ضایعات دهانی در کودکان

ضایعات دهانی از جمله مشکلات شایع در کودکان هستند که می‌توانند به شکل التهاب، زخم، یا برجستگی‌های غیرطبیعی در ناحیه دهان ظاهر شوند. این ضایعات ممکن است موقت و خوش‌خیم باشند یا در مواردی به دلیل ماهیت پیچیده‌تر خود، نیازمند بررسی و درمان‌های پیشرفته‌تری باشند. هر زخمی که در دهان کودک بیش از دو هفته باقی بماند، نیازمند بررسی دقیق‌تر و در مواردی نمونه‌برداری است. شناسایی زودهنگام و اقدامات درمانی به‌موقع، می‌تواند از پیشرفت بیماری و عوارض جانبی جلوگیری کند. برای اطمینان از جدی بودن یا نبودن ضایعات دهانی فرزندتان، می‌تواند با یکی از دکترهای متخصص بیماری های دهان دکترتو مشاوره از راه دور بگیرید.

آشنایی با انواع ضایعات دهانی در کودکان و عوامل ایجاد ضایعات دهانی در کودکان

ضایعات دهانی در کودکان شامل انواع مختلفی مانند زخم‌های آفتی، ژنژیواستوماتیک هرپتیک و بیماری‌های لثه هستند که می‌توانند به دلایل عفونت‌ها، آلرژی‌ها، آسیب فیزیکی و استرس ایجاد شوند. علائم این ضایعات معمولاً شامل درد، قرمزی و تورم است و اگرچه عوارض آن‌ها معمولاً جدی نیستند، ممکن است منجر به عفونت‌های ثانویه یا مشکلات تغذیه‌ای شوند. درمان این ضایعات بسته به نوع و شدت آن‌ها شامل استفاده از مسکن‌های بدون نسخه، محلول‌های دهانشویه و داروهای موضعی است. در صورت ادامه یا وخامت وضعیت، مشاوره با پزشک یا دندانپزشک ضروری است.

برخی از عوامل موثر ایجاد ضایعات دهانی در کودکان عبارتند از:

• رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان: عدم مسواک زدن یا استفاده نادرست از نخ دندان می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات دهانی شود.
• زمینه‌های ارثی: برخی از ضایعات دهانی مانند خال سفید اسفنجی یا زبان جغرافیایی می‌توانند ناشی از عوامل ژنتیکی باشند.
• عادت‌های غذایی ناسالم: مصرف بیش از حد قندها، غذاهای تحریک‌کننده یا نوشیدنی‌های بسیار داغ می‌تواند به آسیب مخاط دهان منجر شود.
• عفونت‌های ویروسی، باکتریایی و قارچی: میکروارگانیسم‌ها نقش کلیدی در ایجاد ضایعات دهانی مانند تبخال، برفک و التهاب‌های لثه دارند.
• رفتارهای پرخطر: مصرف دخانیات و رفتارهای جنسی غیرایمن، هرچند در کودکان نادر است، اما ممکن است از طریق انتقال ویروس‌ها یا عفونت‌ها تأثیرگذار باشند.

بخش‌ های درگیر در ضایعات دهانی

ضایعات دهانی در کودکان می‌توانند قسمت‌های مختلفی از محیط دهان را تحت تأثیر قرار دهند، از جمله:

• لثه: التهاب لثه و آبسه‌های لثه‌ای شایع‌ترین مشکلات این ناحیه هستند.
• زبان: مشکلاتی مانند زبان جغرافیایی یا زبان باردار ممکن است ظاهر شوند.
• لب و گوشه دهان: زخم گوشه لب یا ترک‌های پوستی ممکن است در اثر عفونت یا کمبود مواد مغذی ایجاد شوند.
• کام و گلو: ضایعاتی مانند تبخال یا زخم‌های تروماتیک ممکن است به این نواحی نیز گسترش یابند.

اهمیت تشخیص و درمان

بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها باید به‌طور دقیق و تخصصی توسط دندانپزشک انجام شود. تشخیص زودهنگام و اقدام به درمان می‌تواند از گسترش بیماری و عوارض جدی جلوگیری کند. همچنین مراجعه منظم به دندانپزشک و رعایت بهداشت دهانی، بهترین راهکار برای پیشگیری از مشکلات دهانی در کودکان است.

بیماری‌های خوش‌خیم دهانی در کودکان و روش ‌های درمان

بیماری‌های خوش‌خیم دهانی از شایع‌ترین مشکلات در کودکان به شمار می‌روند که معمولاً خطر جدی ندارند؛ اما می‌توانند باعث ناراحتی و نگرانی والدین شوند. در ادامه به بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها می‌پردازیم:

تبخال داخل دهانی در کودکان

تبخال دهانی ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس است که می‌تواند در هر نقطه‌ای از بدن ایجاد تبخال کند. ویروس نوع ۱ این ویروس معمولاً تبخال‌های دهانی ایجاد می‌کند و ویروس نوع ۲ به تبخال تناسلی مرتبط است. در مورد تبخال دهانی در کودکان، این ویروس معمولاً به صورت تبخال‌های کوچکی در اطراف لب‌ها یا داخل دهان ظاهر می‌شود و معمولاً مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند و طی چند روز از بین می‌رود.

با این حال، تبخال مسری است و برای پیشگیری از انتقال آن، باید از تماس دهانی، استفاده از ظروف مشترک و وسایل شخصی مشترک پرهیز کرد. درمان خاصی برای تبخال دهانی وجود ندارد؛ اما داروهای ضد ویروس و بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها می‌توانند به کاهش مدت زمان و شدت علائم کمک کنند.

به گفته betterhealth.vic.gov.au تبخال تاول هایی در اطراف دهان و بینی هستند که توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می شوند. تبخال بسیار عفونی است و به راحتی از فردی به فرد دیگر سرایت می کند. عفونی ترین زمان در چند روز اول است که تاول تبخال در حال شکل گیری است. ویروس ممکن است با لمس مستقیم زخم یا از طریق بزاق منتقل شود. گاهی اوقات، افراد بدون هیچ علامتی می توانند ویروس را به دیگران منتقل کنند.

بررسی برفک دهان در کودکان و روش درمان آن

برفک دهان یا کاندیدیازیس دهانی یکی از مشکلات شایع دهانی در کودکان است که ناشی از رشد قارچ کاندیدا آلبیکنس در دهان است. این قارچ به طور طبیعی در دهان وجود دارد؛ اما عواملی مانند ضعف سیستم ایمنی و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند باعث رشد غیرطبیعی آن شوند. علائم برفک دهان شامل لکه‌های سفید یا کرمی‌رنگ روی زبان، التهاب اطراف لکه‌ها، ترک گوشه لب‌ها و مشکلاتی در مکیدن شیر به دلیل درد دهان است. عوامل خطر ابتلا به برفک دهان در کودکان عبارتند از:

• ضعف سیستم ایمنی در نوزادان
• مصرف آنتی‌بیوتیک
• بهداشت نامناسب دهان
• انتقال قارچ از مادر به کودک در دوران شیردهی

اگر برفک دهان درمان نشود، ممکن است به گلو یا مری گسترش یابد و در موارد نادر به مشکلات جدی‌تری منجر شود. درمان این عارضه معمولاً شامل داروهای ضدقارچ مانند نیستاتین یا فلوکونازول است. رعایت بهداشت دهان و دندان و تمیز کردن زبان و لثه‌ها پس از هر وعده غذایی کمک به پیشگیری از عود بیماری می‌کند. همچنین ضدعفونی کردن وسایل تغذیه و پستانک‌ها برای جلوگیری از عفونت مجدد ضروری است. در مجموع، بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها به والدین کمک می‌کند تا به موقع اقدام کرده و از پیشرفت مشکلات دهانی جلوگیری کنند.

دکتر خاویر ولاسکو در این باره می‌گوید: شناسایی زخم های دهان در نوزادان به محض مشاهده اولین علائم و نشانه های ناراحتی مهم است. این به ما کمک می کند تا فوراً آنها را درمان کنیم و زخم های احتمالی را به حداقل برسانیم یا حتی آسیب را معکوس کنیم. بنابراین، اگر ضایعه آفتی را تشخیص دهیم که ظاهری گرد یا بیضی شکل، کاملاً مشخص و دهانه مانند دارد، به احتمال زیاد برفک دهان است. ماده‌ای به نام فیبرین وجود دارد که از زخم ترشح می‌کند، به همین دلیل رنگ مشخصه آن سفید مایل به خاکستری یا حتی زرد است.

علل و روش‌ های درمان آفت دهان در کودکان

آفت‌های دهانی زخم‌های کوچکی به رنگ سفید یا زرد با هاله قرمز دور آن‌ها هستند که معمولاً در زبان، لثه‌ها و بافت‌های نرم دهان ایجاد می‌شوند. این زخم‌ها دردناک بوده و باعث ناراحتی کودک می‌شوند. آفت دهان مسری نیست؛ اما علل مختلفی برای بروز آن وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شوند:

• مصرف مواد غذایی خاص مانند توت فرنگی، قهوه و غذاهای تند
• کمبود ویتامین‌هایی مانند زینک و آهن
• استرس و اضطراب
• عوامل وراثتی
• آسیب‌های فیزیکی مانند گاز گرفتن زبان یا آسیب‌های ورزشی
• تغییرات هورمونی
• وجود باکتری‌های اچ پیلوری
• استفاده از برخی دهان‌شویه‌ها یا خمیر دندان‌ها

در بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها، آفت‌های دهانی در کودکان معمولاً بعد از چند روز بهبود می‌یابند. بهترین قطره برای آفت دهان کودکان، قطره ویوله دوژانسین است. آفتوژل نیز برای کودکان بالای دو سال با خواص ضدالتهابی و تسکین‌دهنده، درد و سوزش را کاهش می‌دهد. استفاده از تریادنت در کودکان معمولاً بی‌خطر است، اما مصرف طولانی مدت بدون تجویز پزشک ممکن است باعث حساسیت‌های پوستی و دهانی شود.

علل و روش ‌های درمان زبان سیاه در کودکان

زبان سیاه یک بیماری خوش‌خیم و بی‌خطر است که در آن رنگ زبان به طور غیر طبیعی تیره و سیاه می‌شود. در این وضعیت، پرزهای زبان نیز برجسته‌تر شده و به اصطلاح زبان مودار می‌شود. این بیماری معمولاً به دلیل اختلال در تعادل باکتری‌ها و مخمرهای دهانی ایجاد می‌شود و عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارند. برخی از علل رایج عبارتند از:

• استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها که باعث از بین رفتن تعادل باکتری‌ها و مخمرها در دهان می‌شود.
• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
• خشکی دهان و ترشح کم بزاق
• کشیدن سیگار
• مصرف بیش از حد مواد کافئین‌دار مانند قهوه
• استفاده زیاد از دهان‌شویه‌ها
• رژیم غذایی نرم و کم‌فیبر
• سیستم ایمنی ضعیف

در بیشتر موارد، زبان سیاه بی‌خطر است و با درمان‌های ساده بهبود می‌یابد. رعایت بهداشت دهان، آگاهی و بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها و استفاده از دهان‌شویه‌های مناسب می‌تواند به درمان و پیشگیری از این بیماری کمک کند.

لکوپلاکیا دهانی در کودکان و روش‌ های درمان آن

لکوپلاکیا دهانی به صورت لکه‌های سفید در نواحی مختلف دهان ظاهر می‌شود و می‌تواند ناشی از تحریکات مزمن یا عوامل شیمیایی باشد. این ضایعه معمولاً خوش‌خیم است؛ اما در برخی موارد ممکن است به بدخیمی تبدیل شود و نیاز به تشخیص دقیق و پیگیری مستمر دارد. تشخیص ابتدا از طریق معاینه بالینی انجام می‌شود و در صورت عدم بهبودی در دو هفته، نمونه‌برداری برای بررسی بیشتر ضرورت دارد.

در کودکان، لکوپلاکیا به‌طور نادر رخ می‌دهد و ممکن است به علت عوامل مختلفی مانند تحریکات فیزیکی، عفونت‌های دهانی، یا ضعف سیستم ایمنی باشد. علائم آن شامل لکه‌های سفید غیرقابل برداشت در نواحی مختلف دهان است که معمولاً بدون درد هستند. در مواردی که نواحی قرمز نیز همراه با لکه‌ها مشاهده شود، احتمال بدخیمی وجود دارد.

درمان لکوپلاکیا به شدت ضایعه بستگی دارد. در مراحل اولیه، روش‌های غیرجراحی مانند اصلاح تغذیه، پرهیز از عوامل تحریک‌کننده و استفاده از داروهای تجویزی می‌توانند مؤثر باشند. در صورت تشخیص دیسپلازی یا بدخیمی، جراحی برای حذف ضایعه و پیگیری‌های منظم توصیه می‌شود. بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها به والدین کمک می‌کند تا در صورت بروز مشکلات دهانی، اقدام به موقع انجام دهند و از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند.

زبان جغرافیایی یا گلوسیت مهاجر خوش‌خیم

زبان جغرافیایی یک وضعیت است که در آن پاپیلاهای زبان کاهش یافته و لکه‌های صاف و قرمز مشابه نقشه جغرافیایی به وجود می‌آید. این ضایعه بیشتر در کودکان و افراد جوان دیده می‌شود؛ ولی ممکن است در هر سنی بروز یابد. علل دقیق بروز زبان جغرافیایی مشخص نیست؛ اما عوامل ژنتیکی، بیماری‌های سیستم ایمنی، کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی، شرایط التهابی و مصرف غذاهای تحریک‌کننده می‌توانند در بروز آن مؤثر باشند.

علائم زبان جغرافیایی در کودکان شامل لکه‌های قرمز و صاف روی زبان، حساسیت به غذاهای تند و اسیدی، تورم غدد لنفاوی و تغییرات دوره‌ای در ظاهر لکه‌ها است. این عارضه معمولاً بدون درد است؛ اما در برخی موارد ممکن است باعث سوزش یا ناراحتی شود. در بسیاری از موارد، این مشکل خودبه‌خود بهبود می‌یابد.

درمان زبان جغرافیایی معمولاً ضروری نیست؛ زیرا این بیماری بی‌خطر است و به طور طبیعی برطرف می‌شود. با این حال، در صورت بروز ناراحتی، استفاده از دهانشویه‌های آنتی‌هیستامین، مسکن‌های موضعی، داروهای ضدالتهابی و رعایت رژیم غذایی مناسب می‌تواند مفید باشد. همچنین، در صورت وجود کمبود ویتامین، مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین‌های B و آهن توصیه می‌شود. بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها به والدین کمک می‌کند تا بتوانند در صورت بروز این نوع مشکلات، اقدامات مناسب را انجام دهند.

آبسه دندانی لثه ای در کودکان

آبسه لثه‌ای (پریودنتال) یکی از شایع‌ترین ضایعات دهانی در کودکان است که در اثر عفونت باکتریایی لثه‌ها و گاهی بافت نگهدارنده ریشه دندان ایجاد می‌شود. این ضایعه می‌تواند به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و باقی‌ماندن مواد غذایی بین دندان‌های کودک به وجود آید. در صورتی که عفونت تنها لثه‌ها را درگیر کند و دندان آسیب نبیند، این وضعیت در اصطلاح پزشکی آبسه جینجیوال نامیده می‌شود.

علائم آبسه دندانی در کودکان

در صورت بروز آبسه دندان شیری یا لثه در کودکان، ممکن است علائم زیر مشاهده شود:

• درد تپنده یا شدید در دندان و لثه
• تورم و قرمزی لثه‌ها در ناحیه آسیب‌دیده
• حساسیت به گرما و سرما
• تب خفیف یا شدید
• بوی بد دهان
• تورم غدد لنفاوی در زیر فک یا گردن
• تورم صورت در ناحیه نزدیک به محل عفونت
• احساس درد در ناحیه زیر گوش

روش‌ های خانگی برای کاهش درد و علائم آبسه دندانی

اگرچه مراجعه به دندانپزشک و بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها ضروری است، اما والدین می‌توانند از روش‌های زیر برای کاهش علائم کودک استفاده کنند:

1. استفاده از مسکن‌ها: شربت استامینوفن یا ایبوپروفن می‌تواند به کاهش درد و تب کمک کند.
2. شست‌وشوی دهان با آب نمک گرم: این روش می‌تواند به تخلیه سریع‌تر عفونت و کاهش التهاب کمک کند.
3. کمپرس یخ یا حوله گرم: قرار دادن کمپرس یخ یا حوله گرم روی ناحیه متورم می‌تواند تورم و درد را کاهش دهد.

کیست رویشی در کودکان

کیست‌های رویشی معمولاً در دوران رشد دندان‌ها و بین سنین ۷ تا ۱۰ سال ظاهر می‌شوند. این کیست‌ها به صورت تورم آبی یا سیاه‌رنگ روی لثه نمایان شده و اغلب بی‌خطر هستند. برخلاف آبسه، کیست رویشی معمولاً بدون درد است و به صورت طبیعی بهبود می‌یابد.

علل ایجاد کیست ‌های رویشی

عواملی که باعث ایجاد کیست‌های رویشی می‌شوند شامل موارد زیر هستند:

• رشد دندان‌های دائمی
• عفونت‌های کانال دندانی
• ضربه به دندان و لثه
• ایمنی پایین بدن

روش ‌های درمان کیست‌ های رویشی

این کیست‌ها معمولاً به مرور زمان و بدون نیاز به درمان خاصی بهبود می‌یابند؛ اما در صورت بروز تورم شدید، درد، عفونت یا اختلال در عملکرد دندان و فک، مراجعه به دندانپزشک ضروری است. دندانپزشک می‌تواند با ایجاد برشی ساده و بدون درد تحت بی‌حسی موضعی، مایع داخل کیست را تخلیه کرده و رویش دندان را تسهیل کند.

زبان باردار و روش ‌های درمان آن

یکی از انواع ضایعات دهانی که ممکن است در کودکان مشاهده شود، زبان باردار است. این حالت به سفید یا زرد شدن زبان اشاره دارد که به دلیل التهاب و بزرگ شدن پاپیلاهای (برآمدگی‌های ریز سطح زبان) و تجمع باکتری‌ها، سلول‌های مرده و مواد باقی‌مانده در دهان رخ می‌دهد. زبان باردار معمولاً در شرایطی مانند تب یا بیماری‌های طولانی‌مدت دیده می‌شود و با رفع بیماری بهبود می‌یابد. بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها می‌تواند به والدین کمک کند تا در صورت مشاهده زبان باردار یا دیگر مشکلات دهانی، اقدامات مناسب را انجام دهند و به بهبود وضعیت دهان و دندان کودک خود کمک کنند.

روش‌ های درمان زبان باردار در کودکان

برای کاهش علائم و رفع این ضایعه دهانی می‌توان از روش‌های زیر بهره برد:

1. مصرف ماست: پروبیوتیک‌های موجود در ماست به بهبود سلامت دهان و کاهش رشد باکتری‌ها کمک کرده و نفس را تازه نگه می‌دارند.
2. قرقره آب نمک: استفاده از آب نمک رقیق، باعث پاک‌سازی زبان و تعادل اسیدی دهان می‌شود.
3. کاهش مصرف شیرینی: کاهش مصرف شکلات و شیرینی‌جات رشد باکتری‌ها را کنترل کرده و از ایجاد بار روی زبان پیشگیری می‌کند.
4. استفاده از جوش شیرین: مسواک زدن با مقدار کمی جوش شیرین به حذف جرم و جلوگیری از سفید شدن زبان کمک می‌کند.
5. مصرف داروهای ضدقارچ: در موارد شدید، ممکن است نیاز به مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک باشد.

زخم تروماتیک در کودکان

زخم‌های دهان یکی از شایع‌ترین انواع ضایعات دهانی در کودکان هستند که می‌توانند به دلیل عوامل مختلفی از جمله آسیب به بافت دهان، تغذیه نامناسب، عفونت‌ها، آلرژی‌ها، یا استفاده از وسایل دندانی مانند بریس‌ها و پروتزها ایجاد شوند. این زخم‌ها ممکن است در هر نقطه‌ای از دهان ظاهر شده و گاهی بسیار دردناک باشند.

روش ‌های درمان زخم دهان در کودکان

برای کاهش درد و تسریع بهبود زخم‌های دهانی، می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:

• غرغره آب نمک گرم: شست‌وشوی دهان با آب نمک رقیق می‌تواند به ضدعفونی کردن و کاهش التهاب کمک کند.
• استفاده از محصولات بدون نسخه: ژل‌ها و دهان‌شویه‌های تسکین‌دهنده که از داروخانه قابل تهیه هستند، می‌توانند درد را به‌طور موقت کاهش دهند.
• مراجعه به پزشک: اگر زخم‌های دهانی طی چند روز بهبود نیافتند یا حالتی مزمن به خود گرفتند، مراجعه به دندانپزشک برای بررسی دقیق و درمان‌های تخصصی ضروری است.

زخم‌های دهانی معمولاً به مرور زمان و با مراقبت‌های مناسب بهبود می‌یابند؛ اما بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها برای جلوگیری از تکرار زخم‌ها بسیار حائز اهمیت است.

التهاب لثه حاد نکروز دهنده

بیماری‌های پریودنتال در کودکان معمولاً به دلیل تجمع پلاک‌های میکروبی و عدم رعایت بهداشت دهان ایجاد می‌شوند. این بیماری‌ها ممکن است با علائمی چون قرمزی، تورم و حتی نکروز همراه باشند و در موارد شدیدتر به دلیل استرس، سوءتغذیه یا ضعف سیستم ایمنی تشدید می‌شوند. علائم این بیماری شامل التهاب لثه، خونریزی هنگام مسواک زدن، بوی بد دهان و تحلیل بافت‌های دندان است. برای پیشگیری و درمان این بیماری‌ها، اقدامات زیر ضروری است:

• آموزش صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن
• انجام معاینات دوره‌ای دندانپزشکی
• پاکسازی پلاک و مدیریت عفونت
• در موارد شدید، برداشتن بافت آسیب‌دیده

زخم گوشه لب در کودکان

کیلیت زاویه‌ای یکی از ضایعات شایع دهانی در کودکان است که به شکل ترک‌های قرمز و دردناک در گوشه‌های دهان ظاهر می‌شود و اغلب هنگام باز کردن دهان خونریزی می‌کند. این مشکل می‌تواند ناشی از عفونت‌های قارچی یا باکتریایی، کمبود ویتامین‌ها و مواد مغذی مانند ویتامین B2 و آهن، یا ضعف سیستم ایمنی باشد. برای پیشگیری از این عارضه، در نظر گرفتن این موارد ضروری است:

• رعایت بهداشت دهان و دندان
• مرطوب نگه داشتن لب‌ها با استفاده از بالم لب
• تامین آب کافی از طریق نوشیدن مایعات
• رعایت رژیم غذایی سالم و متنوع که حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری باشد.

بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها کمک می‌کند تا والدین بتوانند این مشکل را شناسایی کرده و اقدامات پیشگیرانه و درمانی موثری برای بهبود وضعیت کودک خود انجام دهند.

ژنژیواستوماتیک هرپتیک عارضه ‌ای دردناک و شایع در کودکان

ژنژیواستوماتیت یک عفونت ویروسی است که باعث التهاب شدید و زخم‌های دردناک در دهان کودکان می‌شود. این بیماری معمولاً به دلیل ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) یا ویروس کوکساکی ایجاد می‌شود و علائمی مانند تب، بوی بد دهان، التهاب لثه و زخم‌های قرمز در دهان، لثه‌ها و زبان را به همراه دارد.

علائم و عوارض احتمالی: زخم‌ها معمولاً دردناک بوده و کودک ممکن است از خوردن و نوشیدن امتناع کند. علائم دیگر شامل تب بالا، تورم غدد لنفاوی گردن و آبریزش دهان است. در موارد نادر، عفونت ممکن است به چشم گسترش یابد.

درمان و مراقبت:

• مصرف مایعات کافی: برای پیشگیری از کم‌آبی
• تغذیه مناسب: غذاهای نرم مانند پوره سیب یا ماست
• تسکین درد: استفاده از استامینوفن طبق دستور پزشک

بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها به تشخیص سریع و درمان صحیح این مشکل کمک می‌کند.

لیپومای دهان یا غده چربی در دهان

تومورهای خوش‌خیم دهانی، ضایعاتی غیرسرطانی هستند که معمولاً رشد آرام و تدریجی دارند و به بافت‌های دیگر بدن سرایت نمی‌کنند. این توده‌ها ممکن است در نواحی مختلف دهان مانند لثه، زبان، سقف دهان، یا گونه‌ها ظاهر شوند و در برخی موارد باعث اختلال در خوردن و آشامیدن یا ایجاد درد و خونریزی می‌شوند.

علل ایجاد لیپوم

برخی از عوامل که باعث به وجود آمدن لیپوم می‌شوند، عبارتند از:

• مصرف دخانیات: عامل اصلی بسیاری از ضایعات دهانی است و خطر بروز بیماری‌های جدی‌تر یا سرطان دهان را افزایش می‌دهد.
• آسیب‌های فیزیکی یا تحریک مزمن: مانند گاز گرفتن ناخواسته داخل دهان یا استفاده از پروتزهای نامناسب
• اختلالات ژنتیکی و هورمونی: ممکن است زمینه‌ساز برخی تومورهای خاص باشند.

درمان تومورهای خوش‌خیم دهان

برای درمان تومورهای خوش‌خیم دهان، تشخیص اولیه توسط متخصص بیماری‌های دهان از اهمیت زیادی برخوردار است تا با بررسی و نمونه‌برداری، نوع ضایعه مشخص شود. در صورت آزاردهنده بودن یا وجود احتمال بدخیمی، معمولاً توده با جراحی برداشته می‌شود. همچنین، بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها و تغییر سبک زندگی مانند رعایت بهداشت دهان نقش کلیدی در پیشگیری از عود این توده‌ها دارد.

لنفانژیوم یا ناهنجاری لنفاوی

لنفانژیوم نوعی کیست غیرسرطانی پر از مایع است که در عروق لنفاوی ایجاد می‌شود. این بیماری معمولاً در ناحیه سر و گردن و اغلب در بدو تولد یا تا دو سالگی آشکار می‌شود. لنفانژیوم‌ها معمولاً از طریق اختلال در تقسیم سلولی جنین ایجاد می‌شوند و ممکن است در نوزادانی با ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندرم داون بیشتر دیده شوند.

علائم لنفانژیوم

علائم لنفانژیوم بسته به محل و اندازه توده متفاوت است. ممکن است به شکل نقاط ریز قرمز یا آبی‌رنگ یا توده‌های متورم ایجاد شوند. در برخی موارد، عوارضی مانند اختلال در گفتار، مشکلات تنفسی یا انسداد مثانه نیز مشاهده می‌شود.

علل ایجاد لنفانژیوم

علت دقیق لنفانژیوم ناشناخته است؛ اما احتمالاً ناشی از خطا در تقسیم سلولی جنین و اختلال در عملکرد سیستم لنفاوی است. در برخی موارد، این اختلال منجر به تجمع لنف در عروق لنفاوی می‌شود.

درمان لنفانژیوم

در بسیاری از موارد، لنفانژیوم به خودی خود مشکلی ایجاد نمی‌کند و نیاز به درمان خاصی ندارد؛ اما در موارد پیچیده‌تر، ممکن است جراحی برای برداشتن توده یا کاهش اندازه آن مورد نیاز باشد. درمان‌های موجود معمولاً موفقیت‌آمیز هستند و اغلب بیماران بدون عوارض جدی بهبود می‌یابند.

تومورهای استخوانی خوش خیم دهان

تومورهای خوش‌خیم دهان، رشدهای غیرسرطانی هستند که در بافت‌های دهان یا فک شکل می‌گیرند. این تومورها معمولاً به ‌آهستگی رشد می‌کنند و به سایر نقاط بدن گسترش نمی‌یابند. با وجود غیرسرطانی بودن، در صورت بزرگ شدن می‌توانند علائمی مانند درد یا ناراحتی ایجاد کنند. بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها می‌تواند کمک کننده باشد.

انواع رایج تومورهای خوش‌خیم دهان

تومورهای خوش‌خیم دهان انواع مختلفی دارند که عبارتند از:

• 1. فیبروم: توده‌ای نرم که در بافت‌های نرم دهان یا فک ایجاد می‌شود و معمولاً با جراحی یا لیزر برداشته می‌شود.
  2. لیپوما: توده‌ای چربی که به‌ندرت در دهان ظاهر می‌شود و خوش‌خیم است.
  3. اوستئوم: رشد غیرطبیعی در استخوان فک که اغلب نیاز به جراحی دارد.

علل و تشخیص

علت دقیق این تومورها مشخص نیست؛ اما عوامل ژنتیکی و جهش‌های سلولی می‌توانند نقش داشته باشند. برخی از تومورهای فکی ممکن است به بیماری‌های ارثی، مانند سندرم کارسینوم سلول بازال نووید، مرتبط باشند. بسیاری از این ضایعات بدون علامت بوده و تنها از طریق عکس‌برداری اشعه ایکس شناسایی می‌شوند.

درمان تومورهای خوش‌خیم

درمان اصلی شامل جراحی برای برداشتن توده است. در موارد پیشرفته‌تر، ممکن است نیاز به بازسازی استخوان فک یا خارج کردن دندان‌های آسیب‌دیده باشد. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، مراجعه به دندانپزشک یا متخصص ضروری است.

هایپرپلازی لثه در کودکان

هایپرپلازی لثه یا رشد بیش از حد بافت لثه، اختلالی است که منجر به افزایش حجم لثه‌ها در اطراف دندان‌ها می‌شود. این بیماری اغلب با علائمی چون خونریزی، التهاب، قرمزی و حساسیت لثه‌ها همراه است و در موارد شدید ممکن است باعث پوشیده شدن دندان‌ها شود. چنین شرایطی نه تنها بهداشت دهان و دندان را مختل می‌کند؛ بلکه می‌تواند منجر به نامرتب شدن دندان‌ها و ایجاد بیماری‌های جدی‌تر لثه شود.

دلایل اصلی بروز هایپرپلازی لثه

دلایل شایع این بیماری شامل رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، استفاده از برخی داروها (مانند داروهای ضد تشنج یا کاهنده فشار خون)، تغییرات هورمونی و عوامل وراثتی است. در برخی موارد، این بیماری می‌تواند به دلیل شرایط سیستمیک یا تجمع پلاک روی دندان‌ها نیز ایجاد شود.

روش‌ های درمان

درمان این مشکل بستگی به علت اصلی آن دارد. رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان و در برخی موارد تعویض داروهای عامل، می‌تواند به کاهش علائم کمک کند. در موارد شدیدتر، جراحی لثه یا استفاده از تکنیک‌های لیزر برای برداشتن بافت اضافی انجام می‌شود. مراجعه منظم به دندانپزشک و بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها ضروری است.

لکوادم تغییر طبیعی مخاط دهان

لکوادم حالتی است که به دلیل تغییر رنگ مخاط دهان، مخاط به نظر می‌رسد با یک لایه سفید پوشیده شده است. این وضعیت که به‌طور معمول در مخاط باکال (گونه‌ها) و گاهی در کناره‌های زبان دیده می‌شود، یک تغییر طبیعی و بدون خطر است. مشخصه اصلی لکوادم این است که با اعمال کشش روی مخاط، سفیدی آن به طور موقت از بین می‌رود و پس از رها کردن دوباره ظاهر می‌شود. در موارد شدید، ممکن است این حالت با چین‌های مخاطی همراه باشد؛ اما همچنان بدون علائم بالینی است.

تفاوت ‌های کلینیکی و تشخیصی لکوادم

لکوادم از ضایعات دیگری مثل لکوپلاکیا به‌راحتی قابل تمایز است. برخلاف لکوپلاکیا، حدود آن پراکنده بوده و خاصیت محوشدگی تحت کشش دارد. در بررسی بافت‌شناسی نیز، ویژگی‌هایی مانند آکانتوزیس و ادم داخل سلولی در لایه‌های خاردار اپی‌تلیوم دیده می‌شود. این موارد نشان‌دهنده ماهیت غیرپیش‌بدخیمی این حالت است.

کنترل و درمان

لکوادم هیچ‌گونه عارضه یا پتانسیل بدخیمی ندارد و به درمان خاصی نیاز ندارد. اطلاع از ماهیت طبیعی این وضعیت و اطمینان به بیمار، معمولاً برای مدیریت آن کافی است. معاینات منظم دندانپزشکی و بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها می‌تواند به تشخیص دقیق و جلوگیری از اشتباه در ارزیابی‌های دهانی کمک کند.

سوختگی ناشی از آسپرین

گاهی افراد برای تسکین سریع دندان‌درد، قرص آسپرین را در نزدیکی دندان ملتهب یا داخل گونه قرار می‌دهند. این کار به‌جای کاهش درد، ممکن است باعث سوختگی بافت‌های دهانی شود؛ زیرا اسید موجود در آسپرین به مخاط آسیب می‌رساند و زخم ایجاد می‌کند.

برای جلوگیری از این مشکل، آسپرین باید فقط به‌صورت خوراکی و با آب مصرف شود. اگر سوختگی رخ دهد، بهترین درمان خانگی صبر است. زخم‌های خفیف دهانی معمولاً طی دو هفته بهبود می‌یابند. رعایت بهداشت دهان، بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها و پرهیز از تحریک زخم، روند بهبود را تسریع می‌کند.

عفونت کاندیدای با غشای کاذب (کاندیدوزیس)

برفک دهان، یا کاندیدیازیس دهانی، یک عفونت قارچی ناشی از قارچ کاندیدا آلبیکنس است که معمولاً در دهان و گلو ایجاد می‌شود. این قارچ به‌طور طبیعی در بدن وجود دارد؛ اما زمانی که سیستم ایمنی ضعیف شده یا تعادل میکروارگانیسم‌ها به هم بخورد، می‌تواند بیش از حد رشد کرده و باعث این بیماری شود. برفک دهان در کودکان و بزرگسالانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند شایع‌تر است.

روش‌ های درمان برفک دهان

درمان این عارضه معمولاً با داروهای ضدقارچ مانند نیستاتین یا میکونازول انجام می‌شود که به‌صورت قرص، ژل یا دهان‌شویه تجویز می‌شوند. رعایت دقیق دوز و مدت زمان درمان ضروری است تا از بازگشت عفونت جلوگیری شود. درمان‌های خانگی به‌تنهایی مؤثر نیستند و می‌توانند بیماری را تشدید کنند.

نقش تغذیه در بهبود برفک دهان

تغذیه مناسب می‌تواند به کنترل این بیماری کمک کند. کاهش مصرف غذاهای شیرین و کربوهیدراتی که محیط رشد قارچ را فراهم می‌کنند، از اهمیت زیادی برخوردار است. رژیمی متعادل و مقوی و بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها می‌تواند روند بهبودی را تسریع کند.

خال سفید اسفنجی (التهاب دهان در کودکان)

خال سفید اسفنجی (ژنژیو استوماتیت چین‌دار سفیدرنگ فامیلیال) عفونتی ویروسی است که باعث التهاب و درد شدید در دهان می‌شود و بیشتر در کودکان شایع است. این بیماری معمولاً ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس نوع یک (HSV-1) یا ویروس کوکساکی است. علائم این بیماری شامل زخم‌های دردناک در دهان و گلو، تب و بی‌اشتهایی است.

درمان و مراقبت ‌های خانگی ژنژیواستوماتیت

برای درمان ژنژیواستوماتیت در منزل می‌توانید از روش‌های زیر بهره ببرید:

• هیدراته نگه داشتن کودک: مصرف مایعات کافی مانند شیر مادر، شیر خشک یا آب رقیق‌شده بسیار مهم است. کم‌آبی بدن، به‌ویژه در نوزادان، می‌تواند خطرناک باشد و در صورت مشاهده علائم کم‌آبی باید فوراً به پزشک مراجعه شود.
• تغذیه مناسب: اگر کودک شما غذاهای کمکی مصرف می‌کند، غذاهای نرم و ساده مانند پوره سیب‌زمینی یا ماست مناسب هستند. هرگز کودک را به خوردن غذای جامد مجبور نکنید.
• تسکین درد: استامینوفن مخصوص اطفال می‌تواند به کاهش درد و تب کمک کند. استفاده از آسپرین برای کودکان ممنوع است؛ زیرا ممکن است باعث سندرم ری شود.

این بیماری معمولاً ظرف یک تا دو هفته بهبود می‌یابد و آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان آن تأثیری ندارند. رعایت مراقبت‌های ذکرشده و بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها می‌تواند به کاهش علائم و تسریع بهبود کمک کند.

دیکسراتوز فولیکولار (بیماری داریر)

بیماری داریر یک اختلال پوستی است که با لکه‌های زگیل ‌مانند زرد رنگ، چرب و بوی نامطبوع در نواحی مختلف بدن مانند سر، پیشانی، سینه و پشت گوش همراه است. این لکه‌ها ممکن است در غشاهای مخاطی دهان نیز ظاهر شوند. از علائم دیگر می‌توان به ناهنجاری‌های ناخن اشاره کرد.

علل و تشدید بیماری

بیماری معمولاً در کودکی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شود و علائم آن در معرض گرما، رطوبت و نور خورشید تشدید می‌شود.

روش ‌های درمانی

برای درمان بیماری داریر می‌توان از روش‌های زیر کمک گرفت:

• استفاده از کرم ضد آفتاب و مرطوب‌کننده‌های حاوی اوره
• درمان‌های موضعی مانند استروئیدها و رتینوئیدها برای کاهش التهاب و هیپرکراتوز
• در موارد شدید، داروهای خوراکی مانند ایزوترتینوئین مؤثر هستند.
• آنتی‌بیوتیک‌ها برای عفونت‌های باکتریایی و آسیکلوویر برای عفونت‌های ویروسی

بیماری داریر اگرچه نادر است؛ اما با مدیریت درست می‌توان شدت علائم را کاهش داده و کیفیت زندگی را بهبود بخشید. در بررسی انواع ضایعات دهانی در کودکان و روش درمان آنها، در صورت مشاهده علائم مشکوک، مراجعه به پزشک متخصص ضروری است.