تصویربرداری در درمان تکیه‌گاه قابل اعتمادی برای پزشکان است

دریانیوز//  روز جهانی رادیولوژی مصادف با ۸ نوامبر سالروز کشف پرتو ایکس است که آن را روز رادیولوژی نامیده اند. در ۸ نوامبر ۱۸۹۵، ویلهلم کنراد رونتگن، در حالیکه مشغول تحقیق پیرامون خواص پرتو‌های کاتدی (همان الکترون ها) بود، به صورت کاملا اتفاقی، متوجه نوعی پرتو در لامپ کاتدی شد که آن را پرتو ی مجهول یا پرتوx نامید که بعد ها به یاد رونتگن،به آن پرتو رونتگن نیز گفته شد. رونتگن تا ۲۸ دسامبر ۱۸۹۵ خواص این اشعه را به طور کامل بررسی کرد و در مقاله ای دست نویس نتیجه ی آزمایشات خود را بیان کرد. نظر به برجسته بودن مقاله ی علمی او، اولین جایزه نوبل فیزیک در سال ۱۹۰۱ به ویلهلم کنراد رونتگن اعطا شد. پرتوشناسی یا رادیولوژی و گاهی تصویربرداری تشخیصی نام یک رشته از تخصص‌های پزشکی است که از پرتو ایکس و دیگر اقسام امواج و پرتوها برای تشخیص و درمان بیماری و حالات غیر طبیعی کمک می گیرد. در تمام اینها، هدف تشخیص بیماری یا حالات غیر طبیعی بدن بکمک روشهای پیشرفته تصویری است.

سابقاً «رادیولوژی» (پرتوشناسی) اطلاق بر رشته‌ای می‌شد که در آن از روش‌های پرتوی یونیزان استفاده می‌شد. اما امروزه «رادیولوژی» با علوم تصویری غیر پرتوی مثل ام‌آرآی و سونوگرافی نیز گفته می‌شود. به عبارت دیگر در پرتوشناسی، برخی روش‌ها (همانند سی تی اسکن، ماموگرافی، و روش‌های مرسوم رادیوگرافی) از توزیع پرتوهای تابیده شدهٔ اشعه ایکس بر روی صفحات فیلم و یا شمارشگرها و یاگیرنده‌های دیگر دیجیتالی تشکیل تصویر می‌دهند. اما در برخی روشهای دیگر (همانند ام آر آی و سونوگرافی و مقطع‌نگاری همدوسی اپتیکی) از روش‌های غیر پرتوی یونیزان استفاده می‌گردد. رادیولوژی امروزه هر دو را در بر می گیرد. رادیولوژیست (پزشک) کسی است که با انجام تصویربرداری پزشکی، به تشخیص و درمان ناخوشی‌ها و بیماری‌ها کمک می‌کند. رادیولوژیست شخصی است که پزشک بوده و دارای تخصص پرتوشناسی است و با استفاده از آرایه‌ها یا نقش‌هایی از فناوری‌های تصویربرداری برای تشخیص یا درمان بیماری‌ها بهره می‌برد. این تخصص ها معمولاً گرایش بندی های فرعی تری نیز دارند. بطور نمونه نوعی گرایش تخصصی پرکاربرد رادیولوژی مداخله‌ای نام دارد که عبارت است از انجام جراحی و یا دیگر رویه های درمانی که معمولاً با حداقل مزاحمت و کمترین شیوه تهاجمی صورت می‌گیرد.

رادیولوژیست کسی است که با انجام تصویربرداری پزشکی، به تشخیص بیماری‌ها کمک می‌کند. در یک بخش رادیولوژی در یک بیمارستان یا کلینیک معمولاً افراد دیگری نیز به کار مشغولند که بطور مستقیم و غیرمستقیم به رادیولوژیست ها کمک می‌کنند. یکی از این پرسنل رادیولوژیست (تکنیسین) است. یک تصویر پزشکی معمولاً به وسیله این شخص که معروف به تکنولوژیست رادیولوژی می‌باشد گرفته می‌شود. پزشک رادیولوژیست در حصول خود تصویر نقشی ندارد (مگر در برخی حالتهای خاص مثل فلوروسکپی). وظیفه و تمرکز پزشک رادیولوژیست بیشتر تشخیص امراض و یا نابسامانی ها از روی تصاویر بدست آمده است، نه تهیه خود آن. عمل اخیر در واقع از شروح وظایف تکنیسین‌های رادیولوژیست است. آنان معمولاً دارای مدرک کاردانی یا فوق دیپلم و گاهی نیز کارشناسی هستند. به مناسبت روز جهانی رادیولوژیست، گفتگویی با یکی از فعالان این حوزه و شاغل در بیمارستان خلیج‌فارس بندرعباس انجام داده‌ایم که با هم می‌خوانیم.

دریا: لطفا خودتان را معرفی کنید.
محمد صادق اصغری کارشناس پرتو نگاری هستم.

دریا: چه مدت است که در این شغل مشغول بکار هستید؟
من مدت ۲۲ سال سوپروایزر مرکز تصویربرداری بیمارستان تامین اجتماعی را بر عهده دارم.

دریا: درباره اهمیت رشته رادیولوژی یا تصویربرداری در علم پزشکی توضیح دهید.
در خصوص اهمیت تصویربرداری در حوزه تشخیص‌ و درمان، بدون وجود رشته های تصویربرداری که شامل شاخه‌های گوناگون می باشد عملا غیر ممکن بوده و برای درمان تکیه گاه محکم و قابل اعتمادی برای پزشکان می باشد.

دریا: تصویربرداری پزشکی شامل چه رشته‌هایی است؟
تصویربرداری پزشکی شامل شاخه های گوناگونی از قبیل رادیولوژی، سی تی اسکن، ام ار ای، اسکن هسته ای، رادیوتراپی، رادیوگرافی دندان opg، ماموگرافی، فلورسکوپی اتاق عمل و … است که در انواع رشته های درمانی از قبیل ارتوپدی، داخلی، جراحی ها، بیماریهای صعب العلاج، سرطان‌ها، دندانپزشکی، اتاق عمل، بیماری های زنان و غیره چشم بینا و دست راست متخصصین می باشد‌.

دریا: چرا کار کارشناسان این رشته سنگین است؟
کارشناسان این رشته بدلیل کمبود متخصصین رادیولوژی خصوصا در سازمان تامین اجتماعی عملا در بسیاری از موارد بار مضاعفی را به دوش می کشند که جا دارد در این خصوص نسبت به تقدیر شایان ایشان اقدامات عملی صورت پذیرد.

دریا: مرکز تصویربرداری بیمارستان خلیج‌فارس چه خدماتی ارائه می‌کند؟
مرکز تصویربرداری بیمارستان خلیج‌فارس بندرعباس خدماتی از قبیل رادیولوژی، سی تی اسکن و ام آر آی را در حد بسیار مناسبی انجام می دهد و سایر خدمات بدلیل مشکلات فنی و نیز کمبود شدید کارشناس رادیولوژی غیرفعال می باشد.

دریا: چه خاطره‌ای از شغل خود دارید؟
خاطره ای که در حال حاضر به ذهنم می آید نجات جان یکی از بیماران بود که با وجود اصرا ر پزشکان بر مرخص شدن بدلیل خوب بودن حال عمومی و عدم وجود علایم بالینی که بدلیل پافشاری و اصرار یکی از کارشناسان رادیولوژی و انجام سی تی اسکن های تکمیلی برای اثبات مشکل دار بودن بیمار بود که پس از پیگیری های کارشناس مربوطه و همچنین مسئول فنی رادیولوژی جلوی ترخیص بیمار گرفته شد و با رضایت بیمار به اتاق عمل جهت جراحی رفت و باعث نجات جان بیمار گردید.

دریا: در پایان چه صحبتی با مراجعه‌کنندگان دارید؟
با توجه به اینکه مراکز تصویربرداری در معرض پرتوهای یونیزان و رادیواکتیو هستند به بیماران توصیه می شود که تنها در موارد ضروری از این پروسیجرها استفاده کنند زیرا در بلند می‌تواند آسیب های جبران ناپذیری برای انسان داشته باشد و مورد دیگر در خصوص نوبت دهی های ام آر ای مراجعه کنندگان توجه داشته باشند که ما تمام تلاش خود را انجا می‌دهیم تا خدمات لازم را به موقع، دقیق و به سرعت انجام‌ دهیم تا بتوانیم نوبت های بیشتری را در شبانه روز به مردم بدهیم اما متاسفانه تعداد مراجعه کنندگان بسیار زیاد است و ما طبق لیست نوبت؛ به شهروندان عزیز هرمزگان خدمات می دهیم.