دریانیوز// مسجد باید به عنوان پایگاه و سنگری برای فعالیت‌های مذهبی، فرهنگی و اجتماعی در جامعه امروز باشد و مساجد در تراز انقلاب اسلامی داشته باشیم و فعالیت های مساجد در این راستا باشد. مساجد از دیرباز نقش مهم و اساسی در جوامع اسلامی ایفا کرده‌اند. این اماکن مقدس نه تنها به عنوان محل عبادت و نیایش، بلکه به عنوان پایگاه‌های فرهنگی، اجتماعی و آموزشی نیز مورد استفاده قرار گرفته‌اند که در دوران دفاع مقدس این نقش ها را بخوبی مشاهده کردیم.
در مناطق مختلف، محلات و روستاها، مساجد می‌توانند نقش مؤثری در بهبود وضعیت اجتماعی و فرهنگی مردم ایفا کنند. اجرای طرح‌هایی نظیر «امام محله» در بندرعباس و پیگیری امور و مشکلات مردم توسط امام جماعت و معتمدین محلات، می‌تواند به ارتقای سطح زندگی و افزایش همبستگی اجتماعی کمک کند. بررسی وضعیت مساجد و ضرورت اجرای برنامه‌هایی برای جذب کودکان، نوجوانان و جوانان به مساجد و همچنین تأمین اعتبارات ویژه برای امورات جاری مساجد بایستی مدنظر متولیان مربوطه قرار گیرد.
مساجد به عنوان اماکن مقدس، نقش مهمی در انجام عبادات و مناسک دینی دارند. نماز جماعت، برگزاری نمازهای عیدفطر و قربان، مراسم‌های مذهبی و دعای‌های مختلف از جمله فعالیت‌های مذهبی است که در مساجد انجام می‌شود. این فعالیت‌ها به تقویت ایمان و ارتباط معنوی افراد با خداوند کمک می‌کند و باعث افزایش اخوت و همبستگی میان مسلمانان می‌شود.اما متاسفانه برخی از مساجد حتی امام جماعت هم ندارند و نماز جماعت در سه وعده در آنها در هرمزگان برگزار نمی شود و بسیاری از برنامه ها در این مساجد اجرا نمی شود .بسباری از فعالیت‌های فرهنگی را می توان در مساجد اجرا کرد. مساجد نقش مهمی در ترویج فرهنگ اسلامی و آموزش معارف دینی دارند.
برگزاری کلاس‌های قرآن، تفسیر، حدیث و فقه، آموزش احکام دینی، مداحی و برگزاری مسابقات فرهنگی از جمله فعالیت‌هایی است که می‌تواند به تقویت فرهنگ اسلامی در جامعه کمک کند. این فعالیت‌ها باعث افزایش آگاهی و دانش دینی مردم می‌شود و از بروز انحرافات فکری و عقیدتی جلوگیری می‌کند.
مساجد به عنوان مراکز اجتماعی، نقش مهمی در رفع مشکلات و نیازهای جامعه دارند. برگزاری جلسات مشاوره خانوادگی، کمک به نیازمندان، اجرای برنامه‌های خیریه و ارائه خدمات اجتماعی از جمله فعالیت‌هایی است که می‌تواند به بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی مردم کمک کند. این فعالیت‌ها باعث افزایش همبستگی و تعاون اجتماعی می‌شود و از بروز مشکلات اجتماعی نظیر بیکاری، فقر و ناهنجاری‌های اجتماعی جلوگیری می‌کند.
یکی از طرح‌های مهمی که می‌تواند به ارتقای نقش مساجد در جامعه کمک کند، اجرای طرح «امام محله» است. این طرح که به منظور پیگیری امور و مشکلات مردم توسط امام جماعت و معتمدین محلات اجرا می‌شود، می‌تواند به بهبود وضعیت اجتماعی و فرهنگی مردم کمک کند. امام محله و معتمدین محلات با پیگیری امور و مشکلات مردم می‌توانند به حل مشکلات اجتماعی و اقتصادی کمک کنند. این اقدام باعث افزایش اعتماد مردم به امام محله و معتمدین محلات می‌شود و از بروز نارضایتی‌ها جلوگیری می‌کند.
اجرای طرح «امام محله» باعث افزایش همبستگی و تعاون اجتماعی می‌شود. امام جماعت و معتمدین محلات با برگزاری جلسات مشاوره و ارائه خدمات اجتماعی می‌توانند به افزایش همبستگی و همکاری میان مردم کمک کنند.امام جماعت و معتمدین محلات با برگزاری کلاس‌های آموزشی و فرهنگی می‌توانند به افزایش آگاهی و دانش دینی مردم کمک کنند. این اقدام باعث افزایش فهم و درک دینی مردم می‌شود و از بروز انحرافات فکری و عقیدتی جلوگیری می‌کند.
یکی از چالش‌های مهمی که مساجد با آن مواجه هستند، جذب کودکان، نوجوانان و جوانان به فعالیت‌های مذهبی و فرهنگی است. برای جذب این گروه‌های سنی به مساجد، نیاز به برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های جذاب و متنوع داریم. برگزاری کلاس‌های آموزشی و فرهنگی نظیر کلاس‌های قرآن، تفسیر، حدیث، فقه، هنر، ورزش و مهارت‌های زندگی می‌تواند به جذب کودکان، نوجوانان و جوانان به مساجد کمک کند. این کلاس‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که نیازها و علاقه‌مندی‌های این گروه‌های سنی را برآورده کنند.
برگزاری مسابقات و جشنواره‌های فرهنگی، هنری و ورزشی می‌تواند به جذب کودکان، نوجوانان و جوانان به مساجد کمک کند. این برنامه‌ها باید به گونه‌ای برگزار شوند که باعث افزایش انگیزه و علاقه‌مندی این گروه‌های سنی به مساجد شوند.
خادمین مساجد باید با کودکان، نوجوانان و جوانان به گونه‌ای برخورد کنند که باعث جذب آنها به مساجد شود. ایجاد محیطی دوستانه و حمایتی در مساجد می‌تواند به افزایش حضور این گروه‌های سنی در فعالیت‌های مذهبی و فرهنگی کمک کند.برای اجرای موفقیت‌آمیز برنامه‌های مذهبی، فرهنگی و اجتماعی در مساجد، نیاز به تأمین اعتبارات ویژه داریم.
این اعتبارات باید به منظور اجرای برنامه‌ها و امورات جاری مساجد نظیر نظافت، تأمین مایع دستشویی در سرویس‌های بهداشتی، تعمیرات و نگهداری اختصاص داده شود. دولت باید با تخصیص بودجه‌های مناسب به مساجد، به اجرای برنامه‌های مذهبی، فرهنگی و اجتماعی در این اماکن مقدس کمک کند. این اقدام می‌تواند به بهبود وضعیت مساجد و افزایش کارآیی آنها کمک کند. همچنین مساجد باید با جذب حمایت‌های مردمی و خیریه، به تأمین اعتبارات لازم برای اجرای برنامه‌ها و امورات جاری خود بپردازند.
برگزاری جلسات اطلاع‌رسانی و همایش‌های خیریه می‌تواند به جذب حمایت‌های مردمی و خیریه کمک کند. مساجد باید با همکاری نهادها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی، به اجرای برنامه‌های مذهبی، فرهنگی و اجتماعی بپردازند. این همکاری می‌تواند به افزایش منابع مالی و انسانی مساجد کمک کند و به اجرای موفقیت‌آمیز برنامه‌ها منجر شود.درحقیقت مساجد به عنوان پایگاه‌های فعالیت‌های مذهبی، فرهنگی و اجتماعی نقش مهمی در جوامع اسلامی ایفا می‌کنند.
اجرای طرح‌هایی نظیر «امام محله» در بندرعباس و پیگیری امور و مشکلات مردم توسط امام محله و امام جماعت و معتمدین محلات می‌تواند به بهبود وضعیت اجتماعی و فرهنگی مردم کمک کند. جذب کودکان، نوجوانان و جوانان به فعالیت‌های مذهبی و فرهنگی مساجد نیاز به برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های جذاب و متنوع دارد. همچنین، تأمین اعتبارات ویژه برای مساجد به منظور اجرای برنامه‌ها و امورات جاری ضروری است. با همکاری و همبستگی مردم، دولت و نهادهای مرتبط می‌توانیم به ارتقای جایگاه مساجد و افزایش نقش آنها در جامعه کمک کنیم.
همچنین خادمان مساجد بایستی بطور مرتب دوره های آموزشی برای جذب اقشار مختلف به مساجد ببینند تا شاهد نباشیم که خادمی کودکی و نوجوانی را به بهانه اینکه مسجد را کثیف می کند یا سروصدا می کنند، ازمسجد بیرون کند. مساجد باید انسان سازی کنند و پناهگاه و مامن همه سنین و اقشار باشند.
از طرفی دیگر بدلیل اینکه مسجد متولیان زیادی دارد، دستگاه های مختلف توپ مسئولیت را در زمین همدیگر پاسکاری می کنند و فعالان مسجدی و هیئت امنا و… با مشکل مواجه می شوند. همچنین در برخی از محلات بدلیل ناامنی و سرقت کولر، پمپ و کنتور ولوله های آب و…. مساجد توسط سارقان و معتادان ،مشاهده می شود که خادمان مساجد مجبور می شوند درب وضوخانه ها و سرویس های بهداشتی را قفل کنند و نمازگزاران نمی توانند از آنها استفاده کنند که بایستی امنیت محلات و مساجد هم تأمین شود و گاهی خادمان مساجد هم مورد حمله اراذل و اوباش و سارقان قرار می گیرند.
مساجد باید پاسخگوی نیازهای روز جامعه باشند
آیت‌الله محمد عبادی‌زاده در شورای عالی مساجد هرمزگان که در سالن کنفرانس دفتر امام‌جمعه بندرعباس برگزار شد، با تأکید بر جایگاه مساجد در جامعه اسلامی اظهار کرد: مساجد شأنی از شئون ولی‌امر مسلمین هستند، اما بیش از ۴۰ سال در کشور مدیریت و متولی واحدی نداشتند که مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) برای رفع این مشکل ورود کردند.وی افزود: رهبر معظم انقلاب، «شبکه ولایت» را به‌عنوان متولی امور مساجد تعیین کردند و در این مسیر، هرگونه تغییر یا اعلام متولی جدید، نافی وظایف سازمانی سایر دستگاه‌های مرتبط با مساجد نخواهد بود؛ بنابراین، همه نهادهای دخیل در امور مساجد باید همچنان وظایف خود را به‌درستی انجام دهند.
نماینده ولی‌فقیه در استان هرمزگان، عزل و نصب ائمه جماعات و هیئت‌امنای مساجد را از جمله وظایف مرکز رسیدگی به امور مساجد برشمرد و خاطرنشان کرد: سازمان اوقاف مسئولیت موقوفات، امور سخت‌افزاری و ساخت‌وساز مساجد را بر عهده دارد و دیگر سازمان‌های فرهنگی نیز باید همچنان نقش خود را در ساماندهی هیئت‌های مذهبی ایفا کنند. وی همچنین بر نیروسازی و کادرسازی برای مساجد از طریق حوزه‌های علمیه تأکید کرد و گفت: مرکز رسیدگی به امور مساجد، نقش اجرایی در مدیریت مساجد دارد و باید در راستای بهبود وضعیت فرهنگی و اجتماعی آنها برنامه‌ریزی کند.
مساجد باید با نیازهای نسل جوان همگام شوند
آیت‌الله عبادی‌زاده با اشاره به چالش‌های فرهنگی مساجد اظهار داشت: برنامه‌های مساجد برای جوانان جذاب نیست و از نیازهای روز جامعه فاصله گرفته است؛ همچنین، مساجد هنوز نتوانسته‌اند با علایق و دغدغه‌های نسل جوان تطابق پیدا کنند.وی افزود: مساجد در جذب همه اقشار جامعه، از جمله پزشکان، معلمان و سایر نخبگان، چندان موفق عمل نکرده‌اند و این ضعف، موجب کاهش مشارکت عمومی در فعالیت‌های مسجدی شده است.
نماینده ولی‌فقیه در استان هرمزگان چالش‌های مدیریتی و ساختاری در مساجد را یکی از معضلات جدی این نهادها دانست و تصریح کرد: حجم بالای مراجعات مرتبط با مشکلات مدیریتی مساجد نشان‌دهنده این ضعف ساختاری است.وی ادامه داد: برای رفع این چالش‌ها، امام جماعت باید نقش محوری در مدیریت مسجد داشته باشد؛ اما در حال حاضر، هماهنگی لازم میان مساجد و دیگر نهادهای فرهنگی وجود ندارد و این عدم هماهنگی، کارکردهای مساجد را محدود کرده است.
مساجد نباید ابزار رقابت‌های سیاسی شوند
آیت‌الله عبادی‌زاده با تأکید بر لزوم پرهیز از سیاسی کردن فضای مساجد، گفت: استفاده ابزاری از مساجد در حوزه‌های سیاسی، از نظر شرعی و فقهی نادرست است و این موضوع باید در برنامه‌ریزی‌های مدیریتی مورد توجه ویژه قرار گیرد.وی بر اهمیت آموزش مهارت‌های زندگی در مساجد تأکید کرد و افزود: مساجد باید در حوزه‌هایی مانند اخلاق، مسئولیت اجتماعی و سبک زندگی اسلامی نقش پررنگ‌تری ایفا کنند.
نماینده ولی‌فقیه در استان هرمزگان با بیان اینکه انقلاب اسلامی، مولود مساجد است، گفت: ارتباط مردم با مساجد باید حفظ شود و برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی مساجد باید با حضور و اراده مردم طراحی و اجرا شوند.وی بر لزوم تأمین منابع پایدار برای مساجد تأکید کرد و گفت: بدون ایجاد زیرساخت‌های مالی پایدار، نمی‌توان انتظار پویایی و استمرار فعالیت‌های مؤثر در مساجد را داشت.
مرکز رسیدگی به امور مساجد؛ سیاست‌گذاری، نظارت و پاسخگویی به مطالبات مردمی
حجت‌الاسلام والمسلمین حسین مرشدی نیز در اولین جلسه راهبری شورای عالی مساجد که در دفتر نماینده ولی‌فقیه در استان و امام جمعه بندرعباس برگزار شد، با اشاره به اهمیت ساماندهی امور مساجد اظهار کرد: مرکز رسیدگی به امور مساجد با تدبیر مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) و با سازوکارها و راهبردهای جدید، فعالیت خود را ادامه خواهد داد تا مساجد جایگاه واقعی خود را در جامعه بازیابند.
وی با تأکید بر اینکه این مرکز نقش نظارتی بر عملکرد دستگاه‌های مرتبط با مساجد مانند سازمان اوقاف و امور خیریه و سازمان تبلیغات اسلامی را بر عهده دارد، افزود: نظارت مؤثر بر فعالیت‌های این نهادها، باعث تحقق راهبردها و اهداف تعیین‌شده برای مساجد خواهد شد. مرکز رسیدگی به امور مساجد باید سیاست‌گذاری و نظارت را در کنار هم پیش ببرد تا از هرگونه ناهماهنگی و چندگانگی در مدیریت مساجد جلوگیری شود.
۵۰۰ درخواست مردمی برای رسیدگی به وضعیت مساجد هرمزگان
مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد هرمزگان، افزایش مراجعات و مطالبات مردمی را یکی از چالش‌های پیش‌روی این مرکز دانست و تصریح کرد: توقع مردم از این مرکز روزبه‌روز در حال افزایش است و حجم درخواست‌ها و مراجعات نشان می‌دهد که مساجد هنوز نتوانسته‌اند به‌طور کامل پاسخگوی نیازهای جامعه باشند. لازم است سازوکاری دقیق و عملیاتی برای پاسخگویی به این مطالبات تدوین شود تا کارکردهای مساجد بهبود یابد.
حجت‌الاسلام والمسلمین مرشدی با اشاره به حجم گسترده درخواست‌های مردمی بیان کرد: در حال حاضر بیش از ۵۰۰ درخواست از سوی مردم به این مرکز واصل شده است که این میزان از مطالبه‌گری، نیازمند منابع انسانی و مالی گسترده‌ای برای بررسی و پاسخگویی مناسب است. باید برنامه‌ریزی دقیق و همکاری میان دستگاه‌های مختلف صورت گیرد تا مشکلات موجود در اسرع وقت برطرف شوند.
تدوین اطلس جامع مساجد هرمزگان؛ ۱۵۰۰ مسجد در مسیر ساماندهی
مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد هرمزگان از تهیه اطلس جامع مساجد استان خبر داد و گفت: در حال حاضر ۱۵۰۰ مسجد در سطح استان هرمزگان وجود دارد که بخش قابل‌توجهی از آنها با چالش‌های مدیریتی، فنی و محتوایی مواجه هستند. تدوین اطلس جامع مساجد به ما این امکان را می‌دهد که وضعیت مساجد را به‌صورت دقیق تحلیل کرده و برای حل مشکلات آنها برنامه‌ریزی مؤثری داشته باشیم.
وی در پایان بر ضرورت بازتعریف نقش مساجد در جامعه تأکید کرد و افزود: مساجد باید به‌عنوان پایگاه‌های فرهنگی، تربیتی و اجتماعی نقش‌آفرینی کنند. برای این منظور، لازم است که برنامه‌های آموزشی، فرهنگی و اجتماعی در مساجد تقویت شده و از ظرفیت نخبگان، جوانان و متخصصان برای ارتقای جایگاه مساجد بهره گرفته شود.
ثبت دیدگاه