دریانیوز// دیابت یکی از بیماری‌های مزمن و شایع در دنیاست که به دلیل اختلال در سوخت و ساز قند در بدن، منجر به بالا رفتن قند خون می‌شود. این بیماری نه تنها بر کیفیت زندگی فرد تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند عوارض جدی و خطرناکی را نیز به همراه داشته باشد. در ایران آمار مبتلایان به دیابت در حال افزایش است. طبق آمارهای سازمان بهداشت جهانی، تعداد مبتلایان به دیابت در ایران در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود که این روند ادامه یابد. این موضوع نیازمند توجه و آگاهی بیشتر از سوی جامعه و مسئولان بهداشتی است.
دیابت در سنین مختلف بروز می‌کند، اما دیابت نوع یک معمولاً در کودکی یا نوجوانی تشخیص داده می‌شود، در حالی که دیابت نوع دو بیشتر در بزرگسالان و به ویژه در افراد بالای ۴۰ سال مشاهده می‌شود. با این حال، به دلیل شیوع چاقی و سبک زندگی ناسالم، سن ابتلا به دیابت نوع دو در سال‌های اخیر به طور قابل توجهی کاهش یافته و اکنون در برخی موارد در افراد جوان‌تر نیز مشاهده می‌شود. این تغییرات نگران‌کننده، ضرورت اقدامات پیشگیرانه و آموزشی را بیشتر می‌کند.
انواع دیابت
سازمان جهانی بهداشت، دیابت را به سه نوع اصلی تقسیم‌بندی می‌کند:
۱٫ دیابت نوع یک: در این نوع دیابت، لوزالمعده توانایی تولید انسولین را ندارد. علائم این نوع معمولاً در کودکی بروز می‌کند و شامل خستگی، پر ادراری، گرسنگی ناگهانی، کاهش وزن، تشنگی زیاد و تاری دید است.
۲٫ دیابت نوع دو: این نوع دیابت به دلیل کاهش اثر انسولین ایجاد می‌شود. در این حالت، یا انسولین به درستی عمل نمی‌کند یا سلول‌ها به انسولین مقاوم شده‌اند. این نوع دیابت بیشتر در افراد چاق دیده می‌شود و درصد شیوع آن در زنان بیشتر از مردان است.
۳٫ دیابت حاملگی: این نوع دیابت مختص دوران بارداری است و به دلیل تغییرات طبیعی بدن در اثر بارداری به وجود می‌آید. حدود ۵ تا ۱۰ درصد از زنان مبتلا به دیابت حاملگی، بعد از زایمان به دیابت نوع دو مبتلا می‌شوند.
علائم دیابت
علائم دیابت می‌تواند بسته به نوع آن متفاوت باشد، اما برخی از علائم عمومی شامل موارد زیر است:
– خستگی و ضعف: احساس خستگی مداوم و عدم توانایی در انجام فعالیت‌های روزمره.
– پر ادراری: افزایش تعداد دفعات ادرار و احساس تشنگی مداوم.
– گرسنگی ناگهانی: احساس گرسنگی شدید حتی پس از خوردن غذا.
– کاهش وزن غیرقابل توضیح: کاهش وزن ناگهانی بدون تغییر در رژیم غذایی.
– تشنگی زیاد: احساس تشنگی مداوم و نیاز به نوشیدن آب بیشتر.
– تاری دید: مشکلات بینایی و دید مبهم.
عوارض دیابت
اگر دیابت به درستی کنترل نشود، می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد که شامل موارد زیر است:
– آسیب به چشم: دیابت می‌تواند منجر به مشکلات بینایی مانند رتینوپاتی دیابتی و در نهایت نابینایی شود. این عارضه به دلیل آسیب به عروق خونی شبکیه چشم ایجاد می‌شود.
– آسیب به کلیه: دیابت می‌تواند به نارسایی کلیوی منجر شود. آسیب به عروق خونی کلیه‌ها باعث کاهش عملکرد آنها و در نهایت نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه می‌شود.
– بیماری قلبی: دیابت خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش می‌دهد. این عارضه می‌تواند به سکته قلبی و سایر مشکلات قلبی منجر شود.
– آسیب به اعصاب: دیابت می‌تواند به نوروپاتی دیابتی منجر شود که در آن اعصاب آسیب می‌بینند و می‌تواند به از دست دادن حس در انگشتان پا و عفونت‌های شدید منجر شود.
– هیپوگلسیمی و کتواسیدوز دیابتی: این دو وضعیت می‌توانند به اغما و حتی مرگ منجر شوند. هیپوگلسیمی به کاهش شدید قند خون و کتواسیدوز به افزایش شدید قند خون اشاره دارد.
روش‌های پیشگیری از دیابت
پیشگیری از دیابت نیازمند تغییرات در سبک زندگی است. برخی از روش‌های مؤثر در این زمینه عبارتند از:
– تغذیه سالم: مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل و کاهش مصرف قند و چربی‌های اشباع. انتخاب غذاهای با شاخص گلیسمی پایین می‌تواند به کنترل قند خون کمک کند.
– فعالیت بدنی منظم: انجام ورزش منظم به مدت حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته. فعالیت‌های ورزشی مانند پیاده‌روی، دویدن، شنا و دوچرخه‌سواری می‌توانند به کنترل وزن و بهبود حساسیت به انسولین کمک کنند.
– کنترل وزن: حفظ وزن سالم و جلوگیری از چاقی. کاهش وزن حتی به میزان کم می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع دو را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
– بررسی منظم قند خون: انجام آزمایش‌های منظم برای بررسی قند خون و شناسایی زودهنگام دیابت. این کار به شناسایی مشکلات قبل از بروز علائم کمک می‌کند.
– مدیریت استرس: استرس می‌تواند تأثیر منفی بر قند خون داشته باشد. تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق می‌توانند مفید باشند.
از ۱۹ تا ۲۵آبان هفته ملی دیابت است. این هفته فرصتی است تا جامعه به اهمیت این بیماری و راه‌های پیشگیری و مدیریت آن توجه بیشتری داشته باشد. با آگاهی و تغییرات در سبک زندگی، می‌توان از بروز دیابت و عوارض آن جلوگیری کرد. این هفته، زمان مناسبی است تا افراد به بررسی وضعیت قند خون خود پرداخته و در صورت نیاز، اقدامات لازم را انجام دهند.
ثبت دیدگاه