبدیل کردن سواحل مکران به مرکز اقتصادی، رونق تولید و داد و ستد برای کشور است.
معاون اول رئیس جمهور
محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور در جلسه اقتصاد دریا محور که در تاریخ ۳۰خرداد ۱۴۰۲ برگزار شد در همین رابطه گفت: ایران از مزیت‌های گسترده‌ای نظیر منابع نفت و گاز، معادن و نیروی انسانی نخبه برخوردار است اما اقتصاد دریامحور از ظرفیتهای مهمی است که باید به عنوان پیشران و نقطه تحول مورد توجه جدی قرار گیرد دریا بزرگترین منبع انرژی، آب و غذا بر روی زمین است و به همین دلیل برخی کشورها که دسترسی به دریا و سواحل دارند حدود ۳۰ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را از این طریق تأمین می‌کنند.
استاندار هرمزگان
استاندار هرمزگان در تاریخ بیست و پنجم خرداد ۱۴۰۲ در کارگروه اقتصاد دریا محور استان هرمزگان، که خبرگزاری فارس آن را منتشر کرده با اشاره به تاکیدات مقام معظم رهبری بر اقتصاد دریامحور، اظهارداشت:نقش جوامع محلی در اقتصاد دریامحور بایستی حتما دیده شود و از طرفی بایستی تلاش کنیم روح اقتصاد دریا را به نظام آموزشی و کف جامعه بدمیم از این رو برای این منظور بایست جهت سیستم‌های کشور و استان یک ساختاری مدون و دقیق قرار دهیم از این رو هر بخش باید در فعالیت تخصصی خود برای اقتصاد دریا محور برنامه مشخص کند و در صورت نگاه تخصصی به اقتصاد دریامحور، مسائلی که در استان داریم شناسایی و برای آن راهکارهایی تعریف خواهد شد.
بررسی برخی ظرفیت های اقتصادی وابسته به دریا
بیوتکنولوژی دریا
بیوتکنولوژی یا همان فناوری هایی که بر پایه زیست شناسی هستند گرایش های فراوانی از جمله گیاهی، جانوری، میکروبی، کشاورزی، پزشکی، مولکولی، فراورش های زیستی محیطی و دریایی دارد. از آن جمله گرایش استفاده از آبزیانی مثل باکتری های دریا،جلبک ها، صدف ها و ماهی ها است که از آن برای به دست آوردن داروهای جدید و شناسایی ژن های خاص که فراورده های زیستی ارزشمندی دارند استفاده می شود و به آنها بیوتکنولوژی دریا گفته می شود.
گردشگری دریایی
گردشگری از جمله صنایع پر درآمد برای اقتصاد کشورها محسوب می شود. رونق گردشگری در یک کشور نشان دهنده ثبات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن است. دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان سه نقطه آبی وسیع در سرزمین ما به شمار می آیند‌که برای توسعه گردشگری در این مناطق امنيت به عنوان مهمترين و زيربنايي ترين اصل در تدوين راهبرد توسعه گردشگري به شمار می آید و امنیت شامل امنیت سرمایه گذاری برای فعالان اقتصادی و امنیت عمومی برای آحاد گردشگران است. در همین زمینه باید مراقبت کرد تا همانطور که فرهنگ مادی مورد مراقبت قرار می گیرد فرهنگ معنوی هم باید تحت پاسداشت باشد تا گردشگران به فرهنگ بومیان این مناطق آسیب نرسانند.
پرورش آبزیان در قفس
با استفاده از قفس بخشی از آب دریا از اطراف و كف توسط ابزارهای مختلفی مثل توری محصور می شود و در آن محیط محصور، ماهی و میگو پرورش می یابد این روش در سالهای اخیر در نواحی ساحلی مختلف استان های کشور از جمله هرمزگان بکار برده شده که نتایج مطلوبی را نیز به همراه داشته است. قفس‌های ماهی و استخر های پرورش میگو تا کنون در شهرستان‌های قشم، بندرلنگه و سیریک نصب شده اند که برای صدها نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم شغل ایجاد کرده است.
انرژی های تجدید پذیر
در کشورهایی که فاقد منابع فسیلی هستند مطالعات بسیاری جهت تولید برق از جریان‌های دریایی، باد، جزر و مد و امواج انجام شده است.سواحل و آب‌های کرانه دریای عمان، که بخش هایی از استان هرمزگان را شامل می شود فرصت مناسبی برای استحصال انرژی های نو و تجدید پذیر هستند.سواحل مکران و همجواری و ارتباط با پهنه های آبی آزاد، شرایط ایده آلی را برای استفاده و بهره برداری از انواع انرژی هایِ تجدید شونده فراهم کرده است. بهره‌برداری از منابع تجدیدپذیر مانند انرژی امواج، جریان های دریایی، جزر و مد و باد در توسعه اقتصادی و رفاه منطقه دارای اهمیت بسیار است. شرایط اقلیمی و موقعیت جغرافیایی مکران، سبب شده تا بتوان از همه‌یِ ظرفیتهای موجود بهره‌برداری کرد.
تغییر به سوی پیشرفت
اکنون و در آستانه جابجایی و تغییر توازن قدرت ها در مناسبات سیاسی و اقتصادی جهان گستره های آبی کشور با نقش آفرینی مردمان بومی مناطق دریایی می تواند یکی از ابعاد موثر در این تغییرات جدید باشد و از قدرت سیاسی و ظرفیتهای رشد اقتصادی ایران به شمار روند به همین جهت ایران در آینده به عنوان یکی از قدرت های تاثیرگذار در جهان مطرح و این نقش می تواند با برنامه ریزی و طرحهای جدید تقویت و تاثیرات خود را در افزایش سرانه اشتغال در خاکهای سرزمینی کشور و به دنبال آن در سایر عرصه های جهان خود را بخوبی نشان دهد.به عنوان نمونه با ایجاد و توسعه بندر شهید رجایی، جمعیت هرمزگان افزایش چشمگیری داشته لذا همگام با توسعه کمی و کیفی در این حوزه، مهاجرت از همه نقاط کشور با هدف فعالیت در بنادر جنوب رشد و پس از آن با اضافه شدن صنایع مادر در غرب بندرعباس مانند صنایع پتروشیمی، آلومینیوم، کشتی سازی، فولاد و سیمان در هرمزگان جمعیت این ناحیه بیش از پیش افزایش یافته است.بهره گیری از همه ظرفیت های مناطق دریایی هرمزگان ، فعال سازی آنها و سوق دادن منافع مادی حاصل از آن به سوی جامعه محلی هرمزگان به کاهش آسیب های اجتماعی، کاهش اشتغال به کسب و کار های غیر مولد، کاهش قاچاق سوخت به عنوان فعالیتی آسیب زا منتج شده و دریچه های امید و آینده ای روشن را برای جوانان هرمزگانی در پی خواهد داشت ولی از شروط اولیه آن تلاش و کار شبانه روزی مسئولان برای تدوین قوانین و مقررات مربوطه و تسهیل فرآیندهای شفاف برای جلوگیری از بروز فساد در مراحل مختلف کار و از همه مهمتر واگذاری رخدادهای آینده به دست مردم این مناطق باشد.
ثبت دیدگاه