دریانیوز// این یادداشت به بررسی وضعیت آموزشی در استان هرمزگان، نیاز به ساخت مدارس جدید، بازسازی کلاس‌های فرسوده، تأمین تجهیزات سرمایشی و آموزشی و آزمایشگاهی و برودتی و نقش صنایع، خیرین و نهادهای انقلابی در بهبود این شرایط می‌پردازد.
استان هرمزگان، یکی از مناطق استراتژیک و مهم ایران در جنوب کشور، با وجود ظرفیت‌های اقتصادی و صنعتی قابل توجه، همچنان با چالش‌های جدی در حوزه زیرساخت‌های آموزشی مواجه است. کمبود مدرسه، کلاس‌های درس فرسوده، تجهیزات ناکافی و شرایط اقلیمی دشوار، از جمله عواملی هستند که تحصیل دانش‌آموزان این استان را با دشواری‌هایی روبه‌رو کرده است.
بر اساس آمار و گزارش‌های رسمی، برای رسیدن به استانداردهای آموزشی مطلوب، این استان نیازمند ساخت ۳۰۰ مدرسه جدید، بازسازی ۱۴۰۰ کلاس درس فرسوده و تجهیز بیش از ۵۰۰۰ کلاس درس به سیستم‌های سرمایشی مناسب است. این یادداشت به بررسی این چالش‌ها، ضرورت مشارکت همگانی و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود وضعیت آموزشی در هرمزگان می‌پردازد.
* وضعیت کنونی آموزش در هرمزگان: نگاهی به آمار و ارقام
بر اساس گزارش مهدی باوقار، مدیرکل نوسازی مدارس استان هرمزگان، این استان در حال حاضر دارای ۳۰۲۶ مدرسه و ۱۴۴۰۰ کلاس درس است که پذیرای بیش از ۴۰۰ هزار دانش‌آموز هستند. با این حال، سرانه فضای آموزشی در این استان تنها ۵.۲۵ مترمربع به ازای هر دانش‌آموز است که از میانگین کشوری (۵.۴۵ مترمربع) پایین‌تر است.
این اختلاف هرچند اندک به نظر می‌رسد، اما در عمل نشان‌دهنده کمبود فضاهای آموزشی استاندارد و فشار بر زیرساخت‌های موجود است.از سوی دیگر، وجود ۱۴۰۰ کلاس درس فرسوده و ناایمن، بیش از ۵۰۰۰ کلاس درس مجهز به سیستم‌های سرمایشی فرسوده و مدارسی با شرایط نامناسب مانند مدارس کانکسی و سنگی، وضعیت نگران‌کننده‌ای را ترسیم می‌کند.
این شرایط نه‌تنها سلامت جسمی و روانی دانش‌آموزان را تهدید می‌کند، بلکه بر کیفیت یادگیری و موفقیت تحصیلی آن‌ها نیز تأثیرات منفی دارد. گرمای شدید و رطوبت بالای هوا در هرمزگان، به‌ویژه در فصول گرم سال، فرسودگی سریع‌تر تجهیزات سرمایشی را به دنبال داشته و نیاز به نوسازی این سیستم‌ها را بیش از پیش ضروری کرده است.
* تأثیر کمبود زیرساخت‌های آموزشی بر دانش‌آموزان
کمبود مدرسه و تجهیزات آموزشی در هرمزگان تنها یک مشکل ساختاری نیست؛ این مسئله مستقیماً بر آینده دانش‌آموزان و توسعه اجتماعی و اقتصادی منطقه اثر می‌گذارد. تحصیل در کلاس‌های فرسوده و گرم، به‌ویژه در مناطقی با تراکم بالای دانش‌آموزان، شرایطی ناعادلانه و سخت را برای یادگیری ایجاد می‌کند. این وضعیت می‌تواند انگیزه دانش‌آموزان را کاهش داده و حتی به ترک تحصیل یا بازماندگی از تحصیل منجر شود.
به عنوان مثال، نبود سیستم‌های سرمایشی مناسب در بیش از ۵۰۰۰ کلاس درس، به‌ویژه در فصل گرما، تمرکز و سلامت دانش‌آموزان را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. گرمای طاقت‌فرسا و شرجی بودن هوا، فرسودگی کولرها را تسریع کرده و انتظار می‌رود در سال جاری تعداد کولرهای فرسوده افزایش یابد.
این موضوع ضرورت جایگزینی کولرهای فرسوده با سیستم‌های جدید و کارآمد را دوچندان می‌کند.علاوه بر این، کمبود ۲۵۰۰ معلم در استان نیز چالشی دیگر است که بر کیفیت آموزش تأثیر می‌گذارد. در شرایطی که دانش‌آموزان به دلیل کمبود فضای آموزشی مجبور به تحصیل در کلاس‌های شلوغ هستند، نبود معلم کافی این مشکل را تشدید می‌کند.
این عوامل در کنار هم، فرصت برابر برای تحصیل و موفقیت در آزمون‌هایی مانند کنکور را از دانش‌آموزان هرمزگانی سلب کرده و شانس آن‌ها برای ورود به دانشگاه‌های برتر و خدمت به جامعه را کاهش می‌دهد.
* ضرورت ساخت ۳۰۰ مدرسه جدید
برای رسیدن به استانداردهای آموزشی، ساخت ۳۰۰ مدرسه جدید در هرمزگان امری اجتناب‌ناپذیر است. این نیاز نه‌تنها به دلیل افزایش جمعیت دانش‌آموزی، بلکه به علت پراکندگی جغرافیایی و محرومیت برخی مناطق استان احساس می‌شود. در بسیاری از روستاها و مناطق دورافتاده، دانش‌آموزان مجبورند مسافت‌های طولانی را برای رسیدن به مدرسه طی کنند یا در مدارسی با شرایط نامناسب تحصیل کنند.
ساخت مدارس جدید می‌تواند این فاصله‌ها را کاهش داده و دسترسی به آموزش را عادلانه‌تر کند. علاوه بر این، با توجه به برنامه‌ریزی اعلام‌شده توسط مدیرکل نوسازی مدارس واستانداری هرمزگان، قرار است در سال ۱۴۰۴ تعداد ۲۰۰ مدرسه با مشارکت خیرین و برخی صنایع و بنگاه های اقتصادی ساخته یا بازسازی شود. این گام مثبت، هرمزگان را در سال جاری به کارگاهی بزرگ برای مدرسه‌سازی تبدیل خواهد کرد. با این حال، این تعداد همچنان با نیاز واقعی استان فاصله دارد و تحقق کامل آن نیازمند مشارکت گسترده‌تر است.
* بازسازی ۱۴۰۰ کلاس درس فرسوده
وجود ۱۴۰۰ کلاس درس فرسوده و ناایمن، یکی از اولویت‌های اصلی در هرمزگان است. این کلاس‌ها نه‌تنها از نظر ساختاری در معرض خطر هستند، بلکه به دلیل فرسودگی ساختمان و تجهیزات، شرایط مناسبی برای آموزش فراهم نمی‌کنند. بازسازی این کلاس‌ها می‌تواند ایمنی دانش‌آموزان را تضمین کرده و محیطی مناسب برای یادگیری ایجاد کند.
بر اساس اظهارات مدیرکل نوسازی مدارس، این ۱۴۰۰ مدرسه در اولویت اول بازسازی قرار دارند و برنامه‌ریزی فشرده‌ای برای رفع این مشکل در جریان است. جمع‌آوری مدارس کانکسی تا مهرماه سال آینده و حذف مدارس سنگی طی یک برنامه یک‌ساله نیز از دیگر اقدامات در دست اجرا هستند که نشان‌دهنده عزم جدی برای بهبود زیرساخت‌ها است.
* نقش صنایع و بنگاه‌های اقتصادی در توسعه آموزشی
هرمزگان به دلیل موقعیت استراتژیک و وجود صنایع بزرگ مانند پالایشگاه‌ها، بنادر و واحدهای تولیدی، از ظرفیت اقتصادی بالایی برخوردار است. این صنایع می‌توانند در راستای ایفای مسئولیت اجتماعی خود، نقش کلیدی در ساخت مدارس جدید، بازسازی کلاس‌های فرسوده و تأمین تجهیزات آموزشی، آزمایشگاهی و سرمایشی مدارس ایفا کنند.
مشارکت این بنگاه‌ها نه‌تنها به بهبود شرایط آموزشی کمک می‌کند، بلکه به توسعه پایدار منطقه و پرورش نیروی انسانی متخصص برای خود این صنایع نیز منجر می‌شود. متأسفانه تاکنون مشارکت صنایع در این حوزه به اندازه کافی نبوده است. انتظار می‌رود با رایزنی‌های بیشتر از سوی استانداری و اداره کل نوسازی مدارس، این همکاری‌ها افزایش یابد.
به عنوان مثال، تأمین کولرهای جدید برای بیش از ۵۰۰۰ کلاس درس یا کمک به ساخت آزمایشگاه‌ها و کتابخانه‌ها و مشارکت در ساخت مدارس جدید وبازسازی مدارس فرسوده می‌تواند از جمله اقدامات عملی این صنایع باشد.
* مشارکت خیرین و نهادهای انقلابی
خیرین مدرسه‌ساز همواره یکی از ستون‌های اصلی توسعه آموزشی در ایران بوده‌اند. در هرمزگان نیز، با توجه به پیگیری‌های استاندار و مدیرکل نوسازی مدارس، برخی خیرین قول همکاری داده‌اند. با این حال، برای رفع کامل نیازهای استان، مشارکت گسترده‌تر خیرین ضروری است. ساخت مدرسه، بازسازی کلاس‌ها و تأمین تجهیزات می‌تواند از جمله حوزه‌هایی باشد که خیرین در آن نقش‌آفرینی کنند.
نهادهای انقلابی نیز، با توجه به رسالت خود در محرومیت‌زدایی و حمایت از مناطق کمتربرخوردار، می‌توانند در این مسیر سهیم شوند. این نهادها با بهره‌گیری از منابع و امکانات خود، قادرند بخشی از بار مالی و اجرایی این پروژه‌ها را به دوش بکشند و به تسریع در روند توسعه زیرساخت‌های آموزشی کمک کنند.
* نقش آموزش و پرورش در تأمین نیروی انسانی
در کنار زیرساخت‌ها، تأمین نیروی انسانی نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. کمبود ۲۵۰۰ معلم در هرمزگان، چالشی است که باید از سوی وزارت آموزش و پرورش مورد توجه قرار گیرد. برنامه‌ریزی برای جذب معلمان جدید، آموزش و توانمندسازی آن‌ها و توزیع عادلانه معلمان در مناطق مختلف استان، می‌تواند به ارتقای کیفیت آموزش کمک کند. این امر به دانش‌آموزان امکان می‌دهد تا در شرایط بهتری درس بخوانند و برای آینده‌ای روشن آماده شوند.
* نتیجه‌گیری و پیشنهادات
وضعیت کنونی زیرساخت‌های آموزشی در هرمزگان، نیازمند یک حرکت جمعی و همت همه‌جانبه است. ساخت ۳۰۰ مدرسه جدید، بازسازی ۱۴۰۰ کلاس درس فرسوده، تجهیز بیش از ۵۰۰۰ کلاس به سیستم‌های سرمایشی مناسب و تأمین ۲۵۰۰ معلم، گام‌هایی ضروری برای تحقق عدالت آموزشی در این استان هستند. صنایع فعال در منطقه، خیرین، نهادهای انقلابی و آموزش و پرورش هر یک می‌توانند نقشی تعیین‌کننده در این مسیر ایفا کنند.
پیشنهاد می‌شود که:
• کارگروهی متشکل از نمایندگان صنایع، خیرین و نهادهای انقلابی تشکیل شود تا هماهنگی و مشارکت در پروژه‌ها افزایش یابد.
• طرح‌های تشویقی مانند معافیت‌های مالیاتی برای صنایع مشارکت‌کننده در نظر گرفته شود.
• برنامه زمان‌بندی مشخصی برای جایگزینی کولرهای فرسوده و جمع‌آوری مدارس کانکسی و سنگی اجرا شود.
• آموزش و پرورش با همکاری دانشگاه‌ها، برنامه‌ای برای تربیت و جذب معلمان بومی تدوین کند.
هرمزگان با توسعه زیرساخت‌های آموزشی خود، می‌تواند به استانی پیشرو در تربیت نیروی انسانی متخصص تبدیل شود. این امر نه‌تنها آینده دانش‌آموزان، بلکه توسعه پایدار کل منطقه را تضمین خواهد کرد.
ثبت دیدگاه