دریانیوز// آموزش مهارت های زندگی ضرورتی انکارناپذیر است ، اما متاسفانه در سیستم آموزش رسمی کشور هم این مهم جایگاهی ندارد و کودکان و نوجوانان در مدارس با مهارت های زندگی چندان آشنا نمی شوند. البته آموزش مهارت های زندگی برای تمامی سنین ضروری است و بایستی در این حوزه سیاستگذاری شود . بطورحتم آموزش مهارت های زندگی باعث کاهش آسیب های اجتماعی در جامعه می شود و از بزه ، اختلافات خانوادگی ، طلاق ، خودکشی ، قتل ، اعتیاد به
مواد مخدر و مشروبات الکلی و….و همچنین تشکیل پرونده های قضایی و… در بسیاری از حوزه ها کاسته می شود.
آموزش مهارت های زندگی از آن طرف توسط برخی بخش های غیردولتی و آموزشگاه ها نیز انجام می شود که بایستی از چنین مراکزی حمایت های لازم صورت گیرد و زمینه استفاده اقشار مختلف از این آموزش ها فراهم شود.در بندرعباس هم چنین آموزشگاه هایی را داریم که در حوزه آموزش مهارت های زندگی به اقشار مختلف نقش مهمی دارند و روانشناسان و مشاوران مجرب و خبره در آن فعالیت دارند و آموزش مهارت های زندگی به کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان نیز ارائه می کنند. در این شماره با خانم دکتر صابر مسئول هسته مشاوره موسسه فن بیان و مهارت‌های زندگی سیمرغ و استاد آموزش مهارت های زندگی این موسسه به گفتگو نشستیم تا شهروندان بیشتر با ضرورت آموزش مهارت های زندگی آشنا شوند و از این فرصت برای آموزش فرزندان شان و خودشان استفاده کنند. موسسه سیمرغ دارای دو شعبه در روبروی بیمارستان کودکان و چهارراه نخل ناخدا بندرعباس می باشد.
دریا:خودتان را معرفی واز فعالیت های تان در حوزه های مختلف بفرمایید.
سلام من مرضیه صابر ماهانی هستم، روان درمانگر کودک و نوجوان، مدرس دوره های مهارت‌های زندگی ، فرزند پروری، مهارت‌های قبل از ازدواج و کنشگر کشوری تاب آوری اجتماعی، ۲۲ سال سابقه کار تحقیق ، تدریس و درمان و مشاوره دارم. در حال حاضر مدیر موسسه بهداشت روان رامان پندار هستم که با همین اسم یک صفحه اینستاگرامی فعال داریم.مشاور و روانشناس مجتمع کشتی سازی ایران هستم و مسئول هسته مشاوره موسسه فن بیان و مهارت‌های زندگی سیمرغ.
دریا:چطور شد که وارد آموزشگاه سیمرغ شدید و حتی حاضر شدید مرکز مشاوره قبلی خودتان را تعطیل کنید و تمام وقت تان را در سیمرغ بگذارید ؟
چهار سال پیش جناب آقای عابدی مدیر محترم موسسه سیمرغ با بنده تماس گرفتند و پیشنهاد تدریس دوره فرزند پروری بصورت آنلاین رو دادن و من یک دوره چند ماهه بصورت آنلاین با موسسه سیمرغ همکاری داشتم که استارت کار از همانجا زده شد .اوایل فقط همکاری بصورت اجرای کارگاه های موردی داشتیم ،بعد دو روز در هفته در این مجموعه مستقر شدم و جو صمیمی و گرم ، مدیریت قوی و هوشمندانه و نزدیک بودن اهداف مجموعه به اهدافم ، مرا ترغیب کرد که بصورت متمرکز در این موسسه مستقر شوم و امروز نزدیک به یک‌سال است که مستمر هر روز عصر در خدمت مراجعه کنندگان این مجموعه هستم .
دریا:در آموزشگاه سیمرغ چه دوره هایی را آموزش می دهید ؟ در مورد این دوره ها بطور مفصل توضیح دهید.
بنده مدرس دوره های مهارت‌های زندگی نوجوانان در موسسه سیمرغ هستم که نوجوانان ۱۱ تا ۱۸ ساله در سه مقطع سنی در حال حاضر مشغول آموزش ۱۲ مهارت پایه ارتباطی و اجتماعی هستند؛ مهارت‌هایی نظیر مهارت خودشناسی – مهارت همدلی – مهارت ارتباط موثر بین فردی – مهارت جراتمندی – مهارت تفکر خلاق و نقادانه – مهارت حل مسئله و تصمیم گیری – مهارت مدیریت زمان و برنامه ریزی- مهارت مدیریت خشم – مهارت مدیریت استرس – هوش هیجانی – هوش اخلاقی – اعتماد به نفس و عزت نفس – دوست‌یابی و … . مهارت جویان در دوره مقدماتی با اصول این مهارت‌ها آشنا شده و در دوره پیشرفته بصورت کار عملی ، نقد فیلم و بحث و گفتگو به تمرین مهارت‌هایی آموزش دیده می پردازند. همچنین دوره های هوش هیجانی و مهارت ارتباط موثر برای بزرگسالان و دوره های فرزند پروری برای والدین برگزار می کنم .
آموزش مهارت های زندگی برای همه
دریا: فکر می کنید چه نیازی است که کودکان و نوجوانان و حتی جوانان و بزرگسالان در دوره های فن بیان و سخنوری، مهارت های زندگی و…. شرکت کنند و حضور مستمر در این دوره ها چه اثراتی را بر زندگی فردی و تحصیلی هنرجویان دارد ؟
آموزش مهارت‌های زندگی اهمیت بالایی داره و امروزه بسیاری از ما نسبت به این موضوع آگاه هستیم . این مهارت‌ها نقش مهمی در زندگی افراد ، چه در دوران کودکی و چه در بزرگسالی دارند. وقتی که فرد دچار مشکلی می‌شه یا در شرایط دشوار و بحرانی قرار می‌گیره ، این مهارت‌ها به کمک او میان تا شرایط را مدیریت کنه و بهترین تصمیم را بگیره . شاید بعضی ها تصور کنند زمان خاصی برای آموزش مهارت‌های زندگی وجود ندارد؛ درصورتی‌که این تصور نادرست است. آغاز آموزش مهارت‌های زندگی برای کودکان قبل از شروع مدرسه است.
متأسفانه تعدادی از والدین هستند که ضرورت آموزش مهارت‌های زندگی را جدی نمی‌گیرند و آگاهی درستی در این زمینه ندارند. این موضوع سبب می‌شود فرزندانشان در آینده دچار مشکلات جدی شوند و در مدیریت بحران و شرایط حساس صدمه ببینند. چنین کودکانی توانایی تصمیم‌گیری به‌موقع و صحیح را ندارند و نمی‌توانند در دوران مدرسه به‌خوبی با دیگران ارتباط برقرار کنند. آموزش مهارت‌های زندگی در دوران کودکی بسیار مهم است؛ زیرا این مهارت‌ها در کودک نهادینه می‌شود و به بهبود کیفیت زندگی بزرگسالی او کمک می‌کند.اما این به این معنا نیست که در بقیه مقاطع زندگی آموزش تاثیری ندارد، خبر خوب این است که ما تا لحظه ای که نفس می کشیم، می توانیم یاد بگیریم و تغییر کنیم .مهارت های زندگی برای شادمانی و موفقیت یاد گرفته می‌شوند و فرد را قادر می سازند با موقعیت‌های زندگی سازگاری یابد و بر آنها مسلط شود.
از طریق رشد این مهارت‌ها افراد یاد می‌گیرند که به‌راحتی با دیگران زندگی کنند، احساس خود را با امنیت خاطر بیان کنند و زندگی را دوست داشته باشند. تحقیقات نشان داده‌اند که آموزش مهارت‌های زندگی بر رشد رفتارهای مثبت و سازگاری افراد و کاهش رفتارهای منفی آنها اثر داشته‌است.
دریا: بنظرتان چه اقشاری وافرادی نیاز ندارند که در دوره های فن بیان و سخنوری ، مهارت های زندگی و… شرکت کنند ؟
همه اقشار جامعه نیاز به تقویت مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی دارند. از سه سالگی آموزش مهارت‌های زندگی بصورت جدی باید شروع شود و در طول زندگی ما مدام تکرار و تقویت شود.اینکه یک دوره فن بیان یا مهارت‌های زندگی رو بگذرانیم ، کافی نیست و بایستی باجدیت و تکرار و تمرین، علم خودمان را تبدیل به عمل کنیم و این ممکن نیست، مگر با یادگیری مداوم و تمرین مستمر .
دریا: در دوره های فن بیان وسخنوری، کودک و نوجوان یا بزرگسال به چه توانمندی هایی دست می یابند و چه مدت زمان طول می کشد تا به این توانمندی ها دست یابند؟
در این دوره ها مهارت جویان یاد می گیرند از تکنیک های درست ومناسب جهت برقراری ارتباط موثر استفاده کنند و تبدیل به یک فرد تاثیر گذار و کاریزماتیک شوند. در صورتی که مهارت جویان با جدیت دوره را به اتمام برسانند، انتظار می رود هیجانات خود را بهتر شناسایی و مدیریت کنند، به عنوان یک انسان جراتمند بین اطرافیان شناخته شوند، نه پرخاشگر یا منفعل، همچنین مدیریت استرس خوبی داشته باشند و اعتماد به نفس اجتماعی بهتری بدست بیاورند . همچنین یاد می گیرند در مورد هر پیشنهاد یا تصمیمی از مغز متفکر خود استفاده کنند و بعد از نقد موضوع بهترین تصمیم یا راهکار را ارائه دهند .
واکسینه شدن با یادگیری مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی
دریا:با توجه به افزایش آسیب های اجتماعی در جامعه امروز ، به والدین توصیه می کنید فرزندان شان را در کدام دوره ها ثبت نام کنند تا به مهارت «نه» گفتن دست یابند و از آسیب های اجتماعی مصون بمانند و تصمیم گیری های منطقی را در حوزه های مختلف و موقعیت های حساس زندگی داشته باشند ؟
والدین بایستی آگاه باشند که گسترش آسیب ها در دنیای امروزی آنقدر وسیع و نامحسوس است که پشت در خانه شما کمین کرده؛ پس هرگز گمان نکنند خود یا فرزندانشان از به خطر افتادن در دامن آسیب در امان هستند .تنها راه نجات، واکسینه شدن افراد در مقابل هجوم آسیب است و واکسن همان یادگیری مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی و بکار گیری آنها در خانه و اجتماع است .موضوعی که بایستی مد نظر باشد، این است که خانواده ها فرزندان را ترغیب به یادگیری مهارت‌های زندگی می کنند، در حالی که خود این مهارت‌ها را ندارند و کودکان و نوجوانان در مواجهه با رفتارهای غیر مهارتی والدین سر خورده شده و به سمت خاموشی مهارت آموزش دیده می روند، چرا ؟ چون الگوی اولیه و موثر کودکان و نوجوانان، والدین هستند، پس همزمان با کودکان و نوجوانان ، والدین نیز باید آموزش دیده و مهارتی عمل کنند .
دریا:برخی از خانواده هایی که دارای تنش هستند و والدین باهمدیگر و فرزندان شان نمی توانند ارتباط مناسبی بگیرند، بنظرتان در کدام دوره های آموزشگاه سیمرغ می توانند شرکت کنندتا در افزایش ارتباطات و کاهش تنش ها و مشکلات خانوادگی شان اثرگذار باشد.
در موسسه سیمرغ ما یک هسته مشاوره بسیار قوی داریم که مشاوره های فردی، خانوادگی و کودک و نوجوان و تحصیلی برگزار می شود . همچنین هر ماه کارگاه های فرزند پروری و مهارت‌های همسرداری برگزار می شود . در خانواده هایی که تنش بین کودک و نوجوان و والدین وجود دارد، نیاز به مشاوره های فردی ، گروهی، خانواده درمانی و آموزش‌های کارگاهی است تا نتیجه خوبی حاصل شود .
دریا:کودکان و نوجوانان و حتی جوانان و بزرگسالانی که زیاد استرس دارند و از جمع گریزانند و نمی توانند در جمع های کوچک و بزرگ صحبت و اظهارنظر کنند و گاهی گوشه گیر و منزوی و افسرده می شوند، برای رفع این مشکلات شان در کدام دوره های آموزشگاه سیمرغ می توانند شرکت کنند وچه آموزش هایی به آنها داده می شود تا بر ترس و استرس شان فائق آیند؟
قبل از هر اقدامی بایستی ریشه های مشکل شناسایی شود که این امر در اتاق ارزیابی سیمرغ در قدم اول انجام خواهد شد . در اتاق ارزیابی پس از یک مصاحبه بالینی و اجرای آزمون‌های متناسب با سن توسط روانشناسان مجموعه ، نقاط قوت و ضعف، توانایی های ذهنی ، رفتاری و روانی افراد شناسایی و متناسب با نتیجه ارزیابی، نقشه راه برای هر فرد ترسیم و دوره های مناسب و حتی جلسات مشاوره ای برای رفع مشکل خجولی و اضطراب اجتماعی یا عدم اعتماد به نفس اجتماعی پیشنهاد می گردد .
دریا: بنظرتان دلیل ترس از جمع و صحبت و گفتگو و اظهارنظر کردن چیست و چطور بایستی با این افراد برخورد کنیم تا شرایط شان بدتر نشود و این وضعیت بهبود یابد ؟
ترس از صحبت کردن می تواند دلایل متعددی داشته باشد. بسیاری از افراد به دلیل ترس از بی توجهی، طرد شدن، مسخره شدن و قضاوت شدن و عدم تعامل با دیگران یا خودگویی منفی که دارند ،از صحبت کردن در جمع ها خودداری می کنند. این افراد به دلیل ضعیف بودن مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی شان و تجارب نامطلوبی که در گذشته داشتند، قادر به صحبت در جمع نیستند . بهترین برخورد با این افراد، هدایت آنها به مراکز تخصصی نظیر موسسه فن بیان و مهارت‌های زندگی سیمرغ است .
دریا: بنظر می رسد چنین افرادی که نمی توانند اظهارنظر و یا از حق خودشان دفاع کنند ، اگر در دوران کودکی و نوجوانی درمان نشوند و شرایط شان‌بهبود نیابد، در جوانی و بزرگسالی و حتی در زندگی با همسر و فرزندان نیز با چالش و مشکلاتی مواجه شوند. در این‌بخش چه باید کرد و آموزشگاه سیمرغ و حضرتعالی به عنوان يكی از اساتید و مربیان باتجربه این موسسه چه کمکی را می توانید به این افراد داشته باشید ؟
درست است که بهترین زمان برای آموزش مهارت‌های زندگی در سنین کودکی و نوجوانی است ،یعنی قبل از شروع تصمیم گیری های مهم زندگی و ورود به دنیای کار .اما این موضوع به این معنی نیست که برای تغییر دیر شده است؛ نه . شاید تغییر سخت تر باشد ،ولی امکان پذیر است. پس هرگز دلسرد نشوید و هر زمان که اراده کردید، قدم در راه یادگیری ، درمان و تغییر بگذارید و زندگی خودتان و اطرافیان‌تان رانجات دهید. ما در موسسه سیمرغ با دعوت از بهترین متخصصین و اساتید حوزه مهارت‌ها تلاش می کنیم تا مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی را به افراد از هر سن و جنس آموزش دهیم و دنیایی تازه در مقایل دیدگانشان ترسیم کنیم .
دریا:حضرتعالی به عنوان یکی از اساتید تربیت مربی در آموزشگاه سیمرغ هم هستید. چه بخشی را تدریس می کنید و از چه روشی استفاده کرده اید که باعث شده است هنرجویان و متقاضیان مربیگری از نحوه تدریس تان بسیار راضی باشند ؟
بله، بنده دروس تکنیک های ارتباط با کودک و نوجوان، اتیکت های مدیریت کلاس و اختلالات شایع کودکان و نوجوانان را تدریس می کنم .در تدریس دروس هم سعی کردم برای ارتباط موثر با کارآموزان از شیوه های دیداری نظیر استفاده از پاورپوینت، رول پلی ، تمرینات عملی متنوع استفاده کنم تا کارآموزان ملموس تر موضوعات تدریس شده را یاد گرفته و در بکارگیری آنها دچار مشکل نشوند .
طرح استعداد یابی جامع و تخصصی سیمرغ
دریا: موضوع و یا مطالبی که مطرح نشد وتمایل به طرح شان دارید را بیان فرمایید.
موضوع دیگری که نیاز دیدم مطرح کنم ،در خصوص طرح استعداد یابی جامع و تخصصی سیمرغ است که زیر نظر بنده و با یک تیم ۸ نفره شامل چند متخصص روانشناس ، روانپزشک، متخصص تغذیه ، پزشک متخصص کودک و نوجوان اجرا می شود که در این طرح کودکان و نوجوانان به مدت دو الی سه هفته مورد ارزیابی همه جانبه که شامل ارزیابی ۱۶ آیتم توانایی ذهنی، ارزیابی توجه دیداری و شنیداری ، ارزیابی هوش ، ارزیابی استعداد و ارزیابی اختلالات یادگیری قرار می گیرند و در نهایت یک کتابچه راهنما که در آن ویژگی‌های کامل ذهنی ، رفتاری و روانی فرزندان به همراه تمرین‌ها و راهکارهای متعدد جهت تقویت یا پرورش نقاط قوت و ضعف رفتاری ، روانی و ذهنی کودکان و نوجوانان دریافت می کنند .
کار ما در اینجا به انتها نمی رسد. پس از رصد همه جانبه مراجع ، دوره های کوچینگ یکساله داریم که افراد را برای توانمند شدن در زمینه استعدادهای‌شان یا کمک به رفع نقاط ضعف ، تنها نمی گذارد و تا رسیدن به نتیجه مطلوب کنار مراجع خواهیم بود . در خصوص تربیت جنسی هم باید بگویم که امروزه کودکان توسط پیام های جنسی فیلم ها ، تبلیغات و اینترنت بمباران می شوند و با موجی از اطلاعات جنسی رو به رو هستند . نیروی جنسی در انسان وجود دارد و در دوره بلوغ نیز بسیار پر رنگ می شود.
بنابراین ضروری است که قبل از بلوغ و در کودکی، کودک اطلاعات درست را دریافت کند تا در نوجوانی دچار سردرگمی و گمراهی نشود و آسیب نبیند . تربیت جنسی کودکان به آن ها نگاه درست می دهد و پیام های گیج کننده جنسی را برای آنها مفهوم می کند و به آنها کمک می کند مسئولیت رفتار جنسی خود را بپذیرند .تربیت جنسی، برای بسیاری از والدین کاری دشوار و چالش برانگیز است و آن ها معمولاً سعی می کنند از انجام آن دوری کنند. بسیاری از والدین برای آنچه که در مورد رابطه جنسی لازمه به فرزندان خود بگویند، دچار سردرگمی می شوند و نمی دانند چه زمانی و چگونه باید این اتفاق بیفتد . همچنین بعضی از والدین نگرانند که دادن اطلاعات جنسی به کودکان ممکن است علاقه آن ها را به آزمایش کردن افزایش دهد .
برخی والدین نگران این هستند که فرزندشان هیچوقت سوالی درمورد این مسائل از آن ها نمی پرسد . در پاسخ به این سوال که چرا تربیت جنسی کودک مهم است ، باید اشاره کرد که اگر والدین نتوانند به فرزند خود این احساس را بدهند که فردی قابل اعتماد برای صحبت کردن در مورد مسائل جنسی هستند ، ممکن است پیامدهایی منفی در انتظار کودک‌شان باشد . از جمله احتمالاً کودک اطلاعات خود را از منابع دیگر می گیرد که امکان دارد این اطلاعات غلط باشند و یا ممکن است کودک در معرض آزار جنسی قرار بگیرد و نتواند از خودش محافظت کند. تیم روانشناسی موسسه سیمرغ با شعار “” والدین ماهر ، کودکان موفق “”هر سال بصورت مکرر دوره تربیت جنسی کودک و نوجوان ویژه والدین را برگزار می کند .
سواد رسانه
در حالی که شبکه های اجتماعی راه‌های مثبتی برای تعامل و یادگیری خلاقانه کودکان و نوجوانان ارائه می‌دهد ، خطراتی مثل قرار گرفتن در معرض جنایات و تهدیدات آنلاین و قلدری هم به همراه دارد. والدین نقش مهمی در راهنمایی کودکان و نوجوانان برای هدایت مسئولانه در دنیای دیجیتال و محافظت از آنها در برابر تأثیرات منفی دارند. نمایش استانداردهای غیرواقعی و تجاری سازی توسط رسانه ها می تواند بر عزت نفس و انتخاب سبک زندگی کودکان و نوجوانان تأثیر منفی بگذارد .رابطه بین رسانه و کودک و نوجوان بسیار پیچیده است و پیامدهای مثبت و منفی دارد که مستلزم توجه و راهنمایی دقیق والدین است .
همچنین فن آوری های نوین و رسانه های اجتماعی می توانند اعتیاد آور باشد و بر رشد مغز بچه ها تأثیر منفی بگذارند. به همین منظور تا کنون بارها کارگاه های سواد رسانه ای ویژه والدین در موسسه توسط تیم حرفه ای روانشناسی سیمرغ برگزار گردیده تا راه‌های کنترل و مدیریت این دنیای ناشناخته و مدرن را به والدین آموزش دهیم تا فرزندان بتوانند از مزایای مفید رسانه استفاده ببرند و کمتر آسیب ببینند .
ثبت دیدگاه