تهدید ۳ میلیون زن ایرانی با یک بیماری خاموش

دریا نیوز//اندومتریوز یکی از بیماری‌های نسبتاً شایع در زنان است که بافت اندومتریوم خارج از رحم رشد می کند و علل متفاوتی دارد. علت اصلی این اختلال ناشناخته و مبهم است اما برگشت خون قاعدگی، عمل‌ جراحی برداشتن رحم و ریختن سلول‌های آندومتر به حفره لگن در اثر برش جراحی، انتقال سلول‌های آندومتر توسط رگ‌های خونی و یا اختلال در سیستم ایمنی ازعلل ابتلا به آندومتریوز می باشد .
قابل توجه است که این بیماری بدون علامت بوده و همین امر سبب می شود تا تشخیص به تعویق افتد، اما زمانی که قاعدگی ماهانه یا پریود اتفاق می افتد، در واقع شما در حال دفع بافت آندومتر رحم هستید ( آندومتر لایه داخلی بافت رحم است). حال اگر شما بیماری به نام آندومتریوز دارید، این بافت در خارج از رحم شما به صورت نابجا رشد می کند و می تواند روی تخمدان ها، مثانه یا روده جایگزین شود. همچنین، ممکن است بافت آندومتر رشد کند و به کیست هایی تبدیل شود که پر از خون هستند و به این ترتیب تخمدان ها یا اطراف حفره لگن درگیر آندومتریوزیس شود. به این کیستهای پر از خون؛ آندومتریوما می گویند.بافت اندومتریوز در تخمدان؛ لگن و شکم رفتار متفاوتی با آندومتر طبیعی در رحم دارد. این بافت می تواند در طول دوره قاعدگی ریزش و خونریزی کند که نهایتا باعث تحریک اندام های لگن و درد شود. همچنین، آندومتریوز می تواند باعث چسبندگی در لگن(رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها) شود که به دنبال ایجاد چسبندگی در لگن؛ ممکن است درد و ناباروری ایجاد شود.گاهی اوقات، آندومتریوز می تواند بدون علامت باشد. با این حال، بسیاری از زنان مبتلا به آندومتریوز قاعدگی های دردناک را تجربه می کنند. به‌طور غیرمعمول، آندومتریوز می‌تواند بر روی اندام‌های موجود در لگن و شکم مانند روده، مثانه و حالب (لوله‌ای که از کلیه به مثانه می‌رود) جایگزین شود و به آنها آسیب برساند و باعث درد هنگام اجابت مزاج ویا درد حین دفع ادرار شود.اگر با انجام سونوگرافی دقیق، علتی برای دردهای لگنی شما پیدا نشود، پزشک معالج تان می تواند با انجام یک روش جراحی به نام لاپاراسکوپی تشخیص دهد که آیا آندومتریوز دارید یا خیر. پزشک داخل حفره لگن (شکم) شما را با یک لاپاروسکوپ (تلسکوپی متصل به دوربین) که از طریق برش های کوچک وارد می شود، نگاه می کند .ادامه دار شدن هر کدام از علائم می تواند به تشخیص بیماری اندمتریوز کمک کند. همچنین بررسی علت ابتلا به این بیماری جهت تشخیص ضروری است.یکی از روش های تشخیص بیماری اندومتریوز لاپاراسکوپی می باشد. در طول جراحی لاپاراسکوپی شکاف کوچکی بر روی شکم اطراف ناف ایجاد می شود که پزشک با کمک ابزار لاپاراسکوپ وارد پوست شده و سپس به بررسی های لازم می پردازد.
قدس آنلاین به تازگی خبری در این مورد منتشر کرده است که در آن خدیجه شادجو متخصص زنان و زایمان، یکی از دلایل نازایی در خانم‌ها را ابتلا به بیماری آندومتریوزدانست که به طور میانگین بروز علائم آن ۱۰-۸ سال زمان خواهد برد. «خدیجه شادجو، متخصص زنان و زایمان و لاپاروسکوپی پیشرفته» در خصوص علت ابتلا به این بیماری می‌گوید: اینکه چه علتی باعث به وجود آمدن آندومتریوز در خانم‌ها می‌شود، هنوز به صورت دقیق مشخص نشده اما براساس تحقیقات، عوامل ژنتیکی در ابتلا به این بیماری بسیار نقش دارد. به عنوان مثال در خانواده‌هایی که بستگان درجه یک به این بیماری مبتلا هستند ۶ تا ۹ برابر و همچنین در دوقلوهای همسان بیش از ۵۰ درصد امکان ابتلا به آندومتریوز به صورت ژنتیکی وجود دارد.همچنین ممکن است آلودگی محیط زیست و تغذیه نامناسب هم در ابتلا به این بیماری مؤثر باشد. در گذشته آندومتریوز بیشتر در کشورهای صنعتی مشاهده می‌شد اما امروزه در ایران هم این بیماری دیده می‌شود. زیرا سبک زندگی‌ها تغییر و مهمتر از همه روش‌های تشخیصی ما بسیار قوی شده است.وی در خصوص فراگیری این بیماری در ایران و جهان توضیح می‌دهد: آندومتریوز نزدیک به ۱۰۰ سال است که در دنیا شناخته شده و نزدیک به ۱۶۵ میلیون زن در دنیا به این بیماری مبتلا هستند. به طور میانگین بین ۱۵ – ۱۰ درصد از خانم‌های در سنین باروری دچار آندومتریوز شده و براساس آمار تا به امروز نزدیک به سه میلیون زن ایرانی به این بیماری مبتلا هستند.شادجو درخصوص علائم این بیماری می‌گوید: آندومتریوز ممکن است یک بیماری بی‌علامت باشد. اما مهمترین علائم این بیماری که بیمار را به مطب پزشک می‌کشاند، درد است.
مهمترین این دردها برای تشخیص این بیماری، دردهای شدید عادت ماهیانه است که با مصرف مسکن و کمی استراحت خوب نشده و با گذشت زمان بیشتر از قبل می‌شود.این بیماران معمولاً گوارششان در زمان عادت ماهیانه بهم می‌ریزد «این افراد معمولاً دچار اختلالات گوارشی مانند اسهال یا یبوست می‌شوند و یا در زمان دفع درد دارند»، علائم ادراری «پهلودرد یا سوزش ادرار» دارند و… همه اینها زنگ خطری برای ابتلا به این بیماری است.این متخصص زنان، آندومتریوز را یکی از دلایل نازایی در خانم‌ها می‌داند و درباره علت آن می‌گوید: یکی از مشکلاتی که این بیماری برای زنان ایجاد می‌کند، نازایی است. البته هر بیماری که آندومتریوز دارد، نازایی ندارد. اما با توجه به چسبندگی‌ها و فیبروزی که این بیماری ایجاد می‌کند، بر روی کیفیت تخمک و تخمدان‌ها تأثیر گذاشته و می‌تواند نازایی هم ایجاد کند.براساس آمار به طور میانگین بین ۵۰ – ۳۰ درصد بیماران آندومتریوز، گرفتار نازایی می‌شوند. البته این اتفاق بیشتر در مواقعی رخ می‌دهد که بیماری دیرتر تشخیص و درمان شود.وی در خصوص تشخیص و شروع درمان این بیماری می‌گوید: یکی از راه‌های تشخیص این بیماری توجه به علائم بیمار است. طبق آمار حتی در کشورهای پیشرفته از زمانی که بیمار علائم دارد تا زمانی که به تشخیص بیماری برسند بین ۱۰-۸ سال زمان خواهد برد. در ایران کمی این درصد و تعداد سال‌ها بیشتر است. اگر بتوانیم این زمان را کوتاه‌تر کنیم، بیمار آسیب کمتری خواهد دید.بنابراین در ابتدا افراد برای تشخیص باید به علائم این بیماری دقت کنند. از آنجایی که این بیماری در میان خانم‌ها کمتر شناخته شده، ممکن است بسیاری از افراد علائم آن را نشناسند بنابراین اگر هرکدام از اطرافیان که از علائم این بیماری اطلاع دارند، باید به فرد مشکوک هشدار داده و او را نسبت به این بیماری آگاه کنند.وی درباره درمان این بیماری می‌گوید: مهمترین کاری که برای درمان این بیماری باید انجام داد، تشخیص زودهنگام آن است. زیرا اگر این بیماری دیر تشخیص داده شود، ممکن است تخمدان‌ها کارکردشان را از دست بدهند.
اگر بیماری را زود تشخیص دهیم می‌توانیم درمان آن را زود شروع کنیم.درمان این بیماری به روش‌های جراحی و دارو درمانی انجام می‌شود. عمدتاً در طول درمان، بیمار باید مسکن استفاد کرده و تحت درمان‌های هورمونی که فعالیت تخمدان را کمتر کرده «تخمدان را به خواب می‌برند» قرار گیرند. در این نوع درمان، فعالیت‌های تخمدان تا زمانی که فرد قصد باردار شدن نداشته باشد کاهش می‌یابد تا بیماری پیشرفت نکند.اگر این بیماری دیر تشخیص داده شود، ممکن است تخمدان‌ها کارکردشان را از دست داده و به روده، حالب، کلیه و سایر ارگان‌های بدن آسیب زده شوداین متخصص زنان و زایمان در خصوص چگونگی پیشگیری از ابتلا به این بیماری می‌گوید: من به خانم‌ها پیشنهاد می‌کنم که زود ازدواج کنند و زود باردار شوند. زیرا حاملگی یکی از عوامل مؤثر برای جلوگیری از ابتلا و یا پیشروی این بیماری است. اگر ازدواج در سن طبیعی انجام شود و خانم حاملگی‌های متعدد داشته باشد، به کنترل و پیشگیری از ابتلا به این بیماری کمک کننده خواهد بود.شاید یکی از علت‌هایی که در گذشته ابتلا به بیماری آندومتریوز در بین خانم‌ها کمتر بود، ازدواج در سن مناسب و بارداری‌های متعدد زنان قدیمی بود. زیرا در آن شرایط اگر قرار بود آندومتریوز رشدی داشته باشد متوقف می‌شد.