دریانیوز// هورمون‌ها پیام‌رسان‌های شیمیایی‌ای هستند که به سلول‌ها یا بافت‌ها دستور می‌دهند تا برای پشتیبانی از یک عملکرد خاص در بدن به شیوه‌ای خاص عمل کنند. انسولین یکی از این هورمون‌هاست که برای زنده ماندن ضروری است.
انسولین یک پیام‌رسان شیمیایی است که به سلول‌ها اجازه می‌دهد گلوکز (قند خون) را جذب کنند. پانکراس اندامی در پشت معده است که منبع اصلی انسولین در بدن است. خوشه‌های سلول‌های لوزالمعده که جزایر لانگرهانس نامیده می‌شوند هورمون‌هایی تولید می‌کنند که مقدار این تولید را بر اساس سطح گلوکز خون در بدن تعیین می‌کنند. بنابراین، هرچه سطح گلوکز بیشتر باشد، انسولین بیشتری برای ایجاد تعادل سطح قند در خون تولید می‌شود.انسولین همچنین به‌منظور ایجاد انرژی به تجزیه چربی‌ها و پروتئین‌ها کمک می‌کند. تعادل انسولین موجب تنظیم قند خون و بسیاری از فرایندهای بدن می‌شود. اگر سطح انسولین خیلی کم یا زیاد باشد، قند خون بیش‌ازحد یا کمتر از حد طبیعی ایجاد می‌شود که این مسئله می‌تواند علائمی را ایجاد کند. در صورت ادامه این وضعیت، مشکلاتی جدی برای سلامتی اتفاق می‌افتد.
مشکلات انسولین
در برخی افراد، سیستم ایمنی بدن به جزایر لانگرهانس حمله می‌کند و این مسئله باعث می‌شود که آنها، انسولین تولید نکنند یا تولید را کاهش دهند. وقتی این اتفاق می‌افتد، گلوکز در خون می‌ماند و سلول‌ها نمی‌توانند آن را جذب کنند و قندها را به انرژی تبدیل کنند. این امر به معنای شروع دیابت نوع ۱ است و فرد مبتلا به این نوع دیابت برای زنده ماندن به تزریق منظم انسولین نیاز دارد.در برخی افراد به‌ویژه افرادی که دچار اضافه‌وزن، چاقی یا کم‌تحرکی هستند انسولین در انتقال گلوکز به سلول‌ها موثر عمل نمی‌کند و قادر به انجام وظایف خود نیست. ناتوانی انسولین در ایجاد اثر بر روی بافت‌ها، مقاومت به انسولین نامیده می‌شود. هنگامی‌که جزایر لانگرهانس نتوانند انسولین کافی برای غلبه بر مقاومت به انسولین تولید کنند، دیابت نوع ۲ ایجاد می‌شود. افراد مبتلا به این نوع دیابت نیز درنهایت به تزریق انسولین نیاز پیدا می‌کنند.انسولین‌هایی که برای درمان دیابت استفاده می‌شوند ازنظر دارویی مشابه هورمون تولیدشده طبیعی هستند. در بدن بیماران مبتلا به دیابت انسولین کافی تولید نمی‌شود که این مسئله منجر به افزایش قند خون و بروز علائم دیابت می‌شود. بنابراین، در حال حاضر، فراهم شدن انسولین از منابع خارجی ازجمله تزریق آن، جایگزین انسولین در بیماران مبتلا به دیابت شده و باعث افزایش جذب گلوکز توسط سلول‌ها و کاهش پیامدهای کوتاه‌مدت و بلندمدت دیابت می‌شود.
انواع انسولین
انسولین سریع اثر
بدن، خیلی سریع این نوع انسولین را از بافت زیر جلدی وارد جریان خون می‌کند. از انسولین سریع اثر برای اصلاح قند خون بالا و همچنین کنترل بالا رفتن قند خون پس از غذا خوردن استفاده می‌شود. این نوع انسولین شامل موارد زیر است:
• انسولین سریع اثر آنالوگ: بین ۵ تا ۱۵ دقیقه طول می‌کشد تا این انسولین اثر خود را بگذارد. بااین‌حال، میزان دوز مصرف‌شده بر مدت اثر تاثیر می‌گذارد. طول مدت اثر این دارو، چهار ساعت در نظر گرفته شده است.
• انسولین انسانی منظم: شروع تاثیر انسولین انسانی منظم بین ۳۰ دقیقه تا یک ساعت است و تاثیرات آن روی قند خون حدود ۸ ساعت طول می‌کشد. دُز بیشتر، سرعت شروع اثربخشی را افزایش می‌دهد اما در مقابل، اوج اثر انسولین انسانی منظم را به تاخیر می‌اندازد.
انسولین متوسط اثر
این نوع انسولین با سرعت کمتری وارد جریان خون می‌شود اما تاثیر آن، ماندگاری بیشتری دارد. استفاده از این نوع انسولین برای کنترل یک‌شبه قند خون و همچنین بین وعده‌های غذایی بسیار موثر است. انسولین متوسط اثر شامل موارد زیر است:
• انسولین انسانی NPH: شروع اثر این انسولین بین یک تا دو ساعت طول می‌کشد و طی ۴ تا ۶ ساعت به اوج خود می‌رسد که در برخی موارد می‌تواند بیش از ۱۲ ساعت طول بکشد. یک دُز بسیار کم، اثر اوج را ایجاد می‌کند و یک دُز بالا زمان انسولین را برای رسیدن به اوج خود و مدت‌زمان کلی اثر افزایش می‌دهد.
• انسولین پیش‌مخلوط: این انسولین ترکیبی از انسولین انسانی NPH با انسولین سریع اثر است و اثرات آن ترکیبی از انسولین‌های متوسط و سریع است.
انسولین طولانی اثر
درحالی‌که انسولین طولانی اثر به‌سرعت به جریان خون می‌رسد و اوج نسبتا کمی دارد اما اثر «فلات» تثبیت‌کننده‌ای بر قند خون دارد که می‌تواند در بیشتر روز ادامه داشته باشد. استفاده از این نوع انسولین شب‌ها و در هنگام روزه‌داری مفید است.انسولین آنالوگ طولانی اثر تنها نوع موجود از انسولین طولانی اثر است که شروع اثر آن بین ۵/۱ تا دو ساعت است و درحالی‌که مارک‌های مختلف آن می‌توانند طول مدت اثر متفاوتی داشته باشند اما در کل طول مدت اثر این نوع انسولین بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت است.
انسولین کوتاه اثر
این انسولین قبل از غذا استفاده می‌شود که ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پس از تزریق شروع به اثر می‌کند و اثر آن، پنج تا هشت ساعت طول می‌کشد.
نحوه مصرف انسولین چگونه است؟
انسولین را نمی‌توان از طریق خوراکی مصرف کرد و لازم است برای این کار از سرنگ، قلم انسولین یا پمپ انسولین استفاده کنید. نوع تزریق انسولین بر اساس اولویت شخصی، شرایط سلامتی و پوشش بیمه‌ای انجام می‌شود. پزشک نشان می‌دهد که چگونه آمپول را تزریق کنید. می‌توانید انسولین را در زیر پوست قسمت‌های مختلف بدن تزریق کنید: محل تزریق انسولین باید پنج سانتی‌متر با ناف فاصله داشته باشد. در غیر این صورت، بدن نمی‌تواند انسولین را جذب کند. همچنین بیماران لازم است به‌صورت مداوم محل تزریق را تغییر دهند تا پوست در اثر تزریق مکرر انسولین، ضخیم یا زخم نشود.مصرف انسولین با توجه به سطح گلوکز خون و اهداف مدیریت دیابت در افراد متفاوت است. پزشک ممکن است از بیمار بخواهد ۶۰ دقیقه قبل از غذا یا درست قبل از غذا انسولین بزند. میزان انسولین موردنیاز روزانه به عواملی مانند رژیم غذایی، میزان فعالیت بدنی و شدت دیابت بستگی دارد. بعضی از افراد فقط به یک بار تزریق انسولین در روز نیاز دارند. درحالی‌که برخی دیگر به سه یا چهار بار تزریق انسولین نیاز دارند. همچنین ممکن است پزشک از انسولین سریع اثر و انسولین طولانی اثر برای درمان استفاده کند.حال با توجه به مقدمه بالا در مورد انسولین و
حیاتی بودن آن برای بیماران چند سالی هست که با کمبود این دارو در داروخانه های کشور مواجه هستیم. با وجود ادعای مسئولین درباره عدم کمبود انسولین در داروخانه ها، اما بیماران دیابتی از نبود انسولین و توزیع محدود این دارو در داروخانه‌های هرمزگان گلایه‌مندند .
نظر مسئولان هرمزگان کمبود انسولین مختص هرمزگان نیست
سرپرست معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان گفت: متاسفانه کمبود داروی انسولین تنها مختص شهرستان رودان یا میناب نیست بلکه این یک کمبود کشوری است.حامد فلاح با بیان اینکه در حال حاضر در کل کشور کمبود در خصوص داروی انسولین قلمی نوورپید داریم، اظهار کرد: در حال حاضر مشابه این دارو، تولید داخلی با نام راپیدسولین در داروخانه‌ها موجود است اما با توجه به اینکه تعدادی از پزشکان و یا حتی خود بیماران تمایل به استفاده از نوع قبلی را دارند و از طرفی کمبود این دارو در کشور سراسری است این معضل کماکان وجود دارد.فلاح اضافه کرد: با توجه به میزان تقاضای بالای این دارو و عرضه محدود در کشور به جهت نظارت بر توزیع دقیق این دارو در شهرستان بندرعباس حدود ۲۰ داروخانه و در سایر شهرهای استان تعداد دیگری داروخانه به عنوان داروخانه منتخب در آینده نزدیک به شهروندان معرفی خواهند شد که توزیع این نوع دارو تنها در این داروخانه‌ها انجام خواهد شد و افراد می‌توانند با مراجعه به این داروخانه‌ها داروی خود را دریافت کنند.
لزوم اقدام جدی مسئولین برای افزایش توزیع انسولین
بیماران دیابتی برای یافتن انسولین مورد نیاز خود باید به داروخانه‌های متعدد مراجعه کنند. به علاوه اغلب این بیماران در سنین بالا بوده و با توجه به مبتلا بودن به بیماری های دیگر تردد آنها در شهر بسیار سخت است. این بیماران انسولین از نان شب هم برایشان واجب‌تر است و همچنین بسیاری از آنان توان مالی برای خرید انسولین به صورت آزاد هم ندارند.حال باید دید که مسئولین مربوطه در وزارت بهداشت و هلال احمر چه راهکاری برای حل مشکل کمبود انسولین و تسهیل وضعیت توزیع آن در داروخانه‌ها خواهند گرفت. البته اقدام برای افزایش توزیع این دارو در داروخانه‌ها برای بسیاری از مردم کشور امری حیاتی است و اقدام جدی مسئولین در این باره را ضروری‌تر از قبل کرده است.
ثبت دیدگاه